Małe ojczyzny – Bardzice

Do Bardzic trafiłem przypadkiem. Jako na miejsce oddalone od mojego domu tylko 10 km bardzo mnie zaskoczyło swoim urokiem, bowiem wcześniej nie miałem pojęcia, że takie perełki znajdują się tylko o pół godziny jazdy rowerem.

Bardzice to wieś położona w województwie mazowieckim, w powiecie radomskim, w gminie Kowala koło Radomia. Jeśli ktoś chciałby przy okazji odwiedzić to miejsce podaję dla łatwiejszego dotarcia do celu kod pocztowy: 26-624.

Powstanie i historia wsi Bardzice

Pierwsze informacje o miejscowości Barzyce pochodzą z 1418 r. Nazwa wsi wywodzi się od staropolskiego imienia “Barz”, “Barzy”. Kolejna wzmianka o tej miejscowości pochodzi z 1452 r. Bardzice były prywatną wsią należącą do drobnej szlachty. Ród rycerski mieszkający w Bardzicach przyjął w XVI wieku nazwisko Barzyckich. Spis informuje o Stanisławie i Andrzeju Barzyckich, którzy posiadali półtora łana ziemi. Pozostała część Bardzic (pół łana) należała do Stanisława Strykowskiego.

Polecany artykuł: Muzeum Wsi Radomskiej

Po Barzyckich wieś stała się własnością Gęborowskich. W 1662 r. właścicielem wsi był Wojciech Rudzki, a w XVIII wieku przedstawiciele możnego rodu Dehnhoffów. Na przełomie XVIII i XIX wieku Bardzice stały się własnością Tymińskich.

W roku 1827 wieś liczyła 18 domów mieszkalnych i 130 mieszkańców. W 1864 roku Bardzice weszły w skład gminy Gębarzew, gdzie do 1954 roku znajdowała się siedziba urzędu gminy.

Ziemia folwarczna we wsi Bardzice została w części rozparcelowana, w efekcie czego powstała wieś o nazwie Kolonia Bardzice, licząca w 1921 roku 41 domów. Wieś Bardzice liczyła wówczas 13 budynków mieszkalnych.Ostatnim właścicielem ziemskim w Bardzicach był Jan Gajewski, do którego należał również majątek Chomentów Socha.

Bardzice – modrzewiowy kościółek

W latach 1955-1956 do Bardzic przeniesiono modrzewiowy kościół z Białobrzegów, który jest perełką architektury tego miejsca. Kościół jest wpisany do rejestru zabytków. Został wzniesiony w latach 1771-1773 w Białobrzegach z fundacji Pawła Boskiego, podkomorzego Czerskiego. Według tradycji starochrześcijańskiej utrzymano główne wejście od zachodu, a boczne od południa. Od strony zachodniej znajdował się skarbczyk, a od południowej zakrystia; kryte oddzielnie nadają kościołowi formę krzyża. Jak wynika z zapisu kościół wybudowano pod wezwaniem św. Trójcy oraz św. Apostołów Piotra i Pawła. Kamień węgielny wmurował Antoni Wilski, dziekan grójecki.

Kościół posiadał trzy drewniane ołtarze, zdobione kolumnami, które zostały zachowane do dziś. W wielkim znajdował się wizerunek Najświętszej Marii Panny Łaskawej. Ołtarz boczny przedstawiał św. Rocha i św. Ignacego. W ołtarzu po prawej stronie mieściły się podobizny św. Piotra i Pawła oraz św. Jana Chrzciciela. Dawniej kościół zdobiły portrety fundatorów, ale jeden z proboszczów oddał je ich potomkom.

Kościół został odkupiony przez parafię w Bardzicach, gdy w Białobrzegach wybudowano nowy. Od tego czasu jest kościołem parafialnym pod wezwaniem św. Andrzeja Boboli.

Początkowo świątynia zachowywała dawny wygląd. Jednak w latach sześćdziesiątych XX wieku, obita wewnątrz płytą pilśniową straciła urok. Dopiero później przywrócono jej należyte piękno.

Kościół w Bardzicach otoczony jest pięknym parkiem modrzewiowym. Wchodząc przez główną bramę mijamy skromne drewniane figurki, by wreszcie, tuż przed wejściem do kościoła ujrzeć piękną rzeźbę patrona parafii św. Andrzeja Boboli. Idąc dalej,zaraz za kościołem, zobaczymy figurkę św. Franciszka z wilkiem przy boku. Od strony południowej stoi duża, drewniana brama nazwana “Bramą Tysiąclecia”.

Sam kościół przez wieki został zachowany bez zasadniczych przekształceń. Jeśli chodzi jednak o wystrój świątyni to uległ on znacznej zmianie w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat. Kiedyś był nakryty gontem,później zmieniono pokrycie na blachę miedzianą. Deski, którymi jest obity na zewnątrz oraz sufit, zostały wymienione na modrzewiowe. Zerwano płyty pilśniowe, dzięki czemu odsłonięto zwykłe, drewniane bale. Dziś zdobi je piękna polichromia wykonana przez Janinę Pol, malarkę z Warszawy. Zarówno ołtarz główny jak i boczne zostały odnowione.

Najcenniejszym obiektem kościoła jest krzyż z rzeźbą Chrystusa, umieszczony na tęczy. Na uwagę zasługują także organy, które zostały podarowane parafii przez radomską parafię z dzielnicy Glinice. Ofiarodawcą był pierwszy proboszcz Bardzic –  pochodzący z Czarnolasu ks. Stefan Popis.

Na terenie placu kościelnego stoi osobno drewniana dzwonnica, zbudowana w kształcie słupa. Dzwon, wykonany przez firmę Felczyńskich z Przemyśla, został zakupiony przez parafię w latach dziewięćdziesiątych XX wieku.

Kościół w Bardzicach stał się miejscem, do którego zdążają nie tylko ciekawscy turyści, ale także znawcy sztuki – architekci, malarze, rzeźbiarze. Miejsce to zdobyło i moje serce.