Gdańsk Oliwa – co zobaczyć oprócz Parku Oliwskiego

Przez wieki Oliwa była osobną osadą. Do Gdańska została włączona niecałe 100 lat temu. To tu w XII wieku zakon cystersów sprowadzony przez księcia Sambora założył klasztor. Cystersi wznieśli spichlerze, folwarki i wiele młynów. Do dziś po ich obecności zachowało się mnóstwo atrakcyjnych miejsc. Sprawdź jakie atrakcje oferuje Gdańsk Oliwa.

Gdańsk Oliwa – jak dojechać

Gdańsk Oliwa jest doskonale skomunikowana z innymi dzielnicami Gdańska jak i całym Trójmiastem. Można tu dotrzeć zarówno komunikacją miejską jak również Szybką Koleją Miejską (SKM) wysiadając na stacji “Gdańsk Oliwa”.

Spacer po tej części Gdańska warto rozpocząć od Parku im. Adama Mickiewicza nazywanego tu powszechnie Parkiem Oliwskim.

Park Oliwski

Park Oliwski jest jednym z najcenniejszych obiektów Oliwy nie tylko ze względu na wartości botaniczne, ale również jako cenny dokument sztuki ogrodowej sprzed ponad dwóch wieków.

Powierzchnia Parku Oliwskiego wynosi ponad 11 hektarów. Jego zalążkiem był przyklasztorny ogród założony przez cystersów. Na przestrzeni dziejów założenie ogrodowe było poszerzane oraz przekształcane. Pod koniec XVIII wieku opat Karol Hohenzollern-Hechingen sprowadził do Oliwy Jana Jerzego Saltzmanna, syna nadwornego ogrodnika, twórcy królewskich ogrodów w Poczdamie. Wtedy to w ogrodzie powstały kręte ścieżki i zbiorniki wodne, które miały imitować dziką przyrodę. Po sekularyzacji klasztoru cystersów i śmierci ostatniego opata oliwskiego w I połowie XIX wieku park przeszedł na własność państwa pruskiego. W tamtym okresie park nabrał charakteru otwartego dla publiczności ogrodu dendrologiczno-krajobrazowego.

Na początku XX wieku powstało alpinarium, a oranżeria została przekształcona w cieplarnię i palmiarnię. Popularność parku oliwskiego wzrosła w latach 20. XX wieku kiedy to Oliwa stała się siedzibą biskupa gdańskiego. Po II wojnie światowej park został odrestaurowany. W latach 50. XX wieku utworzono na terenie parku Ogród Botaniczny w Oliwie. W roku 2017 rozpoczęła się przebudowa rotundy Palmiarni, która została oddana do użytku wiosną 2022 r.

Godziny otwarcia Parku Oliwskiego

Wstęp do parku jest bezpłatny.

Wchodząc do Parku Oliwskiego główną bramą najpierw mijamy Staw Łabędzi (po lewej) i Aleję Lipową (po prawej). Parkową aleją dojdziemy do pięknego rokokowego Pałacu Opatów, mieszczącego dziś Muzeum Sztuki Nowoczesnej.

Pałac Opatów – Muzeum Sztuki Nowoczesnej

Pałac Opatów składa się z dwóch części: wschodniego XV-wiecznego skrzydła, tzw. Starego Pałacu oraz nowszego południowego skrzydła pochodzącego z XVII wieku, tzw. Nowego Pałacu.

Jak wskazuje nazwa, budynek ten służył opatom cysterskim. Dwie dekady po zakończeniu II wojny światowej Pałac został odbudowany i początkowo był siedzibą działu etnograficznego Muzeum Pomorskiego w Gdańsku. Od 1989 roku mieści się tu Oddział Sztuki Nowoczesnej Muzeum Narodowego w Gdańsku.

W galerii stałej Muzeum Sztuki Nowoczesnej prezentowane są dzieła XIX- i XX-wiecznego malarstwa, rzeźby i ceramiki. Wystawy okresowe prezentują natomiast prace światowych sław, takich jak Salvador Dali, Bruno Schulz czy Andy Warhol. Latem w Pałacu Opatów odbywa się festiwal muzyki Mozarta „Mozartiana”.

Muzeum w Pałacu Opatów czynne jest codziennie oprócz poniedziałków w godzinach od 10:00 do 17:00.

Cennik biletów wstępu do Muzeum Sztuki Nowoczesnej

Piątek jest dniem bezpłatnego wstępu do Muzeum Sztuki Nowoczesnej.

Palmiarnia

Po wyjściu z Muzeum skręcając w lewo dojdziemy do Palmiarni, w której możemy zobaczyć egzotyczne drzewa, krzewy i rośliny.

Palmiarnia powstała w drugiej połowie XVIII wieku jako klasztorny ogród zimowy, w którym rosły egzotyczne rośliny. Współczesna cylindryczna forma Palmiarni pochodzi z lat 50. XX wieku. We wnętrzu można było obserwować palmy, bananowce, kaktusy, aloesy, agawy, opuncje i inne egzotyczne rośliny. Znajdował się tu także najstarszy w Europie sztucznie hodowany daktylowiec. W 2017 roku 180-letni daktylowiec został wycięty a dotychczasowa konstrukcja palmiarni została rozebrana. Wiosną 2022 roku została otwarta przebudowana nowa Palmiarnia z trzema nowymi daktylowcami.

Palmiarnia otwarta jest codziennie oprócz poniedziałków w godzinach od 10:00 do 18:00. Wstęp wolny.

Polecany artykuł: Gdańsk – Główne Miasto: ulica Długa i Długi Targ

Obok Palmiarni znajduje się Alpinarium czyli ogród skalny założony na miejscu dawnego zwierzyńca. Dalej, w kierunku wschodnim, rozpościera się Ogród Botaniczny z kolekcją kwiatów, roślin i krzewów. Wśród nich znajdują się m.in. magnolie, mamutowiec olbrzymi, skrzydłorzech kaukaski oraz metasekwoja chińska.

Idąc główną drogą parkową i mijając Mały Staw dojdziemy do Wielkiego Stawu, przez który przepływa Potok Oliwski. Stała tu niegdyś kuźnia, a na jej miejscu powstał urokliwy wodospad, nad którym przerzucono murowany mostek.

Skręcając w lewo znajdziemy się przed Spichlerzem Opackim, w którym obecnie mieści się Oddział Etnografii Muzeum Narodowego w Gdańsku.

Spichlerz Opacki – Muzeum Etnografii

Historia Spichlerza Opackiego sięga 1723 roku. Budynek powstał w miejscu dwóch mniejszych spichrzów średniowiecznych. Początkowo spichlerz pełnił funkcje wyłącznie gospodarcze. Dopiero przed II wojną światową stał się magazynem Muzeum Pomorskiego w Gdańsku.

Stała wystawa Oddziału Etnografii Muzeum Narodowego w Gdańsku pt. “Kultura ludowa pomorza gdańskiego” gromadzi około 9 tysięcy eksponatów przedstawiających kulturę materialną Kaszubów i Kociewiaków, rdzennych mieszkańców Pomorza.

W zbiorach Muzeum Etnografii znajdują się także zabytki kultury materialnej ludności przemieszczonej z dawnych Kresów w ramach akcji repatriacyjnej. Organizowane są tu także wystawy czasowe poświęcone kulturze ludowej poszczególnych regionów Polski i ludom pozaeuropejskim, prezentujące broń, rzeźbę, ceramikę i ozdoby z terenu Afryki, Ameryki Południowej i Oceanii.

Muzeum w Spichlerzu Opackim czynne jest codziennie oprócz poniedziałków w godzinach od 10:00 do 17:00.

Cennik biletów wstępu do Oddziału Etnografii Muzeum Narodowego

Piątek jest dniem bezpłatnego zwiedzania Muzeum.

Tuż obok Spichlerza Opackiego znajduje się reprezentacyjny plac z bramą. Nie da się nie zauważyć z tego miejsca dwóch spiczastych wież. Minąwszy bramę dojdziemy do najcenniejszego zabytku Oliwy – słynnej Archikatedry Oliwskiej.

Archikatedra Oliwska

Archikatedra Oliwska słynie ze swoich barokowych organów, składających się z 7876 piszczałek wykonanych z drewna dębowego, jodłowego, sosnowego i z cyny.

Wielkie organy oliwskie zaprojektowane i zbudowane zostały w latach 1763–1788. Pierwszy instrument składał się z 5100 piszczałek. Na przestrzeni wieków w organach dokonywano mniejszych i większych zmian, jednak największe z nich miały miejsce w okresie międzywojennym. Ostatnia, jak dotąd, przebudowa, połączona z poważną ingerencją w brzmienie organów odbyła się w latach 60. ubiegłego stulecia.

Warto wspomnieć, że codziennie, z wyjątkiem świąt, w Archikatedrze Oliwskiej odbywają się dwudziestominutowe koncerty, podczas których można słuchać muzyki wykonywanej na organach wielkich.

We wnętrzu świątyni znajdują się 23 ołtarze oraz grobowiec książąt pomorskich, ponieważ Oliwa od początku była miejscem pochówku książąt i ich krewnych.

Godziny zwiedzania Archikatedry Oliwskiej

Zwiedzanie nie jest możliwe w trakcie trwania nabożeństw. Zarówno zwiedzanie Archikatedry jak i koncerty organowe są bezpłatne.

Po opuszczeniu wnętrza Archikatedry kończymy wędrówkę po Parku Oliwskim. Z tego miejsca kierujemy się na ul. Cystersów. Skręcając w lewo mijamy siedzibę arcybiskupa gdańskiego, dawną szafarnię. 350 metrów od Archikatedry znajduje się przystanek autobusowy “Cystersów”, w którym wsiadamy w autobus linii 179 jadący w kierunku Osowa PKP. Autobusem dojedziemy do Gdańskiego Ogrodu Zoologicznego wysiadając na przystaniu “Oliwa ZOO”.

1700-metrową trasę można również pokonać piechotą idąc ulicami: Cystersów, Stary Rynek Oliwski i Karwieńską. Dla osób, które przyjadą do ZOO własnym samochodem 300 metrów od wejścia głównego dostępny jest płatny parking (6 zł za godzinę lub 25 zł za cały dzień).

Gdański Ogród Zoologiczny

Dla wielu zwiedzających niewątpliwą atrakcją Oliwy jest największy w Polsce ogród zoologiczny. Gdański Ogród Zoologiczny zajmuje powierzchnię 125 hektarów Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego. W roku 2021 miejsce to zostało odwiedzone przez ponad pół miliona osób.

Gdański Ogród Zoologiczny został otwarty w 1954 roku. W tamtym czasie znajdowało się około 300 zwierząt. Obecnie gdańskie zoo jest zamieszkiwane przez około 900 zwierząt: ssaków, ptaków, gadów i płazów. ZOO jest słynne na świecie z hodowli kondorów wielkich. W Gdańskim Ogrodzie Zoologicznym, jako jedynym w Polsce, można zobaczyć anoa, ssaka przypominającego małego bawoła.

ZOO czynne jest codziennie, przez 365 dni w roku, nawet w święta i długie weekendy.

Godziny zwiedzania Gdańskiego Ogrodu Zoologicznego

ZOO jest czynne codziennie, także w święta. Kasy biletowe zamykane są na godzinę przed zamknięciem ZOO.

Cennik biletów wstępu do Gdańskiego Ogrodu Zoologicznego

Pierwsze wrażenie po przekroczeniu bramy ZOO może być nieco mieszane, bowiem teren prezentuje się dość ascetycznie. Ale to właśnie jest jednym z atutów tego miejsca. Wybiegi i klatki zwierząt w Gdańskim Ogrodzie Zoologicznym wkomponowane są w plenery parku i wzgórz, dzięki czemu mamy wrażenie bliższego i bardziej naturalnego obcowania z dziką przyrodą.

W okresie od kwietnia do października ZOO można także zwiedzać elektrycznymi busikami “Turbo Ślimak”, które przejeżdżają obok najważniejszych obiektów i najciekawszych zwierząt. Przystanek i kasa biletowa “Turbo Ślimaka” znajduje się zaraz przy głównej bramie wejściowej do ZOO, po lewej stronie.

Elektryczne busiki kursują dwiema trasami:

1. krótką – czas przejazdu 30 minut, prowadzącą wzdłuż wybiegów m.in.: słoni, oryksów, żyraf, lwów, gepardów, wilków grzywiastych.
2. długą – czas przejazdu 60 minut, prowadzącą przez całe ZOO.

Cennik biletów “Turbo Ślimak” – trasa krótka

Cennik biletów “Turbo Ślimak” – trasa długa

Niewątpliwą atrakcją Gdańskiego Ogrodu Zoologicznego, szczególnie dla młodszych odwiedzających są pokazowe karmienia zwierząt. Aktualnie można oglądać karmienie pingwinów (codziennie oprócz środy o godzinie 13:30) oraz szarytek morskich (codziennie oprócz środy o godzinie 11:00).

Gdańsk Oliwa to dzielnica, która graniczy z Sopotem i Gdynią. Wybierając się do Gdańska nie sposób nie odwiedzić także tych dwóch wspaniałych miast tworzących wraz z grodem nad Motławą Trójmiasto. Ten jeden wielki organizm połączony ze sobą komunikacją miejską jest przykładem jak zupełnie różne miasta mogą ze sobą współpracować i przyciągać turystów z całego świata.

Nie należy jednak zapominać, że Oliwa to także dziesiątki pięknych willi poniemieckich przypominających te, które znajdziemy we Wrzeszczu. Są one jednak w dużo lepszym stanie a samej okolicy nie skaziło nowoczesne budownictwo.