Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego

W samym centrum Warszawy, przy alejach Ujazdowskich 4 mieści się Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego. To jeden z najstarszych ogrodów botanicznych w Polsce – powstał ponad 200 lat temu. Zanurzając się w dzikiej przyrodzie, w otoczeniu 5 tysięcy gatunków roślin można uciec od zgiełku ulicznego stolicy.

Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego sąsiaduje przez płot z Łazienkami Królewskimi, a wejście do niego znajduje się dokładnie naprzeciwko budynku Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Początkowo Ogród zajmował powierzchnię 22,5 ha, jednakże w I połowie XIX wieku uległa ona zmniejszeniu do nieco ponad 5 ha.

Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego – dojazd

Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego – godziny otwarcia

Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego – bilety wstępu

Świątynia Opatrzności i powstanie Ogrodu

Teren Ogrodu jest pierwotną lokalizacją Świątyni Opatrzności Bożej. Obecnie w tym miejscu znajduje się niewielki budynek z pamiątkową tablicą informującą, że w dniu 3 maja 1792 roku położono tu kamień węgielny pod budowę Świątyni Opatrzności, której budową Sejm Czteroletni chciał uczcić uchwalenie Konstytucji 3 Maja.

Ogród Botaniczny został założony w roku 1811. Początkowo pieczę nad ogrodem sprawowała Warszawska Szkoła Lekarska, a następnie Królewski Uniwersytet Warszawski. Od roku 1916 funkcjonuje jako Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego.

Cechą każdego ogrodu botanicznego jest usystematyzowanie roślin w tematyczne działy. Nie inaczej jest w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Warszawskiego.  

Dział systematyki roślin

W poszczególnych rabatkach tej części ogrodu rosną rośliny spokrewnione ze sobą w obrębie botanicznych rodzin.

• Systematyka I – gromadzi rośliny naczyniowe reprezentowane przez paprotniki. W tej części ogrodu znajdują się m.in.: długosz królewski, pióropusznik strusi, cytryńce, magnolia gwiaździsta, sasafras lekarski, a także rośliny liliowate, amarylkowate, trawy, makowate, jaskrowate, rdestowate a nawet kaktusowate.
• Systematyka II – obejmuje rośliny zaliczane do dużej grupy rodzin spokrewnionych z rodziną różowatych. Znajdziemy tu rośliny peoniowate, skalnicowate, wilczomleczowate, bobowate, różowate, pokrzywowate, bukowate i dyniowate.
• Systematyka III – gromadzi rośliny należące do grupy krewniaków astrowatych. W tym miejscu rosną rośliny dereniowate i hortensjowate. W rabatach spotkamy tutaj m.in. barwinka, żywokost, wilce,  bielunie, lawendę wąskolistną i szałwię lekarską.

Arboretum

Z języka łacińskiego arboretum oznacza kolekcję botaniczną drzew i krzewów. Mieści się we wschodniej części Ogrodu, między Świątynią Opatrzności a zagłębieniem przy Starej Pomarańczarni w Łazienkach Królewskich. Rosną tu m.in.: buk pospolity, miłorząb dwuklapowy, klon polny, sędziwy dąb szypułkowy i wiąz szypułkowy

Pnącza

Wszystkie pnącza znajdują się w sporym obniżeniu terenu. Rosną na murach, pergolach oraz ażurowych ściankach. Niektóre wprost owijają się wokół pni drzew.

Rośliny różnych środowisk

W tej części ogrodu spotyka się rośliny, które przystosowały się do życia w różnych i skrajnych warunkach. Rośliny rosnące w tym dziale są objęte ochroną. Znajdziemy tu zarówno rośliny wodne i błotne, górskie jak również rośliny stepowe i rosnące w silnie zasolonej glebie.

Rośliny użytkowe i lecznicze

Rosną tu zarówno rośliny występujące w naturze jak i te stworzone dzięki selekcji odmian. W jednej z grup rabatek rosną także rośliny znane ze swoich właściwości leczniczych. Patrząc na tą część ogrodu odnosi się wrażenie, że jego wygląd nawiązuje do średniowiecznych ogrodów przyklasztornych.

Dział biologii roślin

Jeżeli chcesz się dowiedzieć na czym polega rozmnażanie bezpłciowe i płciowe roślin, a także jaką rolę w zapylaniu kwiatów pełnią wiatr i zwierzęta, to jesteś w dobrym miejscu. Zobaczysz tu rośliny, których nasiona i owoce są przenoszone przez wiatr, często na bardzo duże odległości, oraz takie, które potrafią obronić się przed zjedzeniem.

Różanka

Rozarium umiejscowiono po prawej stronie od głównego wejścia do Ogrodu. Rośnie tu wiele odmian ogrodowych róż, a wśród nich takie odmiany jak: Chopin, Merkury, Kutno i Warszawa.

Na jednej z rabat zauważyłem odmianę róży o wdzięcznej nazwie Louis de Funes.

Dział flory niżowej

To miejsce dla tzw. roślin naczyniowych Polski, których występuje w naszym kraju około 3 tysiące gatunków. W ogrodzie znajduje się ich nieco mniej, bo około 250 gatunków.

Są tu zarówno rośliny pospolite (np. cykoria podróżnik) jak również i te chronione (np. kukułka szerokolistna).

Dział roślin ozdobnych

Poznasz tu różne rośliny ozdobne wykorzystywane przy zakładaniu rabat, klombów i dywanów kwiatowych. Zobaczysz w tym miejscu również tzw. parter kwiatowy, wzorowany na barokowych ogrodach francuskich. Na rabatach rosną m.in.: heliotrop peruwiański, fuksje i dalie. Zresztą te ostatnie zajmują sporą część tego działu. Rośnie tu również gunnera olbrzymia, pochodząca z podmokłych i bagiennych terenów Brazylii. Średnica liści tej rośliny dochodzi do 2 metrów.

Szklarnie

Na terenie ogrodu mieści się zachowana z czasów Stanisława Augusta oranżeria. Rośnie tu spora kolekcja sukulentów. W pozostałych szklarniach rosną różne gatunki palm i figowców, a także rośliny z rodziny ananasowatych.

Ze względu na pandemię COVID-19 szklarnie były zamknięte w czasie mojej wizyty w Ogrodzie.

Oprócz wyżej wymienionych działów na terenie ogrodu urządzono również kilka ścieżek edukacyjnych.

Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego to bardzo piękne i zarazem tajemnicze miejsce. Prawie nie docierają tu odgłosy okolicznych, bardzo ruchliwych ulic. Wszędzie czuć zapach kwiatów, a przy odrobinie skupienia można również usłyszeć odgłosy owadów.

Polecany artykuł: Łazienki Królewskie – najszczęśliwsze miejsce w Warszawie

Polecam to miejsce dla całych rodzin. Dobrym pomysłem będzie odwiedzenie Ogrodu przy okazji spaceru w Łazienkach Królewskich. Jeżeli przyjdziecie tu z dziećmi, uważajcie aby przypadkiem nie zrywały i nie jadły drobnych owoców z krzewów, bowiem niektóre z tych owoców są trujące.