rzym śladami aniołów i demonów

Rzym śladami Aniołów i Demonów

Rzym śladami Aniołów i Demonów to kolejna propozycja tematycznego zwiedzania Wiecznego Miasta. Każdy kto czytał powieść Dana Browna z 2000 roku, albo obejrzał nakręcony na podstawie książki film z 2009 roku w reżyserii Rona Howarda mógł oprócz wartkiej i tajemniczej akcji podziwiać również wspaniałą scenerię bardziej i mniej znanych miejsc w Rzymie. Wszystkie te miejsca znajdują się na trasie zwiedzania w niewielkiej od siebie odległości, ale rozsądnie będzie przeznaczyć na wycieczkę cały dzień, aby bez pośpiechu przemierzyć Rzym śladami Aniołów i Demonów.

Nieznany z imienia papież zostaje zamordowany. W Watykanie nastaje okres zwany “sede vacante”. Rozpoczynają się przygotowania do konklawe, które ma wybrać nowego papieża. Jednocześnie czterej preferiti, kardynałowie, którzy mają największą szansę na objęcie papieskiego tronu, zostają uprowadzeni. Do porwania przyznaje się tajemnicze bractwo Iluminatów, które co godzinę, od 20:00 do 23:00, będzie mordować jednego z kardynałów, zaś równo o północy wybuchnie bomba i Watykan zostanie pochłonięty przez światło. Do Watykanu przybywa znawca symboli profesor Robert Langdon by odnaleźć tajemniczą Ścieżkę Oświecenia bractwa Iluminatów.

Rzym śladami Aniołów i Demonów

Dan Brown znany jest z tego, że do faktów wplata w swoich powieściach również wymyślone przez siebie teorie. Dziwić zatem może, że w przypadku “Aniołów i Demonów” już na wstępnie znajdziemy zastrzeżenie autentyczności przedstawionych miejsc.

Wszystkie wymienione dzieła sztuki, grobowce, tunele oraz elementy architektury rzymskiej istnieją naprawdę i znajdują się w miejscach opisanych w książce.
Bractwo iluminatów również nie jest dziełem wyobraźni autora.

Można zadać pytanie, czy rzeczywistym bohaterem książki jest profesor Langdon, czy też Rzym ze swoimi bezcennymi zabytkami. O ile zarówno książka jak i film zdominowana jest przez osobę Roberta Langdona a Rzym przedstawiony w filmie pozostawia widzowi spory niedosyt, o tyle ten wpis poświęcony jest głównie Wiecznemu Miastu oraz jego wspaniałym kościołom i placom, które odwiedzimy podążając Ścieżką Oświecenia, wytyczoną przed wiekami przez tajemnicze bractwo Iluminatów. Moją intencją jest również zweryfikowanie wyżej przytoczonego oświadczenia autora książki.

Polecany artykuł: Komunikacja miejska w Rzymie – bilety i informacje praktyczne

Zwiedź ze mną Rzym śladami Aniołów i Demonów podczas kilkugodzinnego spaceru po mieście.

Rzym śladami Aniołów i Demonów – Ambigram “Illuminati”

Rzym śladami Aniołów i Demonów – Ścieżka Oświecenia

Istnienie Ścieżki Oświecenia nie znajduje odzwierciedlenia w źródłach historycznych. Została ona wymyślona przez Dana Browna w trakcie pisania powieści. I trzeba przyznać, że wyszło mu to bardzo ciekawie, a przy okazji nieźle namieszał czytelnikom w głowach.

Każdy kto chciał wstąpić w szeregi Iluminatów musiał odszyfrować poszczególne miejsca Ścieżki Oświecenia, bo to było warunkiem przyjęcia do bractwa. Trasa Ścieżki Oświecenia była zakamuflowana i wyznaczona przez religijne rzeźby, bowiem Iluminaci nie mogli działać w sposób jawny z powodu otwartej wrogości wobec Kościoła, który w dawnych czasach miał nieograniczone wpływy. Takich rzeźb było w Rzymie tysiące, a więc tym bardziej utrudnione było odnalezienie Ścieżki Oświecenia. Jeśli kandydat potrafił odnaleźć pierwszy kościół i symbol Ziemi, z łatwością mógł dotrzeć do czterech Ołtarzy Oświecenia symbolizujących cztery żywioły: Ziemię, Powietrze, Ogień i Wodę. Wszystkie te miejsca miały jedną cechę wspólną – łączyła je sztuka Berniniego. Na końcu Ścieżki Iluminatów znajdował się Kościół Oświecenia.

Najwyższa pora zacząć zwiedzać Rzym śladami Aniołów i Demonów.

Tajne Archiwa Watykanu

Kto czytał książkę lub oglądał film, ten wie, że Robert Langdon zaczął poszukiwania początku Ścieżki Oświecenia w Tajnych Archiwach Watykanu (obecnie Apostolskie Archiwum Watykańskie).

Adres:

Cortile del Belvedere, 00120 Città del Vaticano

Współrzędne GPS:

41°54’17″N 12°27’17″E

Pomimo, że to stąd powinniśmy zacząć zwiedzać Rzym śladami Aniołów i Demonów, to niestety musimy obejść się smakiem z przyczyn oczywistych ograniczających dostęp do tego tajemniczego miejsca. Odniosę się jednak do budzącej sensację nazwy archiwum. “Secretum” oznacza po łacinie tyle co “prywatny” lub “będący własnością”. Archiwa Watykańskie są więc bardziej “archiwami będącymi własnością papieża” niż miejscem skrywającym jakieś nadzwyczajne sekrety.

Archiwa Watykańskie są niedostępne dla zwykłych śmiertelników. Jest to najbardziej międzynarodowe archiwum świata, bowiem znajdują się w nim nie tylko najważniejsze dokumenty związane z pontyfikatem papieży, ale również takie, które dotyczą wszystkich państw i narodów. Wstęp do Archiwów mogą uzyskać w drodze skomplikowanej procedury tylko historycy oraz teolodzy zawodowo prowadzący badania, i bynajmniej nie dlatego, że Kościół w jakiś nadzwyczajny sposób strzeże swoich tajemnic. Rocznie ze zbiorów archiwalnych korzysta około 1,5 tysiąca naukowców. Pozwolenie na wejście do Archiwum jest wydawane na maksymalnie 3 miesiące przez Archiwistę Świętego Kościoła Rzymskiego.

rzym śladami aniołów i demonów
Rzym śladami Aniołów i Demonów — Korytarz Apostolskiego Archiwum Watykańskiego

Tajne Archiwum Watykańskie powstało w 1612 r. decyzją papieża Pawła V. Rozpoczął się wtedy proces przenoszenia dokumentów z Biblioteki Watykańskiej, Zamku Świętego Anioła i Kamery Apostolskiej. Wszystkie te dokumenty zbierano w Wieży Gregoriańskiej (zwanej Wieżą Wiatrów), znajdującej się w Ogrodach Watykańskich, w której wcześniej funkcjonowało obserwatorium astronomiczne pracujące nad kalendarzem gregoriańskim.

W roku 1881 papież Leon XIII zarządził, że dostęp do Archiwów powinni mieć historycy niezależnie od wyznania, o ile oczywiście spełniają kryteria naukowe. I właśnie od tego roku Archiwum Watykańskie zaczęło udostępniać badaczom swoje dokumenty.

W XX wieku został wybudowany żelbetonowy bunkier, w którym zgromadzono wszystkie zbiory dokumentów. Bunkier ten znajduje się dokładnie pod Dziedzińcem Szyszki. Dostęp do tego miejsca mają jednak tylko pracownicy Archiwów.

Obecnie Apostolskie Archiwum Watykańskie ma 85 km bieżących dokumentów podzielonych na 630 zespołów archiwalnych.

Pierwsza wskazówka do znalezienia początku Ścieżki Oświecenia zapisana była na marginesie dzieła Galileusza “Diagramma Veritatis” (w powieści to samo dzieło nosi tytuł “Diagramma della Verità”), którą Robert Langdon badał właśnie w Tajnych Archiwach Watykańskich. Tak naprawdę rzeczone dzieło Galileusza nie istnieje, a samemu Galileo Galilei autor “Aniołów i Demonów” przypisał przewodzenie bractwu Iluminatów.

Od ziemskiego grobu Santiego z otworem demona
Mistycznych czterech pierwiastków zaczęła się odsłona.
W Rzymie ścieżkę światła wskazano, to święta próba,
Anioły krzyżem niech cię prowadzą, a wzniosła wędrówka się uda.

Ślad wskazywał wyraźnie na grób Rafaela Santi, jednego z trzech, obok Michała Anioła oraz Leonardo da Vinci, najsłynniejszych artystów włoskiego renesansu. To wskazówka, gdzie powinniśmy zacząć zwiedzać Rzym śladami Aniołów i Demonów.


Zobacz niezwykłe osiągnięcia cywilizacji, zarówno starożytne, jak i współczesne, w tej liczącej 2500 lat metropolii. Oto kilka atrakcji i wycieczek w Rzymie, które mogą Cię zainteresować:

Panteon

Zgodnie ze swoim życzeniem Rafael Santi został pochowany w rzymskim Panteonie, pomiędzy drugą a trzecią kaplicą po lewej stronie.

Tu spoczywa Rafael.
Bałem się tego, co niezgłębione, pokonałem zwyczajne, wielkim równy, tylko śmiertelne zmarło ze mną.

Adres:

Piazza della Rotonda, 00186 Roma

Współrzędne GPS:

41°53’55.1″N 12°28’36.7″E

Niestety pierwszy trop okazał się mylący. Oculus, czyli otwór w kopule świątyni, de facto nie jest otworem demona, a raczej okiem Boga, bowiem Panteon, początkowo świątynia wszystkich bogów, w roku 609 został przekształcony na kościół pw. Matki Boskiej Męczenników i do dziś pełni funkcję świątyni katolickiej. Panteon powstał w roku 125 z inicjatywy cesarza Hadriana.

rzym śladami aniołów i demonów
Rzym śladami Aniołów i Demonów — Grób Rafaela Santi w Paneonie

Budowla podziwiana z Piazza della Rotonda imponuje swoją wielkością. Kopuła Panteonu mierzy 44,4 m średnicy a znajdujący się w jej środku oculus, wpuszczający do ciemnego pomieszczenia snop światła, ma aż 9 m średnicy. Wysokość budowli wynosi 44,4 m, identycznie jak średnica kopuły. To największy budynek w Rzymie. Rozmach Panteonu najlepiej jednak podziwiać po wejściu do jego wnętrza, będącego idealną półkulą.

rzym śladami aniołów i demonów
Rzym śladami Aniołów i Demonów — Panteon

Do wnętrza Panteonu prowadzą ciężkie 20-tonowe drzwi wykonane z brązu. W wyłożonej granitem i żółtym marmurem ścianie wewnętrznej Panteonu znajduje się siedem równomiernie rozmieszczonych wnęk poświęconych siedmiu bóstwom: Jowiszowi, Marsowi, Neptunowi, Wenus, Merkuremu, Plutonowi i Saturnowi.

Polecany artykuł: Panteon – zwiedzanie, bilety wstępu i rady praktyczne

Jak na tak monumentalną budowlę dziwić może brak widocznych filarów podtrzymujących konstrukcję. Ciekawie wyglądają kasetony kopuły wykonane z betonu, trawertynu, skał wulkanicznych i pumeksu.

Godziny zwiedzania Panteonu

Panteon można zwiedzać codziennie w godzinach od 9:00 do 19:00. Zwiedzanie Panteonu nie jest dostępne w trakcie nabożeństw.

Wstęp do Panteonu kosztuje 5 €.

Cztery Ołtarze Nauki – Cztery Żywioły

Profesor Robert Langdon szybko się zorientował, że źle zinterpretował czterowiersz z dzieła Galileusza. Podążamy śladem profesora, aby zwiedzić Rzym śladami Aniołów i Demonów. Ten etap wycieczki wiedzie szlakiem Czterech Żywiołów: Ziemi, Powietrza, Ognia i Wody.

Mistycznych czterech pierwiastków zaczyna się odsłona…

Kierujemy się do Bazyliki Santa Maria Del Popolo, będącej pierwszym z Czterech Ołtarzy Nauki, poświęconym Ziemi. Przy każdym z ołtarzy zabójca uśmiercał czterema żywiołami kolejnych porwanych preferiti.

Ziemia – Bazylika Santa Maria Del Popolo (Bazylika Najświętszej Maryi Panny Wszystkich Ludzi)

Bazylika Santa Maria Del Popolo jest miejscem, w którym znajduje się pierwszy z czterech Ołtarzy Nauki, poświęcony Ziemi.

Adres:

Piazza del Popolo, 12, 00187 Roma

Współrzędne GPS:

41°54′41″N 12°28′35″E

Świątynia powstała z inicjatywy papieża Sykstusa IV w 1472 roku. Jako ciekawostkę warto dodać, że do roku 1099 w tym miejscu znajdował się grób cesarza Nerona.

Ta wczesnorenesansowa świątynia jest prawdziwym skarbcem dzieł sztuki. Ich autorami są tak znamienici artyści włoskiego renesansu jak Giovanni Lorenzo Bernini, Rafael Santi, Lorenzo Lotti i Caravaggio.

rzym śladami aniołów i demonów
Rzym śladami Aniołów i Demonów — Fasada Bazyliki Santa Maria Del Popolo

W kościele znajdują się bogato zdobione kaplice ufundowane przez znamienite włoskie rody m.in. kaplica Cerasich, kaplica Basso della Rovere, kaplica Venuti, kaplica Chigich i kaplica Cibo. Zarówno fabuła powieści jak i akcja filmu “Anioły i Demony” skupiła się w zasadzie na jednej z nich – kaplicy Chigich, znajdującej się w lewej nawie Bazyliki Santa Maria Del Popolo.

Rzym śladami Aniołów i Demonów — Kaplica Chighich

Agostino Chigi był bankierem świadczącym usługi finansowe papieżowi Juliuszowi II. W roku 1507 otrzymał papieskie pozwolenie na utworzenie kaplicy rodowej w Bazylice Santa Maria Del Popolo. Projektantem kaplicy był Rafael, zaś rzeźby znajdujące się w niszach po obu stronach ołtarza wykonali Bernini i Lorenzetto.

Już po śmierci Rafaela powstał w kaplicy pomnik nagrobny w kształcie piramidy, ozdobiony reliefem z brązu przedstawiającym Chrystusa w towarzystwie Samarytanki.

W roku 1652 bratanek bankiera – Fabio Chigi zatrudnił Gian Lorenzo Berniniego do renowacji kaplicy Chigich. Kiedy Fabio Chigi został wybrany papieżem i przyjął imię Aleksandra VII, Bernini wykonał drugą piramidę, uzyskując tym sposobem symetryczną przestrzeń, której centralnym punktem był ołtarz. Do dwóch obecnych tu wcześniej rzeźb proroków dodano dwie kolejne przedstawiające Habakuka i Daniela.

Otwór demona w tym przypadku to nie oculus a właz w posadzce kaplicy Chigich, prowadzący do krypty, w której o godzinie 20:00 ginie uduszony ziemią pierwszy z kardynałów.

Anioły krzyżem niech cię prowadzą, a wzniosła wędrówka się uda…

Rzeźba Berniniego wskazuje na południowy wschód. Zwiedzając Rzym śladami Aniołów i Demonów kierujemy się teraz zgodnie z tą wskazówką na Plac świętego Piotra, poszukując tam rzeźby przedstawiającej kolejny żywioł – Powietrze.

Rzym śladami Aniołów i Demonów — Rzeźba w Kaplicy Chighich

Powietrze – Plac świętego Piotra

Zaprojektowany przez Lorenzo Berniniego Plac świętego Piotra wraz z Bazyliką świętego Piotra jest centralnym punktem Watykanu.

Adres:

Vatican City, Watykan

Współrzędne GPS:

41°54′08,0″N 12°27′23,0″E

Plac został zaprojektowany w 1656 r. jako owal leżący na osi łączącej najważniejszy kościół katolicki – Bazylikę świętego Piotra z Via della Conciliazione. Plac św. Piotra jest otoczony przez portyk Berniniego zbudowany w latach 1656-1667.

rzym śladami aniołów i demonów
Rzym śladami Aniołów i Demonów — Plac świętego Piotra

Olbrzymia, czterorzędowa kolumnada zwieńczona jest attyką, na której posadowiono 140 posągów świętych. Kolumnada Berniniego symbolizuje wyciągnięte ręce Kościoła pragnące ogarnąć wszystkich wiernych na całym świecie.

W centralnym punkcie Placu św. Piotra stoi wysoki na 25,5 m granitowy obelisk pochodzący z XIII w. p.n.e., który pierwotnie zdobił tzw. cyrk Nerona. Do Rzymu obelisk został sprowadzony w latach 37-41 na polecenie cesarza Kaliguli.

Rzym śladami Aniołów i Demonów — Egipski obelisk na Placu św. Piotra

Obelisk na Placu świętego Piotra jest kolejnym punktem na Ścieżce Oświecenia. No dobrze, ale gdzie jest jakaś rzeźba Berniniego związana z żywiołem Powietrza? Na kolumnadzie Berniniego są co prawda posągi, ale żaden z nich nie przedstawia anioła.

Polecany artykuł: Za murami Watykanu – 4 miejsca, które musisz zobaczyć

Wokół egipskiego monolitu na 16 marmurowych owalach znajdują się płaskorzeźby przedstawiające różne wiatry. Jedną z płaskorzeźb jest West Ponente – zachodni wiatr, który jest symbolizowany przez anioła wydmuchującego pięć strumieni powietrza.

Rzym śladami Aniołów i Demonów — West Ponente

Przy reliefie West Ponente ginie o godzinie 21:00 drugi z kardynałów zabity przez powietrze, a konkretnie wskutek licznych nakłuć klatki piersiowej.

Kolejny etap wycieczki, podczas której zwiedzamy Rzym śladami Aniołów i Demonów wiedzie do Kościoła Matki Bożej Zwycięskiej w Rzymie, czyli do Santa Maria Della Vittoria.

Ogień – Kościół Santa Maria Della Vittoria (Chiesa di Santa Maria della Vittoria)

Kościół Santa Maria Della Vittoria jest barokową świątynią znajdującą się na rzymskim Kwirynale.

Adres:

Via Venti Settembre, 17, 00187 Roma

Współrzędne GPS:

41°54′17″N 12°29′39″E

W tym kameralnym XVII-wiecznym kościele, w kaplicy Cornaro, znajduje się jedna z najlepszych rzeźb dłuta Berniniego “Ekstaza św. Teresy”, symbolizująca jeden z czterech żywiołów – Ogień.

Obecny kościół powstał w miejscu starej kaplicy św. Pawła, a jego budowę rozpoczęto w roku 1608. W kaplicy Cornaro o godzinie 22:00 ginie od ognia trzeci porwany kardynał, a profesorowi Langdonowi ledwo udaje się ujść z życiem przed śmiercionośną ręką Assasyna.

Rzym śladami Aniołów i Demonów — Kościół Santa Maria Della Vittoria

Malowidło na suficie kościoła przedstawia Maryję w otoczeniu aniołów oraz upadek z nieba zbuntowanych aniołów pod wodzą Lucyfera. Kontrowersyjna rzeźba z białego marmuru jest umieszczona w niszy w nastawie ołtarzowej kaplicy Cornaro. Ukazana przez rzeźbiarza scena jest ilustracją widzenia św. Teresy, w którym ujrzała anioła. Anioł przeszył serce kobiety włócznią, sprawiając jej jednocześnie ból i radość. Święta tracąc przytomność oczekuje na kolejny cios włócznią, który ma jej zadać anioł.

Rzym śladami Aniołów i Demonów — Ekstaza św. Teresy z nastawą ołtarzową w Kaplicy Cornaro

Strzała trzymana przez anioła skierowana jest w kierunku północnym i wskazuje na Fontannę Czterech Rzek, będącą następnym etapem spaceru, podczas którem poznajemy Rzym śladami Aniołów i Demonów.

Woda – Fontanna Czterech Rzek (Fontana dei Quattro Fiumi)

Fontanna Czterech Rzek znajduje się w Rzymie na Piazza Navona.

Adres:

Piazza Navona, 00186 Roma RM

Współrzędne GPS:

41°53’56”N 12°28’23”E

To jedna z najpopularniejszych rzymskich fontann stworzona przez Giovanni Lorenzo Berniniego w połowie XVII wieku na zlecenie papieża Innocentego X.

Nad dużą misą fontanny wznosi się skała, na której zasiadają czterej muskularni mężczyźni wyrzeźbieni w białym marmurze. Postaci te symbolizują cztery rzeki z czterech kontynentów: Dunaj, Ganges, Nil oraz Rio de la Plata. W projekt Berniniego wkomponowany jest również 16,5-metrowy obelisk (Obelisco Agonale), który wcześniej znajdował się w cyrku Maksencjusza przy via Appia. Na szczycie obelisku znajduje się gołębica trzymająca w dziobie gałązkę oliwną.

Rzym śladami Aniołów i Demonów — Fontanna Czterech Rzek

Przy Fontannie Czterech Rzek miał zginąć ostatni z czterech preferiti. W ostatniej chwili pomoc niesie mu profesor Langdon, który ratuje go przed utonięciem w wodzie fontanny.

Znajdująca się na szczycie obelisku gołębica – Anioł Pokoju wskazuje kierunek, w którym się teraz udamy, aby dalej poznawać Rzym śladami Aniołów i Demonów. Dotrzemy do końca Ścieżki Oświecenia – do Kościoła Iluminatów, czyli na Zamek Anioła.

Zamek Świętego Anioła (Castel Sant’Angelo)

Zamek Świętego Anioła znajduje się w Rzymie na prawym brzegu Tybru.

Adres:

Lungotevere Castello, 50, 00193 Roma

Współrzędne GPS:

41°54′11,03″N 12°27′58,88″E

Zamek ten zwany jest również Mauzoleum Hadriana, gdyż jest grobowcem cesarza Hadriana, a także jego rodziny i następców. Budowla znajduje się na terenie dawnych ogrodów Domicji. Budowę mauzoleum rozpoczęto co prawda jeszcze za życia cesarza Hadriana, ale ukończono ją dopiero za panowania cesarza Antoninusa Piusa w 139 roku.

Rzym śladami Aniołów i Demonów — Zamek Świętego Anioła

Pod koniec VI wieku papież Grzegorz I Wielki zmienił nazwę budowli na Zamek Świętego Anioła. Stało się to na pamiątkę ukazania się mu podczas zarazy Świętego Michała Archanioła. W roku 608 papież Bonifacy IV kazał na szczycie zamku zbudować kaplicę Świętego Anioła w Niebie. W okresie średniowiecza i renesansu Zamek Świętego Anioła służył kolejnym papieżom jako więzienie i twierdza. Wokół samego zamku znajduje się kilkanaście rzeźb przedstawiających Anioła, które wyszły spod dłuta Berniniego. Najbardziej jednak znany jest Brązowy Anioł na szczycie cytadeli, którego autorem jest flamandzki rzeźbiarz Pieter Verschaffelt.

Zamek Świętego Anioła udostępniony jest do zwiedzania od wtorku do niedzieli w godzinach od 09:00 do 19:30. Wejścia do zamku odbywają się co półtorej godziny i tyle też trwa jego zwiedzanie.

Cennik biletów wstępu do Zamku Świętego Anioła

Bilet normalny:

13,00 €

Bilet ulgowy studencki:

3,00 €

Bilet wstępu do Zamku Anioła warto zakupić wcześniej na konkretną godzinę przez internet.

W powieści w podziemiach zamku ginie zabójca kardynałów. W filmie zabójca ucieka, a Robert Langdon musi kontynuować swoją misję ratowania Watykanu.

Polecany artykuł: Zamek Świętego Anioła – historia, zwiedzanie i bilety wstępu

Od Zamku Świętego Anioła do Watykanu biegnie korytarz zwany Passetto, którym Langdon wraz ze swoją towarzyszką docierają do kamerlinga. Zwiedzając Rzym śladami Aniołów i Demonów warto zobaczyć Passetto przynajmniej z zewnątrz.

Passetto di Borgo

W roku 1277 papież Mikołaj III połączył Zamek Świętego Anioła z Pałacem Apostolskim za pomocą nadziemnego 800-metrowego korytarza Passetto di Borgo.

Adres:

Viale Giuseppe Ceccarelli, 00193 Roma

Współrzędne GPS:

41°54’11.8″N 12°27’52.4″E

Około 852 roku papież Leon IV na bazie istniejących w tym miejscu wcześniejszych umocnień zbudował 5-metrowej wysokości mur obronny z otwartym chodnikiem na szczycie. Od XIII wieku Passetto di Borgo stanowiło dla papieży możliwość potajemnej i bezpiecznej ucieczki do Zamku Świętego Anioła. Z Passetto di Borgo skorzystał papież Klemens VII w roku 1527 podczas ucieczki w trakcie Sacco di Roma, czyli złupienia Rzymu przez wojska Karola V. Ucieczka papieża korytarzem w Murze Leonińskim była skuteczna, jednakże starcie przeżyli tylko nieliczni gwardziści z oddziału Gwardii Szwajcarskiej.

Korytarz ten istnieje do dziś. W ramach biletu wstępu do Zamku Świętego Anioła mamy możliwość wejścia z przewodnikiem do początkowego odcinka przejścia wewnątrz murów zamku. Niestety dalszy odcinek Passetto di Borgo jest niedostępny do zwiedzania.

To już koniec wycieczki. Przeszliśmy całą Ścieżkę Oświecenia razem z głównym bohaterem książki Dana Browna i filmu nakręconego na podstawie powieści. Zwiedziliśmy Rzym śladami Aniołów i Demonów.

Gdzie spać w Rzymie? Polecane noclegi

Jeśli zarezerwujesz nocleg za pomocą zamieszczonych we wpisie linków ja otrzymam niewielką prowizję. Dla Ciebie cena noclegu pozostaje taka sama.

Deseo Home

Via Palestro 3

Smart BB

Via Farini 52

The RomeHello

Via Torino 45

Podziel się artykułem

Każda filiżanka kawy to nowa historia.

Jeśli artykuł dostarczył Ci szukanych informacji będzie mi miło jeśli postawisz mi wirtualną kawę. Twoje wsparcie motywuje mnie do tworzenia nowych treści i pomaga w finansowaniu kosztów utrzymania bloga.

W podziękowaniu za Twoje wsparcie otrzymasz 60 dni darmowego dostępu do platformy BookBeat, gdzie znajdziesz ogromną bibliotekę audiobooków. To więcej niż standardowy okres próbny dostępny na oficjalnej stronie BookBeat.

buycoffeeto

2 komentarze

  1. Bardzo fajny wpis. Pamiętam jak będąc w Rzymie staram się odkrywać miejsca z książki …szkoda że tylko ja się jaralem tak książka …

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *