Kopalnia soli w Wieliczce – 2 kilometry trasy turystycznej

Słynna w całej Polsce i poza granicami kraju Kopalnia Soli w Wieliczce położona jest około 10 km od centrum Krakowa. Z Krakowa można tu dotrzeć z Dworca Głównego pociągiem podmiejskim albo minibusem. Kopalnia Soli w Wieliczce to jeden z najbardziej znanych obiektów turystycznych w świecie, przyciągający miliony turystów.

Kopalnia Soli w Wieliczce – historia

Od XIII wieku do roku 1772 Kopalnia Soli “Wieliczka” wspólnie z kopalnią soli “Bochnia” wchodziła w skład żup krakowskich. W 1976 roku kopalnia została wpisana do krajowego rejestru zabytków, a dwa lata później Listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Adres:

ul. Daniłowicza 10, 32-020 Wieliczka

Współrzędne GPS:

49°59’00.5″N 20°03’13.7″E

Początki pozyskiwania soli na terenie Wieliczki wiążą się z eksploatacją “źródeł solnych”, czyli samoistnych na tym obszarze wypływów solanki. Roztwór gromadzono i oczyszczano, a następnie poddawano go warzeniu (gotowaniu). Początki eksploatacji sięgają epoki środkowego neolitu (3 tys. lat p.n.e.). Dokumentują to liczne znaleziska archeologiczne z badań prowadzonych po II wojnie światowej.

Eksploatacja źródeł solankowych trwała 3-4 tysiąclecia, do czasu ustania naturalnych obfitych wypływów. Wtedy, na przełomie XII i XIII wieku, rozpoczęto drążenie głębszych studni. Pierwszy szyb umożliwiający pozyskiwanie soli kamiennej zgłębiono w nieodległej Bochni. Niebawem także Wieliczka stała się miejscem, gdzie natrafiono na płytko zalegające złoża soli. Wkrótce studnie zamieniły się w szyby, czyli drogi pionowej komunikacji z biegnącymi poziomo chodnikami i wyrobiskami. Tak powstała kopalnia.

Kopalnia Soli w Wieliczce liczy 9 poziomów, z których pierwszy – poziom Bono – sięga na głębokość 64 metrów, zaś ostatni leży 327 metrów pod powierzchnią ziemi. Łączna długość chodników łączących około 3.000 wyrobisk (chodników, pochylni, komór eksploatacyjnych, jezior, szybów, szybików) przekracza 300 km. Kubatura zespołu wyrobisk to około 7,5 mln metrów sześciennych.

Kopalnię cechuje unikatowy mikroklimat, na który składają się: duża wilgotność, wysoka zawartość w powietrzu chlorku sodu, potasu, magnezu i wapnia, stała temperatura (około 14-16 stopni Celsjusza). Takie warunki sprzyjają turnusom rehabilitacyjnym dla osób ze schorzeniami górnych dróg oddechowych.

Od 1951 roku w kopalni powstało Muzeum Żup Krakowskich, którego założycielem i długoletnim dyrektorem był profesor Alfons Długosz. Żupa Krakowska (czyli kopalnie: wielicka i bocheńska) to jedyne obiekty górnicze na świecie czynne bez przerwy od średniowiecza do chwili obecnej, pozwalające prześledzić rozwój wydobycia soli twardej oraz solanki w poszczególnych epokach historycznych. Najstarszą zlokalizowaną dziś częścią kopalni wielickiej, w której odbywało się wydobywanie soli kamiennej metodami mechanicznymi, jest otoczenie góry (szybu) Goryszowski, pochodzące z drugiej połowy XIII wieku.

Kopalnia Soli w Wieliczce – zwiedzanie

Podziemna trasa turystyczna wielickiej kopalni powstała na przełomie XVIII i XIX wieku. Ponad milion turystów rocznie zwiedza 2-kilometrową trasę składającej się z komór położonych na głębokościach od 64 do 135 metrów. Na trasie jest do pokonania około 800 schodów. Zwiedzanie kopalni zajmuje 2 godziny.

Godziny zwiedzania Trasy Turystycznej

Od stycznia do kwietnia:

09:00 – 17:00

Od maja do czerwca:

08:00 – 18:00

Od lipca do sierpnia:

08:00 – 19:00

Od września do grudnia:

09:00 – 17:00

Cennik biletów wstępu na Trasę Turystyczną

Bilet normalny:

od 82 zł do 92 zł

Bilet ulgowy (studenci i seniorzy):

od 72 zł do 82 zł

Bilet ulgowy (dzieci i młodzież):

od 62 zł do 72 zł

Bilet rodzinny (2+2):

od 238 zł do 270 zł

Bilet na zwiedzanie Trasy Turystycznej zawiera opłatę za wstęp na trasę Muzeum Żup Krakowskich.

Aktualne godziny zwiedzania i ceny biletów na dany dzień można sprawdzić na stronie internetowej Kopalni.

Opis Trasy Turystycznej

Najbardziej znanym i najpiękniejszym fragmentem Kopalni w Wieliczce jest ogromna kaplica Św. Kingi, która przyczyniła się do powstania Kopalni. Kaplica zachwyca swoim pięknem. Poza kaplicą Św. Kingi jest w kopalni wiele innych urzekających miejsc wartych zobaczenia. Wybierając się na zwiedzanie kopalni trzeba zadbać o ciepłe ubranie z racji dość niskiej temperatury panującej we wnętrzu (około 15 stopni Celsjusza), a także dobre buty ponieważ na całej trasie mamy do pokonania około 800 schodów. Bilety wstępu warto rezerwować wcześniej, gdyż liczne rzesze turystów chcących odwiedzić to miejsce ustawiają się w długich kolejkach pod Kopalnią.

Kopalnia Soli w Wieliczce - kaplica św. Kingi
Kopalnia Soli w Wieliczce — Kaplica św. Kingi

Zwiedzanie trasy rozpoczynamy w Szybie Daniłowicza od pokonania około 380 schodów. Schodzimy na głębokość 64 metrów, schodząc. Ostatecznie w trakcie zwiedzania zejdziemy do trzeciego poziomu kopalni na głębokość 135 m.

Podczas zwiedzania można robić zdjęcia, ale należy wykupić pozwolenie na fotografowanie.

Zwiedzanie Trasy Turystycznej odbywa się zawsze pod opieką doświadczonego przewodnika, a grupa nie może liczyć więcej niż 35 osób.

Od 1945 roku do dziś Kopalnię zwiedziło już ponad 40 mln turystów.

Komora Mikołaja Kopernika

Kopalnia Soli w Wieliczce przyciąga co roku około 2 milionów turystów z całego świata. Przez stulecia gościło tutaj wiele znanych osobistości, jak np. cesarz Austrii Franciszek Józef, poeta Johann Wolfgang Goethe czy rosyjski chemik Dimitrij Mendelejew. Miejsce to odwiedziło również dwóch przyszłych papieży – Jan XXIII oraz Jan Paweł II.

Polecany artykuł: Kraków na weekend – Rynek Główny i Wawel

Jednym z pierwszych “turystów” śmiało można nazwać Mikołaja Kopernika, który był w kopalni jako 20-letni student Akademii Krakowskiej. Chcąc upamiętnić to wydarzenie w 500 rocznicę urodzin wielkiego astronoma tj. w roku 1973 górnik-rzeźbiarz Władysław Hapek wykonał w soli posąg Kopernika. Wszystkie rzeźby i płaskorzeźby znajdujące się na trasie turystycznej kopalni są dziełem tylko górników. Nie ma tutaj żadnych dzieł artystów z zewnątrz.

Kopalnia Soli w Wieliczce
Kopalnia Soli w Wieliczce — Komora Mikołaja Kopernika

Komora Spalone

Wzięła swoją nazwę od pożaru, który wybuchł w XVIII wieku i strawił drewniane umocnienia. Pożary w dawnych czasach były zjawiskiem częstym i bardzo niebezpiecznym, ponieważ górnicy świecili otwartym ogniem czyli tzw. kagankami. W wyniku prowadzonych prac czyli eksploatacji ulatniał się wybuchowy, bezbarwny i bezwonny metan.

Chcąc się go pozbyć, najbardziej doświadczeni górnicy ubrani w mokre kaftany, które miały chronić ich przed oparzeniami, czołgali się po posadzkach komór, aby w razie czego w jak najmniejszym stopniu być narażonym na obrażenia od ognia. Od pozycji w jakiej wykonywali swoją pracę nazywani byli pokutnikami. W rękach trzymali długie żerdzie, na końcu których zatknięty był ogień. Przykładali je do stropów i wypalali metan.

Kaplica św. Antoniego

Praca w dawnej kopalni była bardzo niebezpieczna, stąd też górnicy byli religijni. Codziennie rano przed pracą pod ziemią odprawiana była msza święta, na trasie można zobaczyć wiele obrazów i rzeźb przedstawiających świętych, natomiast do dnia dzisiejszego, kiedy górnicy spotykają się z drugą osobą pod ziemią, witają się słowami “Szczęść Boże”.

Kaplica św. Antoniego to najstarsza z zachowanych podziemnych kaplic. Wykonana jest w stylu barokowym. Składa się z prezbiterium, nawy i przedsionka zawierającego ambonę. Prezbiterium przykrywa sklepienie kolebkowe, nawę zaś krzyżowe. W ołtarzu głównym znajduje się postać Chrystusa ukrzyżowanego, Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz św. Antoniego.

Przedsionek, łączący się z chodnikiem i posiada sklepienie płaskie. Znajdują się w nim figury św. Dominika, św. Franciszka oraz św. Piotra i św. Pawła.

Kaplica pochodzi z przełomu XVII i XVII wieku. Pierwsza msza święta została tu odprawiona w 1698 roku. Św. Antoni jest patronem osób poszukujących, w tym także górników szukających pod ziemią białego złota, bo tak dawniej nazywana była sól.

Komora Janowice

Powstała w XVII wieku. Obecnie w jej wnętrzu można oglądać figury ilustrujące legendę o pochodzeniu złoża solnego. Sól kamienną w Wieliczce zaczęto wydobywać z końcem XIII wieku za panowania w Krakowie księcia Bolesława Wstydliwego i jego żony świętej Kingi. Według legendy, zanim Kinga przybyła z Węgier do stolicy Krakowa, bardzo chciała podarować nowej ojczyźnie wyjątkowy prezent. Kiedy się okazało, że w Polsce nie wydobywa się soli kamiennej, poprosiła swego ojca, króla Belę IV o jedną z węgierskich kopalń soli.

Kopalnia Soli w Wieliczce
Kopalnia Soli w Wieliczce — rzeźby solne w Komorze Janowice

Komora Kazimierza III Wielkiego

Komora zawdzięcza swą nazwę królowi Kazimierzowi III Wielkiemu, twórcy statutu żup krakowskich. Nazwę komorze nadano w 1968 roku w sześćsetną rocznicę wydania statutu. Wtedy też górnik i rzeźbiarz Władysław Hapek wykonał w soli popiersie króla. W tym miejscu znajduje się kierat konny typu saskiego. Pracę kieratu przedstawia model.

Komora Pieskowa Skała

Komora powstała około roku 1669 i łączy ze sobą pierwszy i drugi poziom kopalni. Od XVI wieku w kopalni górnikom zaczęły pomagać konie. Wcześniej musiano radzić sobie inaczej. Do pionowego transportu urobku używano urządzeń takich jak np. krzyż ręczny. Urządzenie to działało w ten sposób, że górnicy poruszali ramionami wprawiając w ruch wał, na który nawinięta była lina. W ten sposób urobek transportowany był do góry.

Największym zagrożeniem dla kopalni soli jest słodka woda. Przepływając przez wyrobiska wypłukuje sól. Każdy ciek wodny musi być monitorowany, inaczej mogłyby powstać szkody górnicze, co jest niebezpieczne nie tylko dla kopalni ale i dla miasta. Dlatego też z wodą od zawsze tutaj walczono. Do XIX wieku istniał w Wieliczce specjalny szyb, który nazywano wodną górą. Szyb ten służył do wyciągania wody do góry. Do transportu wody używane były urządzenia jak np. paternoster, który nazwę swą zawdzięcza łańcuchowi przypominającego swoim wyglądem koraliki różańca.

W innej części komory znajdują się trzy krasnoludki wykonane na początku XX wieku przez górnika-rzeźbiarza Józefa Markowskiego. Schodami komory dochodzimy do poprzeczni Kunegunda, w której zachowały się rynny służące do odwadniania kopalni.

Podszybie Kunegunda

Powstało około roku 1829 i łączy komorę Kazimierza Wielkiego z poziomem II wyższym. Można w niej zobaczyć liczne formy krystalizacji soli: stalaktyty i stalagmity. Znajdują się tam także liczne figurki krasnoludków w pozach dawnych górników.

Kaplica św. Krzyża

Komora, w której umieszczono kaplicę, pochodzi z XIX wieku. W jej wnętrzu znajdują się dwie pochodzące z XVII wieku barokowe figury drewniane. W ołtarzu głównym rzeźba przedstawiająca ukrzyżowanego Chrystusa, a po przeciwnej stronie kaplicy – Matki Boskiej Zwycięskiej.

W kaplicy znajdują się również dwie solne figury przedstawiające klęczących mnichów. Niestety wraz z upływem czasu ich sylwetki są coraz trudniejsze do rozpoznania z powodu procesu ługowania, czyli rozpuszczania przez wilgotne powietrze.

Kaplica św. Kingi

Jest bez wątpienia najpiękniejszym miejscem w kopalni. Znajduje się 101 metrów pod ziemią. Kaplica św. Kingi jest podziemnym kościołem, bowiem w każdą niedzielę o godzinie 7 rano odprawiana jest tutaj msza święta. Kaplica ma długość 54 m, szeroka jest na 18 m, a jej wysokość dochodzi do 12 m. Wszystko co znajduje się w kaplicy od 1896 r przez prawie 70 lat zostało wykute w soli przez 3 górników-rzeźbiarzy – dwóch braci Józefa i Tomasza Markowskich. Ich dzieło kontynuował później Antoni Wyrodek.

Kopalnia Soli w Wieliczce
Kopalnia Soli w Wieliczce — Kaplica św. Kingi

Początkowo powstał tutaj ołtarz główny, dwa boczne ołtarze oraz dwie boczne kaplice. Zastanawiano się jak ozdobić pozostałe ściany tej kaplicy i zdecydowano, że zostanie tutaj przestawiona historia zbawienia. Stąd też możemy zobaczyć szopkę betlejemską, wyrok Heroda, rzeź niewiniątek, świętą rodzinę uciekającą na osiołku do Egiptu, 12-letniego Jezusa nauczającego w świątyni, pierwszy cud – przemienienie wody w wino w Kanie Galilejskiej, ostatnią wieczerzę na podstawie arcydzieła Leonardo da Vinci oraz zamknięcie historii zbawienia na płaskorzeźbie “Niewierny Tomasz”.

Posadzka kaplicy jest wyrzeźbiona w jednolitej solnej bryle, a żyrandole sporządzone są z solnych kryształów.

W kaplicy św. Kingi znajdują się relikwie św. Kingi. Od 1999 roku znajduje się tu solny pomnik Jana Pawła II, wykonany przez górnika i rzeźbiarza Stanisława Anioła.

Komora Weimar

Nazwana na cześć miejsca zamieszkania Johanna Wolfganga Goethego. Komora powstała w początkach XX wieku, po wyeksploatowaniu bryły soli zielonej metodą mechaniczną. Sól zielona, jak sama nazwa wskazuje, ma zielonkawy kolor, który zawdzięcza niewielkiej domieszce iłu. Wydobywano ją metodą “od góry” w postaci brył i bloków ze złoża bryłowego. Efektywność pracy osiągano przez zastosowanie strzelania prochem, a następnie wybierano pokruszoną sól od góry komory, schodząc coraz niżej.

Kopalnia Soli w Wieliczce
Kopalnia Soli w Wieliczce

W latach 60. XX wieku dno komory zalano solanką. Powstało tu niewielkie jeziork. Wybudowano pomost widokowy, drewniane galerie i schody. Zaś nad brzegiem zbiornika ustawiono solną rzeźbę przedstawiającą Skarbnika dobrego ducha zamieszkującego podziemia i strzegącego naturalnych zasobów ziemi oraz zakopanych w niej skarbów.

Kopalnia Soli w Wieliczce
Kopalnia Soli w Wieliczce — rzeźba J. W. Goethego w Komorze Weimar

Komora Wessla

Wielicka kopalnia soli pełni również funkcje sanatoryjne, gdyż klimat panujący w kopalni jest szczególnie korzystny przy leczeniu schorzeń górnych dróg oddechowych, astmy i alergii. W komorze tej w 1997 roku na III poziomie (135 m głębokości) otwarto Podziemny Ośrodek Rehabilitacyjno-Leczniczy.

Komora Michałowice

Ma 35 metrów wysokości, a jej eksploatacja trwała prawie 100 lat. Jej rozmiary od początku istnienia wymuszały budowę specjalnych zabezpieczeń, na które składały się kaszty oraz mury z kostki solnej.

Komora Drozdowice

Pochodzi z przełomu XVII i XVIII wieku. Na początku XX wieku komorę zabezpieczono kasztem oraz dwukondygnacyjną konstrukcją. Obecnie w komorze Drozdowice odbywają się wystawy, bankiety oraz koncerty.

Komora Józefa Piłsudskiego

Komora poświęcona Józefowi Piłsudskiemu powstała w XIX wieku. Dzieli się ona na dwa wyrobiska połączone tunelem. W związku z tym, że dno zalane było solanką, turyści mogli przemieszczać się przez tunel tratwą, przy dźwiękach orkiestry górniczej i pokazach sztucznych ogni.

W XIX wieku nad brzegiem jeziora ustawiono rzeźbę przedstawiającą patrona tonących św. Jana Nepomucena. Od 1997 roku w komorze stoi pomnik Marszałka Polski, autorstwa Stanisława Anioła.

Komora Stanisława Staszica

Ta najwyższa komora (50 m), powstała na przełomie XIX i XX wieku. W latach II wojny światowej było to miejsce planowanej hitlerowskiej montażowni samolotów. Niemcy wycofali się jednak z tego pomysłu w obawie przed postępami wojsk sowieckich. W komorze znajduje się popiersie Stanisława Staszica.

Skarbnik

W miejscu tym znajduje się podobizna władcy podziemi kopalni, który zasłania swoją postacią zawalający się chodnik. Od wieków wierzono w dobrego ducha kopalni – Skarbnika, który ostrzegał górników przed niebezpieczeństwem.

Komora Witolda Budryka

Komora ta powstała w czasach austriackich. Została nazwana imieniem Witolda Budryka – profesora Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, będącego specjalistą w dziedzinie wentylacji i zabezpieczenia przeciwpożarowego kopalń.

Komora Warszawa

Przeznaczona do celów rozrywkowych. Odbywają się w niej uroczystości górnicze, zawody i imprezy sportowe, koncerty muzyczne, a także bale. Powstała na przełomie XIX i XX wieku.

Komora Wisła

Do powstania komory doszło na skutek poszerzenia podłużni Wisła w celu wybrania soli spiżowej w XIX wieku.

Pochylnia Prinzinger

Łączy podłużnię Wisła na międzypoziomie Kazanów z podłużnią Antonia na poziomie III. Powstała pod koniec XIX wieku. Na poziomie III widnieje tablica upamiętniająca sprowadzenie na Wawel prochów Juliusza Słowackiego.

Kaplica św. Jana

Zwana jest również kaplicą św. Krzyża. Uważana jest za najpiękniejszą w kopalni kaplicę o drewnianym wyposażeniu. Wyposażona jest w ołtarz z krucyfiksem a na sklepieniu przedstawiona została Trójca Święta na tle błękitnego nieba. Najcenniejszym zabytkiem kaplicy jest figura Chrystusa Ukrzyżowanego.

Kopalnia Soli w Wieliczce - kaplica św. Jana
Kopalnia Soli w Wieliczce — Kaplica św. Jana

Trasa turystyczna położona na poziomach I-III liczy 2.200 m. Jej zwiedzanie zajmuje 2 godziny. Po zakończeniu zwiedzania Trasy Turystycznej w ramach zakupionego biletu, każdy zwiedzający może dodatkowo skorzystać ze zwiedzania podziemnej części Muzeum Żup Krakowskich, położonej na poziomie III. Decydując się na przedłużenie zwiedzania o Muzeum Żup Krakowskich, czas zwiedzania wydłuży się do około 3 godzin

Kopalnia Soli w Wieliczce – ciekawostki

Najgłębsze jeziorko, jakie spotkać można na trasie turystycznej w swoim najniższym punkcie ma 9 metrów. W 2004 roku okazało się, że położona 104 metry pod ziemią solanka jest wręcz wymarzonym miejscem do windsurfingu.

Największa rzeźba na trasie turystycznej waży 15 ton. To tak, jakbyśmy postawili jeden na drugim aż trzy afrykańskie słonie.

Kaplica Św. Kingi posiada doskonałą akustykę. Koncertowali tu między innymi Nigel Kennedy oraz grupa Blackmore’s Night.

W Kopalni znajduje się jedyny w Europie podziemny kościół, w którym zwiedzający zobaczyć mogą podziemny pomnik Jana Pawła II. Ta unikalna solna rzeźba znajduje się na głębokości 101 metrów, w kaplicy Św. Kingi.

Najwyższym wyrobiskiem, które turyści mogą zobaczyć, jest Komora Stanisława Staszica. Mierzy ona aż 36 m. W tym miejscu bowiem odbył się niezwykle emocjonujący spektakl – pierwszy Podziemny lot balonem. Wykonano tutaj również najprawdziwszy skok na bungee.

W czasach Króla Kazimierza Wielkiego dochody z Żup Krakowskich, sprzedaży soli stanowiły pokaźny zastrzyk finansowy dla kraju. Pokrywały 30 procent wpływów skarbu państwa

Kopalnia Soli w Wieliczce liczy 9 poziomów i sięga na głębokość 327 metrów. Zmieściłaby się więc w niej wieża Eiffla, która jest krótsza o całe 3 metry.

W całej historii Kopalni wyeksploatowano z niej blisko 7,5 mln metrów sześciennych złoża. Z takiej ilości soli można by zbudować aż trzy piramidy Cheopsa.

Na 25-lecie premiery filmu “Seksmisja” w Wieliczce otworzono specjalną wystawę poświęconą filmowi Juliusza Machulskiego. W jej otwarciu udział wzięli twórcy i aktorzy, którzy przyczynili się do przeniesienia wizji reżysera na ekran. W 1983 r. w Kopalni Soli w Wieliczce kręcono sceny do tego filmu.

Gdzie spać w Wieliczce? Polecane noclegi

Jeśli zarezerwujesz nocleg za pomocą zamieszczonych we wpisie linków ja otrzymam niewielką prowizję. Dla Ciebie cena noclegu pozostaje taka sama.

KP Claudia

ul. Księdza Zygmunta Goliana 4

Apartament u Janka

os. Boża Wola 3

Turówka Hotel & Spa

ul. Żeromskiego 1

Wojciech Płusa
Wojciech Płusa

Jestem pasjonatem podróży, który wierzy, że każdy może odkrywać świat na własną rękę. Odwiedziłem wiele zakątków Europy, Azji i Afryki, zawsze z kubkiem dobrej kawy w ręku. Na swoim blogu dzielę się praktycznymi poradami, pokazując, że podróżowanie jest dostępne dla każdego, bez względu na budżet.

Artykuły: 376
buycoffeeto

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *