Kotor – średniowieczna perła Czarnogóry

Boka Kotorska to jedno z najpiękniejszych miejsc Europy. Wzdłuż linii brzegowej zatoki położone są starożytne i średniowieczne miasta i miasteczka otoczone obronnymi murami. Najpiękniejszym i najbardziej fascynującym z tych miast jest Kotor, położony na samym końcu Boki, otoczony z trzech stron masywami górskimi: Lovćen, Vrmac i Dobrota.

Kotor wyróżnia doskonale zachowana średniowieczna zabudowa wraz z murami obronnymi. Do miasta można wejść jedną z trzech bram okalających Starówkę. Sama Starówka jest niewielka i zajmuje obszar około kilometra kwadratowego. Większość najciekawszych zabytków znajduje się właśnie na tak niewielkim obszarze, zatem na zwiedzenie miasta wystarczy tak naprawdę nieco dłuższy spacer, podczas którego nie tylko zobaczymy wszystkie najważniejsze zabytki ale również zajrzymy w wiele zakamarków miasta.

Krajobraz Kotoru tworzą wąskie i kręte uliczki, dawne weneckie pałace i stare świątynie, a w ich tle malowniczy masyw górski.

Historia Kotoru

Pierwsza osada na tym terenie istniała już w III w. p.n.e. Najpierw zamieszkiwali ją Ilirowie, a później Grecy, którzy zbudowali tu port handlowy. Za czasów rzymskich, od 168 r. p.n.e., miasto nosiło łacińską nazwę Acruvium. W czasach Cesarstwa Bizantyjskiego miastu nadano grecką nazwę Dekaderon. Od czasów cesarza Justyniana Wielkiego miasto stało się jedną z ważniejszych twierdz bizantyńskich w regionie. Miasto pozostawało pod panowaniem bizantyńskim aż do początku XII wieku. Było jednym z głównych ośrodków Dalmacji i aż do XI wieku mówiono tu językiem dalmatyńskim.

W latach 1186-1371 miasto było głównym portem serbskiego państwa Nemaniczów i przeżywało znaczący wzrost ekonomiczny i kulturalny. Właśnie w tamtym okresie zmieniona została nazwa miasta na Kotor. Miasto przechodziło następnie pod panowanie węgierskie, bośniackie, a od roku 1420 weneckie, stając się częścią Albanii Weneckiej. Miasto w tym czasie zwane było Cattaro. To właśnie w tym okresie miasto zyskało zachowaną do dziś architekturę wenecką. Powstały długie mury obronne ciągnące się ze wzgórza nad miastem aż do morza. Dzięki tym murom miasto odparło dwukrotnie oblężenie wojsk Imperium Osmańskiego. Niestety miasto było czterokrotnie niszczone przez trzęsienia ziemi w XVI, XVII i XVIII wieku.

Polecany artykuł: Czarnogóra – 4 miejsca, które warto zobaczyć

Po upadku Republiki Weneckiej i pokoju w Campo Formio w 1797 r. miasto stało się częścią Monarchii Habsburgów, a po Kongresie wiedeńskim w 1815 r. – częścią Królestwa Dalmacji, będącego krajem koronnym Cesarstwa Austrii. Po zakończeniu I wojny światowej Kotor stał się częścią nowo powstałego Państwa Słoweńców, Chorwatów i Serbów, przekształconego w Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców. Podczas włoskiej okupacji w okresie II wojny światowej miasto było stolicą Prowincji Kotorskiej. Już po wojnie Kotor znalazł się w granicach Socjalistycznej Republiki Czarnogóry będącej częścią Jugosławii. Od 3 czerwca 2006 r. Kotor jest częścią niepodległej Czarnogóry.

---

Cofnij się w czasie w tym średniowiecznym mieście i zwiedzaj zabytkowe budynki przy urokliwych uliczkach. Oto kilka atrakcji i wycieczek w Kotorze, które mogą Cię zainteresować:

Pierwsze spojrzenie na Kotor

Już same mury obronne od strony rzeki Skurdy robią wrażenie i obrazują skalę dawnej świetności miasta. Mury ciągną się na odcinku 4,5 kilometra aż do Samotnego Wzgórza z ruinami twierdzy św. Jana. Na szczycie jest też umiejscowiony najlepszy punkt widokowy na cały Kotor oraz Zatokę Kotorską.

Aby dostać się na wzgórze trzeba pokonać ponad 1000 kamiennych schodów, co w miesiącach letnich może być nie lada wyzwaniem, nawet dla osób o dobrej kondycji. W połowie drogi na szczyt stoi stary XVI-wieczny kościół Matki Boskiej Uzdrowienia Chorych. Na pokonanie trasy w górę i z powrotem trzeba poświęcić dobre 2 godziny. W sezonie wejście na wzgórze jest płatne (bilet 8€). Jednakże boskie widoki z góry potrafią wynagrodzić ten wysiłek fizyczny i pieniężny.

Na Starówkę jedną z trzech bram

Na teren wpisanej na listę światowego dziedzictwa UNESCO Starówkę można się dostać jedną z trzech zabytkowych bram, przy czym niezależnie którą wybierzemy, w żadnym przypadku nie da się zabłądzić. Podobno kiedyś bram było dużo więcej.

Najczęściej na Starówkę turyści wchodzą przez Bramę Morską (Morska Vrata), znajdującą się tuż przy Zatoce Kotorskiej. Przed bramą stoją dwie armaty a nad bramą wykuto datę wyzwolenia miasta spod faszystowskiej okupacji – 21.11.1944.

Po przekroczeniu Bramy Morskiej znajdziemy się na Placu Broni.

Na Starówkę prowadzą jeszcze dwie bramy: Południowa, zwana również “Vrata od Gurdicia” (współrzędne GPS: 42°25’19.3″N 18°46’17.1″E) oraz wybudowana po pierwszym oblężeniu Kotoru przez Turków w 1540 roku – Północna (współrzędne GPS: 42°25’35.2″N 18°46’19.9″E).

Wieża Zegarowa (Torre del Reloj)

Kotor to miasto dużej ilości placów. Po wejściu na teren Starówki przez Bramę Morską znajdujemy na Placu Broni (Trg od Oružja), na którym stoi słynna Wieża Zegarowa.

Wieża została wybudowana przez Wenecjan w XVII wieku. Zegar na wieży pojawił się dużo później, dopiero w czasach napoleońskich. Podczas trzęsienia ziemi w 1979 roku wieża dość mocno przechyliła się.

Zaciekawienie może budzić niewielka konstrukcja tuż przy wieży zegarowej. Choć konstrukcja ta przypomina piramidę, to jest to dawny pręgierz miejski.

Plac Broni ma kształt litery L. Mieści się przy nim kilka sympatycznych kawiarenek oraz wiele zabytkowych budowli, m.in.: XV-wieczny Pałac Namiestnika Wenecji (Knezeva Palata) oraz XVIII-wieczny Pałac Rady Miejskiej (Gradska vijećnica).

Katedra św. Tryfona (Katedrala Svetog Tripuna)

To jedna z dwóch katedr kościoła rzymskokatolickiego w Czarnogórze. Jej powstanie datuje się na rok 1166. Katedra stoi na Placu św. Tryfona (Pjaca Svetog Tripuna), patrona Kotoru. Świątynia ucierpiała w każdym z nawiedzających miasto trzęsień ziemi, a najbardziej w XV wieku. Kolejne odbudowy świątyni zmieniały też jej styl architektoniczny. Początkowo kościół zbudowany był w stylu romańskim, później nabrał stylu renesansowego a następnie zyskał elementy barokowe.

Warto zwrócić uwagę, że lewa wieża katedry mierząca 33 metry jest o 2 metry niższa od wieży prawej (35 metrów). Nie ma ten fakt wydźwięku symbolicznego, a jego wytłumaczenie jest prozaiczne – podczas jednaj z odbudów katedry zabrakło pieniędzy na dokończenie lewej wieży.

Warto wejść do środka katedry, w której wnętrzu w południowej nawie znajduje się renesansowy nagrobek biskupa Tryfona Bizantija. W katedrze znajduje się również srebrny relikwiarz z głową św. Tryfona, zawierający szczątki patrona miasta. W katedrze można również podziwiać pozostałości fresków bizantyjskich, IX-wieczną chrzcielnicę oraz XIV-wieczny ołtarz.

Wejście do Katedry św. Tryfona jest płatne (bilet 2,50€), a zwiedzanie możliwe tylko w czasie kiedy wewnątrz nie są odprawiane nabożeństwa.

Cerkiew Św. Łukasza (Crkva Svetog Luke)

Przy kolejnym z placów – Placu św. Łukasza (Trg Svetog Luke) stoi Cerkiew św. Łukasza.

Świątynia została zbudowana w roku 1195 i do połowy XVII wieku pełniła funkcję kościoła katolickiego. Nawet po przekształceniu świątyni w cerkiew, aż do 1812 r. znajdował się w tu ołtarz katolicki, a przez długi czas odprawiano tu nabożeństwa obu obrządków.

Pierwotnie świątynię wybudowano w stylu romańskim, natomiast z czasem dobudowano dzwonnicę w stylu barokowym. Wewnątrz cerkwi można zobaczyć pozostałości fresków, XVIII-wieczny ikonostas oraz oryginalną posadzkę wykonaną z płyt nagrobnych mieszkańców miasta.

Cerkiew św. Łukasza to jedyna świątynia w mieście, która nie poniosła większych strat w czasie trzęsienia ziemi w 1979 roku.

Cerkiew św. Mikołaja (Crkva Svetog Nikole)

Ta dość charakterystyczna cerkiew, wyróżnia się spośród innych budowli sakralnych w tym mieście. Dwie neobizantyjskie wieże prowadzą do sporej wielkości świątyni. Swego czasu swoją siedzibę miał tu zakon dominikanów. Pierwotna wersja cerkwi spłonęła w 1896 roku.

Odbudowę kościoła według projektu Cirila Ivekovica rozpoczęto w 1902 roku, a zakończono ją 7 lat później. Wzniesioną na fundamentach wcześniejszej świątyni cerkiew wzniesiono w stylu pseudo-bizantyjskim w formie jednonawowej z kopułą, zaś detale budowli zostały wykonane w stylu romańskim.

Cerkiew świętego Mikołaja jest najważniejszą świątynią prawosławną w Kotorze. Budowla posiada dwie dzwonnice z czarnymi kopułami zakończonymi złotymi krzyżami. Przed wejściem można podziwiać wspaniałą mozaikę. W środku uwagę zwraca ikonostas wykonany przez czeskiego malarza Franciszka Zieglera oraz ogromne żyrandole.

Zaułki, koty i pranie, czyli Kotor niekonwencjonalnie

Warto nieco oddalić się od głównych uliczek Starówki i zajrzeć w ciasne i przyjemne zakamarki miasta. Można się tu zetknąć z dość niecodziennym ale pasującym do klimatu tego miejsca widokiem świeżo wywieszonego prania. Taki spacer zapewni turyście również odrobinę samotności.

W kotorskich zakamarkach można się również natknąć na dość dużą liczbę kotów leniwie prężących grzbiety i wylegujących się w cieniu.

Miłośnicy tych sympatycznych czworonogów mogą również udać się do małego ale bardzo oryginalnego Muzeum Kotów.

W muzeum wyeksponowano różne przedmioty związane z kotami: pocztówki, obrazy, etykiety, znaczki oraz przedmioty codziennego użytku z kocimi motywami. Bilet do muzeum kosztuje tylko 1€.

Wzdłuż południowej strony murów obronnych miasta ciągnie się promenada (riva) oddzielająca Starówkę od portu. Z kotorskiego portu oraz z przystani jachtowej można wybrać się na krótki rejs po Zatoce Kotorskiej i obejrzeć miasto właśnie z tej perspektywy.

Gdzie spać w Kotorze? Polecane noclegi

Jeśli zarezerwujesz nocleg za pomocą zamieszczonych we wpisie linków ja otrzymam niewielką prowizję. Dla Ciebie cena noclegu pozostaje taka sama.