Florencja – co zobaczyć w jeden dzień?

Florencja jest stolicą Toskanii, jednego z najpiękniejszych regionów Włoch. W latach 1865-1871 Florencja była stolicą Włoch. Można powiedzieć, że miasto to jest jednym wielkim dziełem sztuki. Oglądając zabytki Florencji można odnieść wrażenie, że pomiędzy budynkami i pomnikami unoszą się duchy rzeźbiarzy, malarzy i architektów. Florencja jest jednym z najczęściej i najchętniej odwiedzanych miast Włoch.

Jak diamentowy pierścień
Którym się ziemia z niebem zaręcza
W sieci telewizyjnych anten
W zieleni pięknej jak przedtem
Leży Florencja.

— Mieczysława Buczkówna – “Florencja” – Kartki z podróży

Żeby poznać Florencję, należałoby przeznaczyć na to przynajmniej 3-4 dni. Poniżej znajdziesz propozycję planu zwiedzania na jeden dzień, pozwalającego zobaczyć to co najważniejsze i z czego Florencja słynie.

Podobnie jak Rzym, również Florencja ma tę zaletę, że wszędzie można bez trudu dojść na piechotę bez konieczności korzystania z komunikacji publicznej. Oprócz oszczędności nie bez znaczenia jest również możliwość pospacerowania na świeżym (no, prawie) powietrzu.

Nasz około dwukilometrowy spacer po Florencji rozpoczniemy na Piazza di Santa Croce, następnie przejdziemy na Piazza della Signoria, dalej Piazza del Duomo, Piazza San Giovanni, a końcowym punktem naszej wędrówki będzie Ponte Vecchio.

Santa Croce (Bazylika św. Krzyża)

Florencja jest pełna kościołów. Dlaczego Santa Croce jest szczególny? Po pierwsze, znajdują się w nim znakomite dzieła sztuki, jak chociażby freski Giotta, a po drugie – kościół ten jest miejscem spoczynku znanych Florentyńczyków: Galileusza, Macchiavelliego czy Michała Anioła.

W tym kościele znajduje się też grobowiec Dantego, obecnie pusty, bowiem Dante został pochowany w Rawennie. Przed kościołem, po lewej stronie, znajduje się pokaźnych rozmiarów pomnik Dantego, z czterema lwami u podstawy.

Kościół Santa Croce jest jedną z najważniejszych świątyń franciszkańskich we Włoszech. Mieści się przy Piazza di Santa Croce (Plac św. Krzyża).

Najprawdopodobniej kościół ten został zaprojektowany przez Arnolfo di Cambio. Jego budowa trwała od 1294 r. do 1442 r. Kościół został konsekrowany przez papieża Eugeniusza IV w 1443 r.

Trójnawowa bazylika została wybudowana na planie krzyża egipskiego, czyli przypominającego kształtem literę “T”. Praktycznie całą posadzkę kościoła przykrywają kamienne płyty nagrobne, których jest w sumie ponad 270. Na przedłużeniu nawy głównej znajduje się główna kaplica Capella Maggiore z namalowanymi przez Agnola Gaddiego freskami przedstawiającymi legendę o św. Krzyżu. Zaś nad poliptykiem z Madonną i świętymi umieszczono krucyfiks według szkoły Giotta.

Do nawy poprzecznej przylegają liczne kaplice, m.in.:

• kaplica Castellanich – z grobowcem polskiego malarza Michała Bogoria-Skotnickiego oraz tablicą nagrobną Aleksandry Moszczeńskiej, ukochanej Juliusza Słowackiego,
• kaplica Baroncellich – z freskami Taddea Gaddiego i obrazem Giotta – Koronacja Marii,
• kaplica Medyceuszów – z płaskorzeźbą Donatella i rzeźbami Andrei della Robbia,
• kaplica Peruzzich i Bardich – z freskami Giotta przedstawiającymi życie św. Jana Ewangelisty i św. Franciszka z Asyżu oraz drewnianym krucyfiksem Donatella,
• kaplica Salvatich – z nagrobkiem Zofii Zamoyskiej z Czartoryskich.

Cennik biletów wstępu do bazyliki Santa Croce

Kościół Santa Croce zwany jest również panteonem, ponieważ spoczywa tu wielu znakomitych i znanych ludzi:

• Michał Anioł (nagrobek zaprojektowany przez Vasariego),
• Dante Alighieri (nagrobek według projektu Ricciego), tak naprawdę Dante jest pochowany w Rawennie,
• Galileusz (nagrobek zaprojektowany przez Foggiego),
• Gioacchino Rossini,
• Niccolo Machiavelli,
• Leonardo Bruni,
• Michał Kleofas Ogiński, twórca słynnego poloneza “Pożegnanie ojczyzny”,
• Julia Clary-Bonaparte i Charlotta Bonaparte (żona i córka Józefa Bonaparte).

Dość ciekawa jest historia pochówku Galileusza w tym kościele. Po prawej stronie ołtarza jest mała kapliczka, gdzie pierwotnie spoczął Galileusz. Pochowano go w małej niszy pod dzwonnicą, a pogrzeb odbył się po cichu, aby władza kościelna nie wydała zakazu pochowania uczonego w poświęconej ziemi. Trzeba bowiem pamiętać o konflikcie Galileusza z Watykanem z powodu głoszenia nauki Kopernika. Galileusz co prawda dostosował się do zaleceń papieża, ale i tak był podejrzewany o herezję. Wybitnego astronoma zrehabilitował 350 lat po jego śmierci papież Jan Paweł II w roku 1992. 100 lat po śmierci Galileusza, w roku 1737, dokonano ekshumacji zwłok astronoma i przeniesiono je do obecnego grobowca.

W zwiedzaniu kościoła pomocna jest mapka z naniesioną lokalizacją grobowców, którą otrzymujemy wraz z biletem wstępu.

---

Toskania pozostaje pod wpływem renesansu, co można dostrzec w licznych perłach architektury i sztuki. Oto kilka atrakcji i wycieczek we Florencji, które mogą Cię zainteresować:

Palazzo Vecchio (Pałac Vecchio)

To kolejna charakterystyczna budowla Florencji, w piaskowym kolorze, z wysoką wieżą z zegarem. Palazzo Vecchio jest obecnie siedzibą władz miejskich. Znajduje się na Piazza della Signoria, około 600 metrów od bazyliki Santa Croce.

Pałac ten, zwany pierwotnie Palazzo della Signoria, zaprojektował Arnolfo di Cambio dla Signorii, czyli najwyższej władzy we Florencji. Ma kształt czworokąta, trzy kondygnacje z blankami i wysoką na 94 metry wieżę z tarasem widokowym, który jest dostępny dla turystów. Pałac zbudowano na przełomie XIII i XIV wieku. Początkowo Palazzo Vecchio był siedzibą republiki florenckiej, a w okresie późniejszym pełnił rolę ratusza.

Bilety wstępu do Muzeum Palazzo Vecchio

Godziny otwarcia Muzeum Palazzo Vecchio

Nad wejściem do Palazzo Vecchio, w niebieskim polu ze złotymi liliami, znajduje się medalion z monogramem Chrystusa, a pod nim łaciński napis: “Rex regum et Dominus dominatorum” (Król królów i Pan panów) umieszczony na polecenie Kosmy I w roku 1551. Po bokach wejścia stoją dwa lwy.

Wewnątrz Palazzo Vecchio na uwagę zasługuje Salone dei Cinquecento (Izba Pięciuset), wybudowana pod koniec XV wieku jako sala obrad Wielkiej Rady przedostatniej republiki. Pierwotnie miała być ozdobiona freskami przez Michała Anioła i Leonardo da Vinci, ale ostatecznie znalazły się tu malowidła Giorgio Vasariego. W sali eksponowane są marmurowe rzeźby. Obok Izby Pięciuset znajduje się gabinet Franciszka I Medyceusza, pełen obrazów i rzeźb. W budynku znajduje się ponadto wiele innych bogato zdobionych sal dostępnych do zwiedzania.

Od pałacu prowadzi korytarz Vasariego, biegnący przez Ponte Vecchio do Palazzo Pitti.

Na Piazza della Signoria, przed budynkiem Palazzo Vecchio możemy podziwiać:

• fontannę Neptuna (Fontanna di Piazza), zaprojektowaną przez Bartolomeo Ammanatiego w latach 1563 – 1575,
• kopię rzeźby “Dawid” Michała Anioła z 1501 r. (w 1873 r. oryginał został przeniesiony Muzeum – Galleria dell’Accademia),
• grupę “Herkules i Kakus” Bandinellego,
• konny posąg Kosmy I, księcia Toskanii z 1594 r. autorstwa Giambologniego.

Duomo Santa Maria del Fiore

Około 300 metrów od Palazzo Vecchio znajduje się katedra Santa Maria del Fiore (zwana również Il Duomo).

Katedra ta jest najbardziej rozpoznawalnym zabytkiem stolicy Toskanii, a także czwartym co do wielkości kościołem w Europie Zachodniej. Jej monumentalność i wykwintna architektura sprawia, że jest jedną z najpiękniejszych świątyń w Europie.

Budowę Katedry rozpoczęto już w XIII wieku wokół wcześniej istniejącego tu kościoła Santa Reparata, w którym msze odprawiano aż do 1375 r. Dopiero później zburzono stary kościół. Do wykonania fasady budowli użyto białego marmuru z Carrary, zielonego z Prato oraz różowego z Maremmy. Wzrok turysty przyciągają geometryczne wzory na elewacji. Wrażenie robi również kopuła zaprojektowana przez Filippo Brunelleschiego, którą wieńczy marmurowa latarnia. Na kopule funkcjonuje taras widokowy. Po 414 schodach można wejść na dzwonnicę katedry, zaprojektowaną przez Giotta i ozdobioną rzeźbami innych artystów (np. Donatello).

Polecany artykuł: Włochy w pigułce – 5 miast, które warto odwiedzić

Katedra została wybudowana na planie krzyża łacińskiego. Ośmiokątne prezbiterium jest otoczone apsydami. Nad ołtarzem głównym góruje potężne sklepienie.

Budynek jest trzynawowy. Nawy boczne oddzielone są od nawy głównej lekko zaostrzonymi łukami arkad. W nawie po lewej stronie znajdują się dwa freski pochodzące z XV wieku, przedstawiające konne pomniki kapitanów wojsk, namalowane przez Andrea del Castagno oraz Paolo Uccella.

W katedrze znajdują się obrazy namalowane na desce przedstawiające świętych Kosmę i Damiana (dzieło Bicciego di Lorenzo) oraz Dante i Boska komedia (Dante i trzy królestwa – dzieło Domenica di Michelino), a także witraże Ghibertiego, oraz pokrywające ściany freski przedstawiające scenę Sądu Ostatecznego, namalowane przez Vasariego i Zuccariego.

Godziny zwiedzania katedry Santa Maria del Fiore

Wejście do samej katedry jest bezpłatne. Za wstęp do Baptysterium, na kopułę, wieżę dzwonniczą, do krypty pod katedrą, do Baptysterium i do muzeum trzeba zapłacić.

Nie ma możliwości zakupu biletu oddzielnie do poszczególnych obiektów.

Kopuła katedry Santa Maria del Fiore

Zaprojektowana i realizowana pod kierunkiem Filippo Brunelleschiego kopuła nad katedrą Santa Maria del Fiore jest jednym z najbardziej charakterystycznych elementów krajobrazu Florencji.

Kopuła została zbudowana na planie ośmioboku. Ponad podstawą kopuły wznosi się czasza i latarnia, która wieńczy całość struktury. Na każdej ścianie obłożonej marmurem w dwóch kolorach znajduje się duże, okrągłe okno. Połać kopuły podzielona jest kamiennymi żebrami biegnącymi ku górze. Dach pokryty jest czerwoną dachówką. Zwieńczenie kopuły stanowi wieżyczka z licznymi oknami, zadaszona kopulastym hełmem. Na szczycie latarni została umieszczona złocona kula z krzyżem.

Rozpiętość kopuły wynosi 45,4 m, czyli więcej niż średnica kopuły Panteonu.

Dzwonnica katedry Santa Maria del Fiore

Dzwonnica katedry Santa Maria del Fiore została zaprojektowana przez Giotta na planie kwadratu o boku 16 metrów i z graniastymi wzmocnieniami w narożnikach. Wysokość dzwonnicy wynosi ponad 84 metry.

Elewacja została obłożona kolorowymi płytami marmurowymi, podobnie jak elewacja samej katedry. Wyższy pas wzorów składa się z rombów, w których umieszczono płaskorzeźby przedstawiające 7 Planet, Cnoty, Sztuki i rzemiosła – astronomię, budownictwo, medycynę, tkactwo, oraz 7 Sakramentów. Na dolnym pasie widzimy zaś sześciokąty, w których przedstawione zostały sceny Stworzenia i pracy ludzkiej.

W dzwonnicy Giotta znajduje się 7 dzwonów, z których największy “Campanone” ma średnicę 2 metrów, wysokość 2,1 m i wagę 5.300 kg.

Baptysterium San Giovanni

W pobliżu wejścia do Katedry Santa Maria del Fiore, przy Piazza San Giovanni, znajduje się Baptysterium. To najstarszy budynek usytuowany na Piazza San Giovanni.

Baptysterium jest zbudowane na planie ośmioboku. Pierwsza budowla powstała w okresie wczesnego chrześcijaństwa między IV a VI wiekiem. Później, między wiekiem XI a XIII została przebudowana. Ściany zewnętrzne Baptysterium są pokryte białym i zielonym marmurem. Każda ściana jest podzielona na trzy pola zwieńczone półkolistymi arkadami, a oddzielone od siebie pilastrami. W poziomie widać wyraźnie dwie kondygnacje. Do wnętrza Baptysterium prowadzi troje drzwi z brązu, na których umieszczono: na pierwszych – sceny z życia św. Jana Chrzciciela i alegorie cnót; na drugich – sceny z Nowego Testamentu, Ewangelistów i Doktorów Kościoła; a na trzecich – sceny ze Starego Testamentu oraz postacie biblijne.

W Baptysterium znajduje się nagrobek antypapieża Jana XXIII, dwa sarkofagi rzymskie oraz sarkofag biskupa Ranieri.

Porta del Paradiso (Drzwi Raju)

Znajdują się po wschodniej stronie Baptysterium. Swoją nazwę zawdzięczają Michałowi Aniołowi, choć ich wykonawcą jest Lorenzo Ghiberti. XV-wieczne Drzwi Raju są wykonane z brązu i pokryte złotem. Według pierwotnego zamysłu miały się one znaleźć po stronie północnej Baptysterium.

Na każdym skrzydle Drzwi Raju znajduje się 5 kwater, w których umieszczono płaskorzeźby przedstawiające sceny ze Starego Testamentu. I tak w kolejnych kwaterach widzimy:

• Adama i Ewę (stworzenie Adama i Ewy, grzech pierworodny i wypędzenie z Raju)
• Noego (złożenie ofiary i pijaństwo Noego)
• Ezawa i Jakuba (narodziny Ezawa i Jakuba, odsprzedanie pierworództwa przez Ezawa, Izaak wysyła Ezawa na polowanie, polowanie Ezawa, Rebeka poucza Jakuba, oszukanie Izaaka)
• Mojżesza (Mojżesz otrzymuje na Synaju Tablice Praw)
• Dawida (walka z Filistynami i zabicie Goliata)
• Kaina i Abla (praca pierwszych ludzi, składanie ofiary przez Kaina i Abla, Kain zabija Abla, Bóg oskarża Kaina)
• Abrahama (ukazanie się Aniołów Abrahamowi, ofiarowanie Izaaka)
• Józefa (Józef sprzedany do niewoli, znalezienie srebrnego kubka w worku Beniamina, Józef rozpoznany przez braci)
• Jozuego (lud Izraela nad Jordanem, podbój Jerycha)
• Salomona i królową Saby (Królowa Saby przed Salomonem)

Drzwi, które aktualnie można podziwiać to wierna kopia tych pierwotnych, znajdujących się obecnie w Museo dell’Opera del Duomo.

Ponte Vecchio (Most Złotników)

Po pokonaniu kolejnych 700 metrów dotrzemy do pochodzącego z XIII wieku Ponte Vecchio, który był pierwszym mostem Florencji.

W XIII wieku powstały tu pierwsze sklepy, początkowo handlarzy rybami i mięsem, a później garbarzy. W 1593 r. decyzją księcia Ferdynanda I Medyceusza zostały one usunięte z mostu, a na ich miejscu powstały warsztaty jubilerów i złotników. Dziś Ponte Vecchio jest najbardziej znanym mostem stolicy Toskanii. Mieszczą się na nim słynne sklepy z biżuterią.

Ponad kramami Giorgio Vasari poprowadził korytarz, który łączy położone na przeciwnych brzegach rzeki Arno – Palazzo Vecchio z Palazzo Pitti.

Ponte Vecchio jako jedyny most we Florencji przetrwał II wojnę światową. Co prawda miał zostać wysadzony, ale wycofujący się z miasta Niemcy nie zdążyli zdetonować ładunków.

Ponte Santa Trinita (Most Trójcy Świętej)

Drugi najbardziej znany most na rzece Arno położony jest w niewielkiej odległości od Ponte Vecchio.

Pierwszy, drewniany most w tym miejscu został zbudowany już w 1252 roku, jednakże był ciągle niszczony przez powodzie. Odbudowano go w XVI wieku jako most kamienny, na cześć zdobycia Sieny przez Kosmę I. W 1608 roku most został ozdobiony rzeźbami przedstawiającymi cztery pory roku.

Ponte Santa Trinita został zniszczony przez Niemców w czasie II wojny światowej. Po wojnie odbudowano go według oryginalnego projektu Ammanatiego, z wykorzystaniem budulca wydobytego z dna rzeki Arno.

Florencja – co jeszcze warto zobaczyć?

Wyżej opisane miejsca to nie wszystkie atrakcje, jakie oferuje Florencja, choć moim zdaniem to absolutne minimum, które zobaczyć trzeba. Jeżeli dysponujemy czasem, możliwościami i chęciami, warto spędzić we Florencji kolejny dzień, aby bardziej poznać to przepiękne miasto.

Galeria Uffizi

W kompleksie dawnych biur (uffizi), mennic i warsztatów rzemieślniczych mieści się jedna z najważniejszych galerii sztuki na całym świecie, prezentująca w ponad 45 salach malarstwo włoskie i europejskie, a wśród nich dzieła takie jak: “Madonna” Giotta, “Zwiastowanie” Martiniego, “Narodziny Wenus” Boticcellego oraz “Święta Rodzina” Michała Anioła. Planując zwiedzenie galerii trzeba mieć na uwadze, że bilet wstępu najlepiej jest zarezerwować przez internet, aby uniknąć stania w gigantycznej kolejce.

Palazzo del Bargello

W pałacu tym mieści się Muzeum Narodowe Bargello, w którym zgromadzono ciekawą kolekcję renesansowych rzeźb i terakoty. Eksponowane są tu dzieła m.in.: Baccio Bandinellego (Popiersie Kosmy I), Ammanatiego (Leda z łabędziem, Parnas, Zwycięstwo), Giambologniego (Merkury, Indyk), Michała Anioła Buonarroti (Bachus, Brutus, Dawid/Apollo, Tondo Pitti), Donatella (Dawid, Amor Attis, św. Jerzy, św. Jan, Alegoryczna figurka chłopca), Gianlorenzo Berniniego (popiersie Costanzy Bonarelli), Filippo Brunelleschiego (Ofiara Izaaka) oraz Andrei del Verrocchio (Portret kobiety, Młody Dawid).

Galleria dell’Accademia

W Galerii Akademii można podziwiać między innymi rzeźby Michała Anioła ze słynnym “Dawidem” na czele (jego kopia znajduje się na Piazza della Signoria). Zorganizowano tu również galerię gromadzącą malarstwo z XIII- XVI wieku.

Palazzo Pitti

Pałac Pittich to pałac Medyceuszy, w którym obecnie funkcjonują cztery muzea. Fasada budynku może nieco zniechęcać do zwiedzania, ale za to wewnątrz można podziwiać dzieła Rafaela, Tycjana, Caravaggia i innych. Jest tu również Galeria Sztuki Współczesnej, Muzeum Sreber, Muzeum Powozów i Strojów.

Giardino di Boboli

Miejsce, w które warto się udać po męczącym zwiedzaniu Florencji. W położonym na 11 hektarach Ogrodzie Boboli znajdziemy chwile wytchnienia w cieniu cyprysów i przy szumie fontann. Ze wzgórza, na którym jest ogród, cała Florencja widoczna jest jak na dłoni.

Florencja jest miejscem, które warto odwiedzić. To doskonały sposób na ciekawą formę kontaktu z arcydziełami wybitnych mistrzów, które warto spokojnie obejrzeć kontemplując niepowtarzalny klimat stolicy Toskanii.

Gdzie spać we Florencji? Polecane noclegi

Jeśli zarezerwujesz nocleg za pomocą zamieszczonych we wpisie linków ja otrzymam niewielką prowizję. Dla Ciebie cena noclegu pozostaje taka sama.