W dzisiejszych czasach podróżowanie samolotem stało się niezwykle popularne i powszechne. Niestety, nie zawsze wszystko idzie zgodnie z planem, a pasażerowie mogą spotkać się z różnymi problemami, takimi jak odwołane czy opóźnione loty. W takich sytuacjach ważne jest, aby znać swoje prawa i wiedzieć, jak ubiegać się o odszkodowanie. Ten artykuł to praktyczny poradnik, który pokazuje jak uzyskać odszkodowanie za odwołany lot, a jak za opóźniony lot oraz w jakich sytuacjach lot kwalifikuje się do uzyskania odszkodowania.
W tym artykule
W artykule omawiam definicję odwołanego i opóźnionego lotu, warunki, jakie muszą być spełnione do ubiegania się o odszkodowanie za opóźnienie lub odwołanie lotu, przyczyny odwołania lotu, prawa pasażerów, dokumenty potrzebne do złożenia wniosku o odszkodowanie, kryteria decydujące o przyznaniu odszkodowania, wysokości odszkodowań, sposoby na uzyskanie odszkodowania, terminy na złożenie wniosku oraz możliwe formy rekompensaty. Poznaj swoje prawa jako pasażera i sprawdź jak uzyskać odszkodowanie za odwołany lot, a jak za opóźniony lot.
Czym się różni odwołany lot od opóźnionego lotu?
Odwołany lot to sytuacja, w której linia lotnicza decyduje się na anulowanie planowanego lotu. Są różne sytuacje, w których lot może zostać odwołany, takie jak złe warunki pogodowe, problemy techniczne samolotu lub strajk personelu lotniczego. Różnica między odwołanym a opóźnionym lotem polega na tym, że w przypadku odwołanego lotu pasażerowie nie mają możliwości odbycia podróży tym samym lotem w innym terminie.
Najczęstszymi przyczynami odwołania lotu są złe warunki pogodowe, takie jak burze, silne wiatry czy gęsta mgła. Problemy techniczne samolotu, takie jak awarie silnika czy usterki w systemach pokładowych również mogą prowadzić do odwołania lotu. Ponadto, anulowanie planowanego lotu może nastąpić z powodu strajku personelu lotniczego.
Niezależnie od tego, czy składasz wniosek o odszkodowanie za odwołany lot czarterowy czy też chcesz uzyskać zwrot pieniędzy za bilet lotniczy, podstawowe znaczenie ma przyczyna odwołania lotu. Musisz wiedzieć, że linie lotnicze chcąc uniknąć odpowiedzialności odszkodowawczej często nadużywają argumentu wystąpienia nadzwyczajnych okoliczności, które w rzeczywistości wcale nie miały miejsca.
Przykłady nadzwyczajnych okoliczności, w przypadku wystąpienia których nie otrzymasz odszkodowania od linii lotniczej:
- złe warunki atmosferyczne
- klęski żywiołowe
- strajk pracowników lotniska
- niestabilna sytuacja polityczna
- zagrożenie bezpieczeństwa
- ograniczenia w kontroli ruchu lotniczego
- zderzenie samolotu z ptakiem
- ukryte wady produkcyjne samolotu
Prawa pasażera w przypadku odwołanego lotu (podstawa prawna)
Podstawą prawną, która gwarantuje prawa pasażerów w przypadku odwołania lub opóźnienia lotu jest Rozporządzenie (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. Rozporządzenie to dotyczy większości lotów na terenie Europy, a także wielu lotów międzynarodowych. Obejmuje ono nie tylko przestrzeń powietrzną Unii Europejskiej, ale także Islandię, Norwegię, Szwajcarię, oraz tzw. “terytoria najbardziej oddalone”: Gujanę Francuską i Martynikę, Majottę, Gwadelupę i Reunion, Saint-Martin, Maderę i Azory, Wyspy Kanaryjskie.
Pasażer może ubiegać się o odszkodowanie na mocy Wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie Sturgeon przeciwko Condor Flugdienst GmbH z listopada 2009 r. (sygn. akt C-402/07).
Wyżej powołane przepisy obowiązują dla połączeń lotniczych obsługiwanych przez:
- przewoźników zarejestrowanych w Unii Europejskiej realizujących połączenia z lotnisk w krajach UE na lotniska w UE
- przewoźników zarejestrowanych w Unii Europejskiej realizujących połączenia z lotnisk w krajach UE na lotniska poza UE
- przewoźników zarejestrowanych w Unii Europejskiej realizujących połączenia z lotnisk spoza UE na lotniska w UE
- przewoźników zarejestrowanych poza Unią Europejską realizujących połączenia z lotnisk w krajach UE na lotniska w UE
- przewoźników zarejestrowanych poza Unią Europejską realizujących połączenia z lotnisk w krajach UE na lotniska poza UE
| Trasa lotu | Linie lotnicze zarejestrowane w UE | Linie lotnicze zarejestrowany poza UE |
|---|---|---|
| Wewnątrz UE | Tak | Tak |
| Z UE poza UE | Tak | Tak |
| Spoza UE do UE | Tak | Nie |
| Poza UE | Nie | Nie |
W przypadku kiedy lot zostanie odwołany linia lotnicza musi zapewnić pasażerom opiekę, taką jak wyżywienie, napoje i zakwaterowanie w hotelu. Na mocy tych przepisów pasażerowie mają również prawo do odszkodowania pieniężnego, którego wysokość zależy od długości trasy lotu. Linie lotnicze są również zobowiązane do zapewnienia alternatywnych form rekompensaty, takich jak bilety lotnicze czy vouchery.
Kiedy przysługuje odszkodowanie za odwołany lot?
Aby móc ubiegać się o odszkodowanie za odwołany lot muszą być spełnione określone warunki. Przede wszystkim lot musi być objęty unijnymi przepisami dotyczącymi praw pasażerów. Odszkodowanie przysługuje tylko w przypadku, gdy linia lotnicza jest odpowiedzialna za odwołanie lotu. Jeśli odwołanie jest spowodowane siłą wyższą, taką jak trzęsienie ziemi czy zamach terrorystyczny, przewoźnik lotniczy nie jest zobowiązany do wypłaty odszkodowania.
Masz prawo do odszkodowania za odwołany lot, jeśli Twój lot spełnia następujące warunki:
- Odwołanie lotu nastąpiło z winy linii lotniczej. Nie otrzymasz odszkodowania, jeśli lot został odwołany z powodu nadzwyczajnych okoliczności, takich jak np. złe warunki pogodowe, nieodpowiednie zachowanie pasażera na pokładzie samolotu lub na lotnisku.
- Posiadasz bilet na odwołany lot. Odszkodowanie przysługuje zarówno za bilety lotnicze zakupione w tradycyjnych biurach podróży, jak i online.
- Nie zostałeś poinformowany o odwołaniu lotu odpowiednio wcześnie. Linia lotnicza ma obowiązek poinformować pasażerów o odwołaniu lotu co najmniej 2 tygodnie przed planowanym odlotem.
- Przewoźnik zaoferował Ci lot alternatywny, którym dotrzesz do miejsca docelowego z przynajmniej 2-godzinnym opóźnieniem w stosunku do pierwotnego lotu.
Nie otrzymasz odszkodowania za odwołany lot, jeśli:
- Przewoźnik poinformował o odwołaniu lotu z co najmniej 14-dniowym wyprzedzeniem.
- Przewoźnik poinformował o odwołaniu lotu z wyprzedzeniem między 14 a 7 dni przed planowym czasem odlotu, oraz jednocześnie zaoferował zmianę planu podróży umożliwiającą wylot nie wcześniej niż 2 godziny przed planowym czasem odlotu i dotarcie do miejsca docelowego z opóźnieniem krótszym niż 4 godziny po planowym czasie przylotu.
- Przewoźnik poinformował o odwołaniu lotu z wyprzedzeniem mniejszym niż 7 dni przed planowym czasem odlotu i zaoferował alternatywny lot do miejsca docelowego, umożliwiający wylot nie więcej niż 1 godzinę przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego z opóźnieniem krótszym niż 2 godziny w stosunku do planowego czasu przylotu.
Fakt zaoferowania przez przewoźnika lotu alternatywnego nie zwalnia go z obowiązku wypłaty odszkodowania. Pasażer zawsze musi mieć wybór między zwrotem pieniędzy za niewykorzystany bilet a skorzystaniem z lotu zastępczego.
Może się zdarzyć, że w ramach lotu alternatywnego będziesz podróżować w klasie niższej niż ta, na którą masz wykupiony bilet lotniczy. W takim przypadku przewoźnik lotniczy ma obowiązek zwrócić Ci w terminie 7 dni:
- 30% ceny biletu jeśli lot odbywa się na dystansie do 1.500 km
- 50% ceny biletu w przypadku wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych na trasie dłuższej niż 1.500 km (z wyjątkiem lotów pomiędzy UE a francuskimi departamentami zamorskimi)
- 50% ceny biletu w przypadku wszystkich innych lotów na dystansie od 1.500 km do 3.500 km
- 75% ceny biletu w przypadku wszystkich innych lotów, w tym lotów pomiędzy UE a francuskimi departamentami zamorskimi
Overbooking, czyli odmowa wejścia na pokład
Sytuacja może się wydawać absurdalna, jednak zdarza się wcale nie tak rzadko. Czasami linia lotnicza sprzeda więcej biletów na lot niż jest dostępnych miejsc w samolocie. Taka sytuacja to overbooking.
Polecany artykuł: Uszkodzona walizka na lotnisku – jak się zachować
W takim przypadku linia lotnicza powinna najpierw wezwać ochotników do rezygnacji z ich rezerwacji w zamian za korzyści na warunkach uzgodnionych pomiędzy danym pasażerem a przewoźnikiem lotniczym (inny lot i/lub rekompensata w formie np. vouchera).
Pamiętaj, że jeśli dobrowolnie zrezygnujesz ze swojego miejsca w samolocie, zrzekasz się tym samym prawa do odszkodowania za overbooking.
Pasażer, którego dotknął overbooking ma prawo do:
- posiłków i napojów w ilościach adekwatnych do czasu oczekiwania
- wyboru pomiędzy zwrotem kosztów biletu a podróżą do miejsca docelowego innym połączeniem lotniczym
- zakwaterowania w hotelu oraz transportu między lotniskiem a hotelem w przypadku konieczności oczekiwania przez jedną lub więcej nocy na lot zastępczy
- odszkodowania
Jeżeli odmowa przyjęcia na pokład wynika z winy pasażera (np. z nieodpowiedniego zachowania, nietrzeźwości) odszkodowanie nie zostanie wypłacone.
Wysokość odszkodowania za odwołany lot
Za odwołany lot przysługuje odszkodowanie w wysokości od 250 € do 600 €. Wysokość odszkodowania zależy od długości trasy lotu:
- wszystkie loty na dystansie do 1.500 km: odszkodowanie w wysokości 250 €
- loty powyżej 1.500 km w obrębie UE i loty na dystansie 1.500-3.500 km poza UE: odszkodowanie w wysokości 400 €
- loty poza UE powyżej 3.500 km: odszkodowanie w wysokości 600 €
Jeżeli linia lotnicza zaoferowała pasażerom zmianę planu podróży do miejsca docelowego na alternatywny lot, którego czas przylotu nie przekracza planowego czasu przylotu pierwotnie zarezerwowanego lotu:
- o 2 godziny w przypadku wszystkich lotów o długości do 1.500 kilometrów; lub
- o 3 godziny w przypadku wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1.500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości od 1.500 do 3.500 kilometrów; lub
- o 4 godziny w przypadku wszystkich innych lotów niż loty wyżej określone
przewoźnik lotniczy może pomniejszyć odszkodowanie o 50%.
Jeśli w ramach lotu zastępczego podróżujesz w klasie wyższej niż ta, na którą masz wykupiony bilet, linia lotnicza nie może domagać się od Ciebie jakiejkolwiek dopłaty.
Odszkodowanie za odwołany lot a opieka linii lotniczej
Zanim uzyskasz odszkodowanie, musisz wiedzieć, że w przypadku odwołania lotu przewoźnik lotniczy ma obowiązek zapewnić pasażerom:
- posiłki i napoje w ilościach adekwatnych do czasu oczekiwania, dwie rozmowy telefoniczne i maile
- zakwaterowanie w hotelu oraz transport między lotniskiem a hotelem, w przypadku kiedy występuje konieczność dłuższego oczekiwania na lot zastępczy
- zwrot pieniędzy za zakup biletu bądź zaoferowanie innego połączenia z miejscem docelowym
Najczęstszą formą rekompensaty za odwołany lot jest odszkodowanie pieniężne. Jednak linie lotnicze mogą również zaproponować alternatywne formy rekompensaty, takie jak bilety lotnicze na kolejny lot lub vouchery na przyszłe podróże. Pasażer ma zawsze prawo do wyboru między odszkodowaniem pieniężnym a innymi formami rekompensaty.
Wniosek o wypłatę odszkodowania za odwołany lot
Aby móc ubiegać się o odszkodowanie za odwołany lot pasażer powinien wraz z wnioskiem o odszkodowania złożyć pewne dokumenty. Przede wszystkim, ważne jest posiadanie potwierdzenia rezerwacji lotu oraz biletu lotniczego. Ponadto, warto zachować wszelką korespondencję z linią lotniczą dotyczącą odwołanego lotu. Wnioski o odszkodowanie powinny zawierać również informacje dotyczące numeru lotu, daty i godziny odwołania oraz dane kontaktowe pasażera.
Zatem, aby ubiegać się o odszkodowanie, będziesz potrzebować:
- kopii biletu lotniczego
- potwierdzenia odwołania lotu (do uzyskania na lotnisku)
- dokumentów potwierdzających poniesione koszty (np. rachunki za hotel, posiłki, transport)
Wniosek o odszkodowanie należy złożyć wniosek bezpośrednio do przewoźnika obsługującego dany lot. Warto jednak pamiętać, że nie zawsze linie lotnicze chętnie wypłacają odszkodowanie i często odmawiają wypłaty bez uzasadnionych powodów.
Roszczenie o odszkodowanie możesz również zgłosić:
- za pośrednictwem wyspecjalizowanych firm, które znajdziesz w internecie wpisując hasło “odszkodowanie za odwołany lot”
- na drodze sądowej
Czas na złożenie wniosku o odszkodowanie – przedawnienie roszczeń
Rozporządzenie (WE) 261/2004 nie wskazuje terminu, w jakim pasażerowie mają prawo domagać się wypłaty odszkodowania, czyli okresu przedawnienia roszczeń. W tej sytuacji, jeśli umowa przewozu osób nie wskazuje prawa właściwego, stosuje się przepisy kraju miejsca zamieszkania pasażera, pod warunkiem, że lot odbywa się do tego kraju lub z tego kraju.
Polska “Ustawa prawo lotnicze” wskazuje termin 1 roku. W innym przypadku pasażerowi może przysługiwać nawet kilkuletni okres na dochodzenie roszczeń. Najlepiej jednak nie zwlekać ze złożeniem wniosku i działać jak najszybciej.
Okresy przedawnienia w różnych krajach
| Kraj | Okres przedawnienia |
|---|---|
| Austria | 3 lata |
| Belgia | 1 rok |
| Bułgaria | 5 lat |
| Chorwacja | 3 lata |
| Cypr | 6 lat |
| Czechy | 3 lata |
| Dania | 3 lata |
| Finlandia | 3 lata |
| Francja | 2 lata |
| Grecja | 5 lat |
| Hiszpania | 5 lat |
| Holandia | 2 lata |
| Irlandia | 6 lat |
| Islandia | 2 lata |
| Litwa | 10 lat |
| Luksemburg | 10 lat |
| Łotwa | 10 lat |
| Malta | brak ograniczeń |
| Niemcy | 3 lata |
| Norwegia | 3 lata |
| Polska * | 1 rok |
| Portugalia | 2 lata |
| Rumunia | 3 lata |
| Słowacja | 2 lata |
| Słowenia | 2 lata |
| Szwajcaria | 2 lata |
| Szwecja | 2 miesiące |
| Węgry | 2 lata |
| Wielka Brytania | 6 lat |
| Włochy | 26 miesięcy |
Rekompensata za odwołany lot w 5 krokach
1. Zweryfikuj swoje prawa
- Sprawdź, czy Twój lot podlega Rozporządzeniu (WE) nr 261/2004 z dnia 11 lutego 2004 r. Rozporządzenie to dotyczy praw pasażerów linii lotniczych w przypadku lotu pomiędzy lotniskami w UE, lotu do UE z lotniska położonego poza UE jeśli lot był obsługiwany przez przewoźnika zarejestrowanego w UE oraz kiedy lot miał swój początek na lotnisku znajdującym się w UE i odbywał się na lotnisko położone poza UE.
- Upewnij się, że odwołanie lotu nie nastąpiło z powodu okoliczności nadzwyczajnych, takich jak np. strajk pracowników lotniska, złe warunki pogodowe lub klęski żywiołowe. W takich sytuacjach nie masz prawa ubiegać się o odszkodowanie.
2. Skontaktuj się z linią lotniczą
- Poinformuj linię lotniczą o chęci uzyskania odszkodowania. Możesz to zrobić telefonicznie, mailowo lub pisemnie.
- Linia lotnicza ma 7 dni na zwrot pełnej kwoty biletu lub na zaoferowanie alternatywnego lotu.
- W przypadku, gdy linia lotnicza odmawia wypłaty odszkodowania, złóż reklamację.
3. Złóż reklamację
- Reklamację możesz złożyć bezpośrednio do linii lotniczej lub za pomocą formularza reklamacyjnego dostępnego na stronie internetowej danego przewoźnika.
- W reklamacji podaj swoje dane osobowe, numer biletu, informacje o odwołanym locie oraz kwotę odszkodowania, której żądasz.
- Do reklamacji warto dołączyć kopię biletu, potwierdzenie rezerwacji oraz inne dokumenty, które mogą potwierdzić Twoje roszczenie.
Jeżeli przewoźnik lotniczy nie udzielił odpowiedzi na reklamację w terminie 30 dni od daty jej złożenia, przyjmuje się, że uznał reklamację.
4. Skorzystaj z pomocy
W przypadku problemów z uzyskaniem odszkodowania od linii lotniczej, możesz skorzystać z pomocy:
- Rzecznika Praw Pasażera Lotniczego https://pasazerlotniczy.ulc.gov.pl/
- Europejskiego Centrum Konsumenckiego: https://konsument.gov.pl/opozniony-odwolany-lot/
- firm wyspecjalizowanych w dochodzeniu odszkodowań od linii lotniczych
Prawo do odszkodowania za opóźniony lot
Opóźnienia lotów są bardzo powszechne i mają duży wpływ na pasażerów. Warto znać swoje prawa i możliwość otrzymania odszkodowania lub zwrotu za opóźniony lot.
Odszkodowanie lub zwrot to rekompensata za lot, którą pasażerowie mogą otrzymać w przypadku opóźnienia ich lotu. Podobnie jak w przypadku lotów odwołanych, prawa pasażerów na wypadek opóźnionego lotu określa Rozporządzenie UE 261/2004. Pasażerowie lotów opóźnionych mogą ubiegać się o odszkodowanie również na mocy Wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie Sturgeon przeciwko Condor Flugdienst GmbH z listopada 2009 r. (sygn. akt C-402/07).
W celu uzyskania odszkodowania należy złożyć reklamację przewoźnikowi obsługującemu opóźniony lot. Wysokość odszkodowania możesz wyliczyć za pomocą Kalkulatora praw pasażerów linii lotniczych.
Odszkodowanie możesz uzyskać, pod warunkiem że masz do czynienia z opóźnieniem większym niż 3 godziny.
Wysokość odszkodowania za opóźniony lot
Za opóźnienie lotu powyżej 3 godzin należy Ci się odszkodowanie:
- wszystkie loty na dystansie do 1500 km: odszkodowanie w wysokości 250 €
- loty powyżej 1500 km w obrębie UE i loty 1500-3500 km poza UE: odszkodowanie w wysokości 400 €
- loty poza UE powyżej 3500 km: odszkodowanie w wysokości 600 €
Kwota odszkodowania może zostać pomniejszona o 50% w przypadku wszystkich innych lotów niż wewnątrzwspólnotowe na dystansie od 1500 km do 3500 km, jeśli opóźnienie przylotu do miejsca docelowego nie przekracza 4 godzin.
Wypłata odszkodowania nie wyczerpuje odpowiedzialności linii lotniczej, która musi zapewnić pasażerom:
- przy opóźnieniu powyżej 2 godzin: posiłki i napoje w ilościach adekwatnych do czasu oczekiwania, dwie rozmowy telefoniczne i dwa maile,
- zakwaterowanie w hotelu oraz transport między lotniskiem a hotelem w przypadku konieczności oczekiwania przez jedną lub więcej nocy,
- przy opóźnieniu powyżej 5 godzin: zwrot kosztu biletu bądź zaoferowanie innego połączenia do miejsca docelowego
Uzyskanie odszkodowania za opóźniony lot w 5 krokach
1. Sprawdź, czy przysługuje Ci odszkodowanie
- opóźnienie musi wynosić co najmniej 3 godziny
- lot musi odbywać się na terenie Unii Europejskiej lub z lotniska w UE (nawet jeśli lot kończy się poza UE)
- opóźnienie nie może być spowodowane nadzwyczajnymi okolicznościami (np. złe warunki pogodowe)
2. Zbierz niezbędne dokumenty
- kopię biletu lotniczego
- kartę pokładową
- potwierdzenie opóźnienia lotu (można je uzyskać na lotnisku)
- rachunki za wydatki poniesione z powodu opóźnienia (np. za posiłki, nocleg, transport)
3. Złóż reklamację do linii lotniczej
- reklamację możesz złożyć online, pocztą lub osobiście
- w reklamacji podaj swoje dane osobowe, numer lotu, datę opóźnienia i kwotę odszkodowania, o które się ubiegasz
- do reklamacji dołącz kopie dokumentów
4. Czekaj na odpowiedź linii lotniczej
- linia lotnicza ma 30 dni na rozpatrzenie reklamacji
- jeśli reklamacja zostanie rozpatrzona pozytywnie, linia lotnicza wypłaci odszkodowanie na wskazany numer rachunku bankowego
Jeżeli przewoźnik lotniczy nie udzielił odpowiedzi na reklamację w terminie 30 dni od daty jej złożenia, przyjmuje się, że uznał reklamację.
5. Skorzystaj z pomocy
Jeśli masz problemy z uzyskaniem odszkodowania, możesz skorzystać z pomocy:
- Europejskiego Centrum Konsumenckiego: https://konsument.gov.pl/opozniony-odwolany-lot/
- Rzecznika Praw Pasażera Lotniczego: https://pasazerlotniczy.ulc.gov.pl/
- Firmy zajmującej się dochodzeniem odszkodowań za opóźnione loty
