Półwysep Synaj – Wyspa Faraona, Klasztor św. Katarzyny i Góra Synaj

Półwysep Synaj, którego majestatyczne góry opowiedzieć mogą niejedną historię, jest częścią Egiptu o powierzchni ponad 60 tysięcy kilometrów kwadratowych. Jego kształt przypomina odwrócony trójkąt. Od północy styka się on z Morzem Śródziemnym, od zachodu z Zatoką Sueską, a od wschodu z Zatoką Akaba. Półwysep Synaj polecam zwiedzić szczególnie osobom spędzającym wakacje w Egipcie w kurortach turystycznych położonych w Sharm El Sheikh i Tabie z uwagi na bliskie położenie.

Tereny Półwyspu Synaj odgrywały bardzo ważną rolę już w czasach faraonów, a to dzięki bogatym wówczas kopalniom rud miedzi i półszlachetnych kamieni turkusów. Księga Rodzaju opisuje, jak Żydzi pod wodzą Mojżesza błądzili po tych rejonach blisko 40 lat nim dotarli do Ziemi Obiecanej. Tu, na Górze Synaj Bóg przekazał Mojżeszowi tablice z dziesięciorgiem przykazań.

Świadomość roli tego miejsca sprawia, że czujemy niezwykłą atmosferę tego surowego krajobrazu. Północna część półwyspu jest płaska i pokryta wydmami. Turyści wykorzystują ją do poruszania się między Kairem a Jerozolimą, ewentualnie zatrzymują się w jednym z mało spektakularnych nadmorskich kurortów.

Ogromną popularnością cieszą się natomiast wybrzeża Morza Czerwonego. Przyciągają one pięknymi plażami i krystalicznie czystą wodą. To tereny doskonałe dla zwolenników wylegiwania się w słońcu jak i dla osób chętnych na aktywny sposób spędzania czasu.

Z Kairu można się tu dostać jednym z licznych klimatyzowanych autobusów odjeżdżających z dworca synajskiego. Dojeżdżają one do wszystkich kurortów półwyspu, choć głównym celem jest zazwyczaj ten najsłynniejszy – Sharm El Sheikh. Podobnie jak inne miasta-hotele miejscowość ta nie ma długiej historii. Atrakcje tej części regionu najlepiej zwiedzać przyjmując za punkt wypadowy właśnie to miasto, można bowiem dotrzeć do nich podczas jednodniowych wycieczek przerywając odpoczynek na jednej z tutejszych plaż.

Około 250 km na południe od Suezu pomiędzy miastami Abu Zanima i Abu Rudajs znajdują się tereny, na których już 4000 lat temu wydobywano turkusy. Najważniejsze kopalnie znajdowały się w Sarabit al-Chadim około 50 km w głębi lądu. Straszliwy upał i sucha jak pieprz ziemia uzmysławiają w jak ciężkich warunkach pracowali tu niewolnicy zdani na łaskę bądź niełaskę swoich nadzorców. Nie dość, że musieli pracować wydobywając pożądane w Egipcie zielonkawe kamienie to zostali jeszcze zmuszeni do wykucia w skale świątyni, w której czczona była bogini Hathor.

Świątynia została zbudowana na szczycie 750-metrowej skały, do której prowadzi bardzo trudna do przebycia ścieżka. To właściwie cały kompleks składający się z dziedzińców i miejsc właściwego kultu. Warto zwrócić uwagę na imponujące kamienne tablice (stelle), na których wykuto płaskorzeźby wyobrażające wyprawy do tutejszych kopalń.

Kurorty turystyczne na Półwyspie Synaj

Na samym czubku półwyspu znajdują się trzy kurorty: Sharm El Sheikh, Naama Bay i Shark Bay. Stanowią one doskonałe miejsce dla osób, które poszukują wrażeń na pobliskich rafach koralowych. Nieco mniejsze kurorty znajdują się nad wybrzeżem zatoki Akaba. Brak tu zabytków a turyści przyjeżdżają głównie po to, by wylegiwać się na plaży lub nurkować na kolejnych rafach.

Polecany artykuł: Pogoda w Egipcie – kiedy najlepiej jechać na wakacje

Wybrzeża Półwyspu Synaj przyciągają pięknem swoich plaż oraz kolorowymi rafami koralowymi i czystą wodą. Prawdziwe skarby kultury i bogatą historię kryje wnętrze półwyspu. To tereny, po których błądził samotnie Mojżesz i gdzie Bóg ukazał mu się jako krzew gorejący. To tu przez 40 lat wędrował naród wybrany nim dotarł do ziemi obiecanej. Tutaj też znajdują się jedne z najstarszych na świecie zabytków chrześcijańskich. Oprócz niegościnnych gór i pustyń można odnaleźć również zagubione wśród skał oazy.

Półwysep Synaj – Wyspa Faraona, Klasztor św. Katarzyny i Góra Synaj

Zwiedzanie tych terenów najczęściej odbywa się podczas safari lub wycieczek organizowanych w jednym z nadmorskich kurortów. Natomiast poszukujący największych wrażeń mogą się wybrać na pieszą wędrówkę. Dzięki niej z bliska można przyjrzeć się zarówno zabytkom, jak i wspaniałej dzikiej przyrodzie i majestatycznym górom, które mają wysokość ponad 2000 m n.p.m. Szczyty są nagie i spalone słońcem, ale w dolinach u podnóży zdarzają się niewielkie strumyki. Ich obecność natychmiast wykorzystują rośliny tworząc niewielkie oazy zieleni.

Wybierając się na pieszą wędrówkę trzeba pamiętać, że miejscowe prawo nakazuje najęcie beduińskiego przewodnika.

Park Narodowy Ras Muhammad

Około 70 km na południe znajduje się pierwszy w Egipcie morski Park Narodowy Ras Muhammad. Został założony w 1983 roku i jest pierwszym parkiem narodowym w Egipcie. Park obejmuje powierzchnię 480 km², w tym część lądową 133 km² i część morską 347 km².

Warto tu przyjechać, bowiem to, co jest najcenniejsze znajduje się pod wodą. Ochronie podlega tu rafa koralowa i żyjące w niej zwierzęta, przede wszystkim bajecznie kolorowe ryby. Małe koralowce budowały tę rafę przez 70 tysięcy lat. Podwodne ogrody można zwiedzać nurkując z pełnym akwalungiem, który pozwoli zejść dość głęboko. Jednak pływanie z maską i podziwianie rafy z powierzchni jest również możliwe. Krystalicznie czysta woda zapewnia widoczność aż na 30 metrów.

W parku znajduje się wiele stanowisk archeologicznych. W wodach Zatoki Sueskiej spoczywa wrak zatopionego w 1941 roku brytyjskiego statku handlowego SS Thistlegorm.

Lądowa część Parku Narodowego Ras Muhammad charakteryzuje się unikalnym krajobrazem pustynnym, gdzie można znaleźć liczne gatunki roślin przystosowanych do trudnych warunków klimatycznych. Wśród atrakcji lądowych warto odwiedzić punkt widokowy na przylądku Ras Muhammad, skąd rozciąga się imponujący widok na Morze Czerwone i Zatokę Akaba.

Wyspa Faraona

Niedaleko miejscowości Taba, która znajduje się tuż przy granicy z Izraelem odwiedzić można Wyspę Faraona (Dżazirat Firaun), nazywaną czasem Wyspą Koralową. Szczyci się ona tym, że całą jej niewielką powierzchnię zajmują malownicze ruiny fortu krzyżowców. Na wyspę można dostać się łodziami, które odpływają spod miejscowego hotelu. Ze szczytu jednej z wież możemy oglądać terytoria kilku krajów: Egiptu, Izraela, Jordanii i Arabii Saudyjskiej.

Twierdza została zbudowana przez Baldwina I, króla Jerozolimy. Wybrał on bardzo dobre miejsce, był to bowiem sam środek ważnego szlaku handlowego łączącego Europę z Bliskim Wschodem. Doskonale nadawał się na miejsce ściągania danin oraz obronę pielgrzymów przybywających do Klasztoru Świętej Katarzyny. Zamek został zdobyty przez Saladyna w XII wieku. Stracił wtedy swoje znaczenie i został opuszczony.

Zwiedzając fortecę możemy podziwiać cele, w których mieszkali rycerze-zakonnicy. Znajdują się tu również łaźnie i kuchnie. Co ciekawe, wybudowano też dwie wieże, z których wysyłano gołębie pocztowe. W podziemiach znajduje się wielka cysterna, w której dawniej przechowywano wodę pitną.

Góra Świętej Katarzyny

Najwyższy szczyt Synaju a jednocześnie całego Egiptu to Góra Świętej Katarzyny, która wznosi się na wysokość 2.629 m n.p.m. Wejście na nią zajmuje około 4 godzin. Na szczycie znajduje się kapliczka z wodą, stacja meteorologiczna, a w kilku pomieszczeniach można przenocować.

Według tradycji na tym szczycie kapłani odnaleźli szczątki św. Katarzyny. Pochodziła ona z arystokratycznej rodziny aleksandryjskiej. Była niezwykle piękna i doskonale wykształcona. Po przejściu na chrześcijaństwo zarzucała ówczesnemu cesarzowi Maksencjuszowi jego pogaństwo. W dyskusji o wierze pokonała na argumenty 50 filozofów i teologów. Gdy nie pomogła perswazja, skazano ją na męczeńską śmierć przez rozdarcie najeżonym szpikulcami kołem. Gdy te skruszyły się pod jej dotknięciem Maksencjusz rozkazał ją ściąć. Ciało męczennicy przeniosły na Synaj anioły.

Oaza Firan

Około 60 km na zachód od Góry Świętej Katarzyny znajduje się Oaza Firan, największa na całym półwyspie, nazywana często “perłą Synaju”. To piękny zielony teren otoczony palmami i innymi drzewami. Jest jednym z najstarszych centrów chrześcijaństwa na tym terenie. Tu znajdowała się siedziba arcybiskupa Synaju począwszy od IV wieku, dlatego wciąż podziwiać można ruiny jego pałacu zbudowanego z suszonych cegieł.

Tuż obok znajduje się klasztor, również założony w IV wieku. Miejscowa ludność wierzy, że niedaleko oazy znajduje się skała Horeb, z której Mojżesz wydobył wodę uderzeniem laski.

Klasztor Świętej Katarzyny

Największym skarbem Półwyspu Synaju jest Klasztor Świętej Katarzyny. To najstarszy na świecie nieprzerwanie działający monastyr chrześcijański. W przeciwieństwie do większości chrześcijańskich świątyń w Egipcie nie należy do Koptów, a prawosławnych Greków.

Historia tego miejsca sięga początków chrześcijaństwa. Pierwszą budowlą w tym miejscu była kaplica wzniesiona w 337 roku przez bizantyjską cesarzową Helenę. Chciała ona upamiętnić miejsce, w którym Bóg ukazał się Mojżeszowi pod postacią krzewu gorejącego. Miejsce cieszyło się wielkim kultem. Przybywało tu wielu pielgrzymów. Chcąc podnieść jego rangę cesarz Justynian ufundował tu nową dużą bazylikę. Aby chronić pątników przed napadami rozkazał otoczyć całość wysokimi murami bronionymi przez 200 strażników.

Od tego czasu klasztor rozwijał się, a dzięki gromadzonym księgom był ważnym centrum intelektualnym. Powstałe tu ikony to często wybitne dzieła sztuki i jedne z najstarszych przykładów chrześcijańskich sztuki religijnej.

Klasztor był bezpieczny również po podbiciu tych terenów przez muzułmanów. Opiekę zagwarantował mu podobno sam Mahomet. Dziś żyje tu około 20 mnichów, którzy nie tylko się modlą, ale również dbają o przybywających licznie turystów.

Zbliżając się do klasztoru przytłacza nas potęga zewnętrznych murów. Mają one 10-15 metrów wysokości i nawet 3 metry grubości. Zbudowane są z granitowych kamieni i tworzą prostokąt o bokach 75 x 89 metrów. Pierwotnie nie było żadnej bramy, żadnego przejścia, a pielgrzymi i mnisi wciągani byli do środka za pomocą lin. Obecnie pierwsze starsze przejście znajduje się od zachodniej strony, jednak turyści wchodzą bramą wybitą w murach od północy. Po wewnętrznej stronie do murów przylgnęły liczne budynki, między innymi kwatery mnichów, biblioteka i galeria ikon.

Dość wąskim przejściem wyłożonym kamiennymi płytami wchodzimy na teren klasztoru. Po kilku metrach widzimy już mury kościoła św. Katarzyny. Skręcając w prawo dojdziemy do Studni Mojżesza. Tu biblijny patriarcha spotkał Seforę, córkę kapłana Jetry, która została później jego żoną. Obecnie studnia znajduje się w niewielkim pomieszczeniu. Ma kwadratowy kształt i zamknięta jest drewnianym włazem.

Gdy skręcimy w lewo po kilkunastu metrach dotrzemy do otoczonego kamiennym murem wiecznie zielonego krzewu, utożsamianego z biblijnym krzewem gorejącym. To roślina, która wyrosła z sadzonki, z krzewu, przez który Bóg przemówił do Mojżesza. To zdumiewające, ale jest to jedyny na całym półwyspie krzak tego gatunku. Próby jego rozmnożenia i uprawiania w innych miejscach nie powiodły się.

Najważniejszym obiektem jest zbudowana z granitowych kamieni Bazylika Świętej Katarzyny. Zgodnie z chrześcijańską tradycją została ona wybudowana na osi wschód-zachód, z tym, że ołtarz znajduje się po stronie wschodniej. Bazylikę ufundował cesarz Justynian w VI wieku. Ma ona 40 metrów długości i 19 metrów szerokości. Między przedsionkiem a wnętrzem znajdują się cedrowe drzwi, które liczą sobie ponad 1400 lat. Zdobione są płaskorzeźbami wyobrażającymi zwierzęta, ptaki, kwiaty i liście. Tuż nad nimi odnajdujemy grecki cytat z Księgi Psalmów: “Oto jest brama Pana. Przez nią wejdą sprawiedliwi.”

Wnętrze kryje trzy nawy. Główną nawę oddziela od bocznych sześć par kolumn z potężnymi kapitelami. Dodatkowo do naw bocznych dostawione są po trzy kaplice: świętych Kosmy i Damiana, świętego Symeona, świętych Joachima i Anny, a po lewej: świętego Marina, świętych Konstantyna i Heleny oraz świętego Antypasa.

Podłoga to posadzka ułożona z różnokolorowego marmuru. Drewniany strop pochodzi z XVIII wieku. Pomalowany jest na błękitny kolor i ozdobiony złotymi gwiazdami. Zwieszają się z niego liczne lampy. Na końcu nawy stoi pochodzący z początku XVII wieku ikonostas bogato zdobiony złotem. Ponad nim znajduje się mozaika ukazująca Przemienienie Pańskie. Za ikonostas wstęp mają nieliczni. Znajdują się tam pozostałości Kaplicy Krzewu Gorejącego pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny. To najstarsza budowla klasztoru ufundowana przez cesarzową Helenę. Wnętrze kościoła wypełniają piękne ikony wyobrażające Chrystusa, Marię i licznych świętych.

Nad bryłą kościoła góruje dar cara Rosji – ażurowa dzwonnica zbudowana w 1871 roku. Znajduje się w niej dziewięć dzwonów. Jeśli po wyjściu z kościoła skręcimy w lewo i zaczniemy obchodzić budynek dotrzemy do jednego z najciekawszych zabytków – starego refektarza, czyli miejsca, w którym mnisi spożywali posiłki. Konstrukcja sali wspiera się na kamiennych gotyckich łukach. Ściany ozdobione są malowanymi herbami krzyżowców. Na jednej ze ścian znajduje się mała nisza z malowidłem wyobrażającym Abrahama goszczącego trzy anioły symbolizujące Trójcę Świętą. Resztę ściany pokrywa przepiękny fresk wyobrażający Sąd Ostateczny datowany na rok 1573. Przez całą długość sali biegnie drewniany bogato rzeźbiony stół wykonany w XVII wieku na greckiej wyspie Korfu.

W południowo wschodnim narożniku klasztoru znajduje się Galeria Klasztorna. Wystawiana jest tu część ikon zgromadzonych w klasztorze z różnych okresów historii. Wiele z nich ma charakter unikatowy. Jedną z najpiękniejszych, a zarazem najstarszych jest wykonana w VI lub VII wieku ikona Chrystusa Pantokratora, czyli władcy świata. Jezus został na niej ukazany w brązowej tunice. W lewej ręce trzyma bogato zdobioną księgę, a prawą dłoń unosi w geście błogosławieństwa. Z galerią sąsiaduje przebogata biblioteka zawierająca 5 tysięcy bezcennych rękopisów. Najstarsze datowane są na IV wiek.

Na koniec warto chwilę pospacerować krętymi uliczkami. Mało jest takich miejsc na świecie, w których łatwo wyczuwalne i uchwytne jest dziedzictwo minionych stuleci.

Góra Synaj

Tuż za murami Klasztoru Świętej Katarzyny wznosi się na wysokość 2.210 m n.p.m. Góra Synaj. Pielgrzymują tu ludzie, którzy wierzą, że to na jej szczycie Mojżesz otrzymał od Boga tablicę z dziesięciorgiem przekazań.

Na szczyt wiodą dwa szlaki. Łatwiejszy, nazywany Ścieżką Paschy zaczyna się tuż za murami klasztoru. Dojście do celu zajmuje około 3 godzin. Większość trasy można również pokonać na wielbłądzie. Drugi szlak jest krótszy, ale trudniejszy. To tak zwane Schody Pokutne, składające się z 3750 stopni o różnej wysokości, które zostały wykute przez pewnego mnicha w ramach pokuty za popełnioną zbrodnię.

Na szczycie znajduje się jedynie mała kapliczka. Warto tu przyjść o wschodzie lub zachodzie słońca. Widok zapiera dech w piersiach.

Mnisi z Klasztoru Świętej Katarzyny zwykli byli mówić, że ludzie przyjeżdżają tu zazwyczaj jako turyści, a schodzą z góry już jako pielgrzymi.

Mimo niewielkiej powierzchni w stosunku do całego kraju Półwysep Synaj ma bardzo wiele do zaoferowania: od fantastycznych miejsc do nurkowania i czystych plaż, po wspaniałe góry i unikalne zabytki w głębi półwyspu.