Sarajewo – co zobaczyć w stolicy Bośni i Hercegowiny

Zarówno Bośnia i Hercegowina jak i jej stolica Sarajewo nie zaliczają się do miejsc pierwszego wyboru dla osób poszukujących celu podróży. Tragiczna i nie tak bardzo odległa historia utrwaliła wiele stereotypów na temat Sarajewa, które kojarzy się bardziej z niebezpieczeństwem czyhającym za każdym rogiem niż ze zwiedzaniem zabytków. Sarajewo to miasto fascynujące i urzekające mieszanką europejskiej i orientalnej atmosfery.

Czy kojarzysz piosenkę zespołu U2 “Miss Sarajevo”? Była ona artystycznym echem wojny w Bośni i Hercegowinie. W jej trakcie Sarajewo było miejscem najdłużej trwającego (od 5 kwietnia 1992 r. do 29 lutego 1996 r.) oblężenia w Europie od czasu zakończenia II wojny światowej.

Czy to czas, by trzymać się z boku?
Czas, by nie zwracać uwagi?
Czy to czas, by z pochyloną głową
Oddawać się własnym dniom?

– U2 – “Miss Sarajevo” (tłum.)

Sarajewo jest miastem wielu kultur. To najbardziej tolerancyjne miasto świata w sferze religijnej. W jednym mieście, obok siebie żyją zgodnie muzułmanie, katolicy i wyznawcy judaizmu.

Sarajewo nazywane jest także europejską Jerozolimą. Zabytki, które tu spotkasz są wyjątkowo ciekawe i warte zobaczenia również z racji swojej wielokulturowości.

Jak dojechać do Sarajewa

Polacy ukochali Chorwację jako idealną miejscówkę na spędzenie wakacji. Po dotarciu do Chorwacji, jeszcze w trakcie urlopu lub po jego zakończeniu, warto jechać do Sarajewa na jeden dzień. Z Makarskiej trzeba się kierować na Mostar (który również warty jest odwiedzenia), a następnie drogą E73 na Sarajewo.

Po zwiedzeniu Sarajewa można sobie zrobić nocleg, aby odpocząć przed drogą powrotną do Polski.

Sarajewo – co warto zobaczyć

Sarajewo to piękne budynki, zabytkowe obiekty a także klimatyczne i nastrojowe miejsca. Wszystkie atrakcje, które warto zobaczyć w Sarajewie znajdują się w pobliżu przepływającej przez miasto rzeki Miljacka. Warto zaparkować w niedalekiej odległości od Starego Miasta.

Dobrą opcją będzie skorzystanie z parkingu piętrowego Garaža sa naplatom “Stari grad”.

Parking czynny jest całą dobę. Opłata za parkowanie wynosi 2 KM za godzinę.

W bliskiej odległości od parkingu znajduje się pierwszy punkt naszej wycieczki, do którego trafimy po przejściu przez most Vijećnica na drugi brzeg rzeki.

Ratusz Miejski (Vijećnica)

Neoromański budynek Ratusza Miejskiego jest symbolem jedności Wschodu i Zachodu. Budynek powstawał w latach 1892-1894 według projektu Aleksandera Wittka, a później został przebudowywany w stylu mauretańskim. W tamtym czasie Ratusz był największym i najbardziej reprezentatywnym budynkiem w mieście.

W czasie wojny w Bośni i Hercegowinie budynek został zniszczony podczas walk. W znajdującej się w ratuszu Bibliotece Narodowej w czasie działań wojennych w 1992 r. spłonęła większość liczących około 1,5 miliona zbiorów bezcennych ksiąg i manuskryptów. Remont i odbudowa ratusza trwała do roku 2014, kiedy to został ponownie oddany do użytku. Dziś znajduje się w nim siedziba prezydenta Sarajewa.

Ratusz Miejski udostępniony jest do zwiedzania od poniedziałku do piątku w godzinach 09:00-18:00. Bilet wstępu kosztuje 10 KM. Wnętrza ratusza są przepiękne i warto zdecydować się na zwiedzanie.

Z Ratuszem wiąże się historia Przekornego domu, do którego dojdziemy przekraczając rzekę mostem Šeher-Ćehajina ćuprija.

---

Rozgość się w Bośni i Hercegowinie na dobre i sprawdź co oferuje Sarajewo. Oto kilka ciekawych atrakcji i wycieczek, które mogą Cię zainteresować:

Przekorny dom (Inat Kuća)

Ten tradycyjny dom bośniacki zwany “przekornym domem” będący dziś atrakcją turystyczną Sarajewa, oryginalny przydomek zawdzięcza swojej historii.

W połowie XVI wieku zaczęto budować meczet Hadž (Hadžijska džamija). Przeszkodą w jego wybudowaniu był właśnie dom Inat. Ówczesny właściciel domu nie zgodził się na jego wyburzenie pod budowę świątyni. Po długich pertraktacjach dom został przeniesiony na drugi brzeg rzeki Miljacka. 200 lat później historia powtórzyła się kiedy władze miasta chciały wybudować w tym miejscu okazały ratusz. Dom został ponownie przeniesiony. Trafił z powrotem prawie w to samo miejsce, na którym stał pierwotnie. Obecnie stoi obok meczetu Hadž. Na parterze budynku od roku 1997 mieści się restauracja, w której można skosztować dań kuchni bośniackiej.

Idąc wzdłuż rzeki ulicą Obala Isa-bega Ishakovića dochodzimy do następnego zabytku na trasie wycieczki po Sarajewie.

Meczet Cesarski (Careva džamija)

Pierwszy meczet wybudowany w Sarajewie został wzniesiony w 1457 roku jako drewniana świątynia na prawym brzegu rzeki Miljacka. W 1565 roku na jego miejscu wybudowano kamienny meczet.

Tuż obok meczetu mieści się niewielki cmentarz, na którym pochowano zasłużonych mieszkańców Sarajewa.

Meczet Cesarski można zwiedzać codziennie w godzinach 17:00-21:00. Jeżeli zatem nie planujemy tu wrócić w godzinach wieczornych pozostaje nam obejrzenie budynku z zewnątrz.

Kierujemy się teraz w stronę kolejnego, najważniejszego mostu na rzece Miljacka – słynnego Mostu Łacińskiego.

Most Łaciński (Latinska Ćuprija)

Na miejscu obecnego kamiennego osmańskiego mostu najpierw w 1541 r. wybudowano most drewniany. 24 lata później powstał tu most kamienny, który został zniszczony przez powódź w 1791 r.

Tuż obok Mostu Łacińskiego 28 czerwca 1914 r. Gavrilo Princip zastrzelił austriackiego następcę tronu arcyksięcia Franciszka Ferdynanda Habsburga jadącego tędy limuzyną z Ratusza Miejskiego. Wydarzenie to było bezpośrednią przyczyną wybuchu I wojny światowej.

Idąc wzdłuż południowego brzegu rzeki Miljacka dojdziemy do synagogi.

Synagoga w Sarajewie (Aškenaška sinagoga)

Synagoga w Sarajewie została wybudowana w roku 1902 według projektu architekta Karla Pařika dla Aszkenazyjczyków z sarajewskiej gminy żydowskiej.

Budynek wzniesiono na planie prostokąta w stylu neomauretańskim. W narożnikach synagogi stoją cztery wieżyczki nakryte kopułami z iglicami, na których umieszczono gwiazdy Dawida. Przy wejściu do synagogi znajduje się kamienny pomnik w kształcie menory, postawiony z okazji 400. rocznicy osadnictwa Żydów w Bośni i Hercegowinie.

Synagoga została zdewastowana podczas II wojny światowej, jednak po jej zakończeniu odnowiono budynek i otwarto go dla celów praktyk religijnych. W trakcie wojny bośniackiej mieszkający tu Żydzi opuścili kraj z obawy o swoje życie, natomiast pozostawiona bez opieki synagoga została poważnie uszkodzona. Po zakończeniu oblężenia Sarajewa większość wyznawców judaizmu powróciła do miasta, a w synagodze ponownie rozpoczęto odprawiać regularne nabożeństwa.

W roku 2007 synagoga została gruntownie odnowiona, a jej elewacja otrzymała kolor kremowy. Dziś synagoga jest miejscem modlitwy dla Żydów aszkenazyjskich i sefardyjskich.

Po przejściu mostem “Drvenija most” na północny brzeg Miljacki kierujemy się na wschód ulicą Obala Isa-bega Ishakovića, a następnie skręcamy w lewo w ulicę Ćumurija.

Sobór Narodzenia Matki Bożej w Sarajewie (Saborna Crkva Rođenja Presvete Bogorodice)

Sobór Narodzenia Matki Bożej jest największą cerkwią w Sarajewie i jedną z największych na Bałkanach.

Świątynia została wybudowana z dobrowolnych datków prawosławnych mieszkańców Sarajewa w formie trójnawowej bazyliki w stylu neobarokowym z pięcioma kopułami. Budowa cerkwi według projektu Andrei Damjanowa została ukończona w roku 1874. Architektura świątyni znacznie odbiega od wyglądu budynków stojących dookoła.

Decydując się na zwiedzenie wnętrza Soboru należy liczyć się z opłatą w wysokości 2 KM.

Dalej kierujemy się w bardzo wąską uliczkę Strossmayerovą. Po chwili znajdujemy się przed katolicką Katedrą Serca Jezusowego.

Katedra Serca Jezusowego (Katedrala Srca Isusova)

Katedra Serca Jezusowego to największy w Sarajewie i w całej Bośni i Hercegowinie kościół katolicki.

Neogotycka budowla powstała w latach 1884-1889 według projektu architekta Josipa Vancaša i była inspirowana paryską katedrą Notre-Dame. Była to pierwsza katedra rzymskokatolicka w Sarajewie od czasu zburzenia pod koniec XVII wieku kościoła katolickiego. W trakcie oblężenia miasta ucierpiała również Katedra. Stan zniszczeń pozwolił jednak na podjęcie prac rekonstrukcyjnych.

W roku 2014 przed Katedrą stanął pomnik papieża Jana Pawła II.

Sarajewskie Róże

Sarajewskie Róże to pomniki upamiętniające ofiary oblężenia Sarajewa. Na Sarajewskie Róże, zwane również Krwawymi Różami, można się natknąć podczas spaceru po Sarajewie w miejscach, gdzie w okresie oblężenia miasta dochodziło do eksplozji pocisków, w wyniku których zginęło co najmniej 3 osoby. Te specyficzne “pomniki” powstały poprzez zalanie mających kształt róży dziur po wybuchach masą powstałą ze zmieszania żywicy z plastikiem i czerwoną farbą.

Pod koniec lat 90. XX wieku w Sarajewie było około 200 takich róż, ale z czasem z powodu zniszczeń część z nich znikała z ulic. Najwięcej Krwawych Róż znajduje się na Alei Snajperów czyli na ulicy Zmaja od Bosne. Jedną z tych róż można również zobaczyć przed Katedrą Serca Jezusowego.

Z racji umiejscowienia tych “pomników” na ulicach i chodnikach Sarajewskie Róże ulegają z upływem czasu zniszczeniom. Jednakże z uwagi na to, że przypominają one o tragicznych wydarzeniach władze miasta sukcesywnie prowadzą prace rekonstrukcyjne.

Galeria 11/07/95 (Galerija 11/07/95)

Na 3 piętrze kamienicy stojącej tuż obok Katedry Serca Jezusowego znajduje się Galeria 11/07/95 poświęcona masakrze bośniackich muzułmanów dokonanej przez siły zbrojne Republiki Serbskiej w Srebrenicy w lipcu 1995 roku.

Galeria ma na celu zachowanie pamięci o tragedii i 8.372 osobach, które zginęły w największej masakrze współczesnej Europy. Na wystawę składają się materiały dokumentalne – zdjęcia, mapy, materiały audio i wideo. Wystawa jest wstrząsająca i polecam jej zobaczenie tylko osobom o mocnej psychice.

Galeria czynna jest codziennie w godzinach 10:00-18:00. Bilety wstępu kosztują 12 KM. Zwiedzanie odbywa się audioprzewodnikiem.

Ulicą Mula Mustafe Bašeskije kierujemy się na zachód, by dojść do miejsca pamięci ofiar II wojny światowej.

Wieczny Ogień (Vječna vatra)

Wieczny Ogień leży na drugim końcu deptaku biegnącego od Starówki.

Płonie on nieprzerwanie od 1946 roku przy tablicy upamiętniającej ofiary II wojny światowej.

Udajemy się teraz w kierunku wschodnim ulicą Ferhadija. Po około 700 metrach marszu docieramy do najstarszej cerkwi w Sarajewie.

Cerkiew Archaniołów Gabriela i Michała (Crkva sv. Arhanđela Mihaila i Gavrila)

Cerkiew Archaniołów Gabriela i Michała zwana jest również starą cerkwią ortodoksyjną.

Nie wiadomo dokładnie kiedy wybudowano tą świątynię. Pierwsza wzmianka o cerkwi pochodzi ze źródeł osmańskich z 1539 roku.

Pomimo, że z zewnątrz budynek nie robi wielkiego wrażenia, warto wejść do środka. Wnętrze tej cerkwi pełne jest bowiem wybitnych arcydzieł sztuki snycerskiej oraz wspaniałych ikon.

Przechodzimy teraz na drugą stronę ulicy Mula Mustafe Bašeskije i wchodzimy w ulicę Đulagina, którą będziemy się kierować do celu naszego spaceru – bazaru Baščaršija. Po drodze jednak wejdziemy do największego meczetu w Sarajewie.

Meczet Gazi Husrev-bega (Gazi Husrev-begova džamija)

Największy w Bośni i Hercegowinie meczet powstał na początku XVI wieku z inicjatywy bośniackiego władcy Gazi Husrev-bega, od którego imienia wziął swoją nazwę.

300 lat później Meczet Gazi Husrev-bega uległ zniszczeniu w wyniku pożaru. W czasie wojny w Bośni i Hercegowinie budynek został prawie zrównany z ziemią. Na szczęście w kilka lat po wojnie meczet został odbudowany i dzisiaj można go zwiedzać.

W zależności od pory roku można go zwiedzać w różnych godzinach:

• w miesiącu ramadan – codziennie w godzinach 09:00-12:00 oraz 17:30-19:00
• w pozostałym okresie od 1 kwietnia do 31 października – codziennie w godzinach 09:00-12:00; 14:30-16:00 oraz 17:30-19:00

Bilet wstępu do meczetu wynosi 3 KM. Podczas zwiedzania należy zadbać o godny ubiór i uszanować modlących się w meczecie muzułmanów.

Wchodzimy na przestronny dziedziniec, pośrodku którego stoi studnia służąca muzułmanom do rytualnych obmyć. Kopuła meczetu mierzy 26 metrów, minaret zaś ma 45 metrów wysokości. Wewnątrz meczetu znajduje się mauzoleum Gazi Husrev-bega.

Po opuszczeniu Meczetu idziemy w kierunku wschodnim ulicą Sarači, a następnie skręcamy w lewo w ulicę Baščaršija, główną ulicę sarajewskiej Starówki.

Baščaršija

Baščaršija to ogromny turecki targ, lub jak kto woli bazar. Wchodzimy do najbardziej orientalnej części Starówki w Sarajewie składającej się z licznych wąskich uliczek, przy których funkcjonują warsztaty rzemieślnicze oraz niezliczona liczba kramów oferujących wyroby rękodzielnicze i pamiątki. Działają tu również restauracje i kawiarnie serwujące pyszną kawę po turecku oraz bośniackie “fast-foody”, czyli čevapi i burka.

Baščaršija powstała w roku 1462. Z założenia miała być centrum handlowym powstającego miasta. W XVI wieku ta część Sarajewa zaczęła się bardzo rozbudowywać. Wtedy właśnie Gazi Husrev-beg wybudował meczet, medresę, bibliotekę oraz łaźnie.

W XIX wieku w Sarajewie miał miejsce pożar, który strawił dużą część Starówki. Baščaršija nie tylko przetrwała XIX-wieczny pożar, ale również obie wojny światowe. Przetrwała również bez większych strat oblężenie Sarajewa.

Sebilj

Centralnym punktem Baščaršiji jest drewniana fontanna Sebilj, wyglądem przypominająca grzybek, będąca najczęstszym motywem fotograficznym w folderach turystycznych.

Fontannę wybudował w roku 1752 Mehmed Pasha Kukavica. Jest ona w zasadzie dawną studnią stanowiącą kiedyś część jednego z pierwszych w Europie akweduktów doprowadzających wodę.

Z fontanną tą związana jest legenda, według której każdy, kto napije się z niej wody, powróci do Sarajewa. Woda jest oczywiście zdatna do picia, więc można gasić pragnienie do woli.

Przy studni warto sobie zrobić pamiątkową fotografię oraz pokarmić całkiem legalnie gołębie, których na Baščaršiji jest co niemiara.

Osoby niezmotoryzowane mogą w tą okolicę podjechać tramwajem linii nr 1, który dojeżdża tu od sarajewskiego dworca kolejowego i autobusowego. Należy wysiąść na przystanku “Baščaršija”.

Jeśli komuś wystarczy sił i czasu na koniec polecam wizytę na jednym z sarajewskich cmentarzy – Kovači. Z Baščaršiji dotrzemy tam ulicą Kovači.

Cmentarz Kovači (Šehidsko mezarje Kovači)

Muzułmański cmentarz Kovači leży u stóp niewielkiego wzgórza w pobliżu Starówki.

Sarajewo było oblegane przez armię serbską przez 1.425 dni. W tym czasie w mieście wybuchało ponad 300 granatów dziennie. Poza tym aktywnie działali snajperzy. Podczas oblężenia zginęło 11.541 mieszkańców Sarajewa, w tym 1.500 dzieci, a 56 tysięcy osób zostało rannych. Wiele ofiar zostało pochowanych właśnie na cmentarzu Kovači. Spoczywa tu również pierwszy prezydent Bośni i Hercegowiny Alija Izetbegović.

Polecany artykuł: Magiczny Mostar – co zobaczyć oprócz Starego Mostu

Po przeciwnej stronie ulicy znajduje się Multimedialne Centrum Pamięci Kovači z wystawą poświęconą pierwszemu prezydentowi niepodległej Bośni i Hercegowiny.

Ze wzgórza, u stóp którego leży cmentarz Kovači rozciąga się wspaniały widok na Sarajewo. To również idealne miejsce na podziwianie zachodu słońca nad miastem.

Wyżej opisany program zwiedzania sprawi, że poznamy Sarajewo od tej najistotniejszej strony. Poczujemy wielokulturowy klimat, odwiedzimy świątynie czterech wyznań, zobaczymy najważniejsze zabytki oraz miejsca pamięci. Jednocześnie jest to dość intensywny program jako na jeden dzień zwiedzania.

Sarajewo – gdzie spać? Polecane noclegi

Jeśli zarezerwujesz nocleg za pomocą zamieszczonych we wpisie linków ja otrzymam niewielką prowizję. Dla Ciebie cena noclegu pozostaje taka sama.