Kuchnia hiszpańska kojarzy się najczęściej z rybami, papryką, oliwą i owocami. Półwysep Iberyjski w czasach starożytnych i średniowiecznych podlegał silnym wpływom Rzymian, Fenicjan, Kartagińczyków, Maurów i Greków. Podobnie było w wiekach późniejszych. I właśnie na skutek tych wpływów jak również różnic klimatycznych kuchnia Hiszpanii jest mocno zróżnicowana. Kuchnia andaluzyjska jest typowo śródziemnomorska. W Galicji dominują ryby i owoce morza. Z kolei na północy i wschodzie Półwyspu Iberyjskiego potrawy mają korzenie pasterskie. Z tego wpisu dowiesz się co zjeść w Hiszpanii.
W tym artykule
Z racji wspomnianych zaszłości historycznych i różnic klimatycznych poszczególnych regionów kraju trudno jednoznacznie scharakteryzować kuchnię hiszpańską. W przeszłości Maurowie rozwinęli na terenie dzisiejszej Hiszpanii uprawy owoców cytrusowych. Za czasów wypraw odkrywczych do Ameryki przywieziono na Półwysep Iberyjski paprykę, pomidory, kukurydzę, awokado i kakao. Grecy rozwinęli na terenach dzisiejszej Hiszpanii uprawy drzew oliwnych. Największą zaś zasługą Rzymian było rozwinięcie upraw winorośli. To wszystko wpłynęło na przestrzeni wieków na dużą różnorodność kuchni hiszpańskiej. Oczywiście ta różnorodność pozostaje w symbiozie z naturalną prostotą potraw przygotowywanych z niewielkiej liczby składników.
Drugim ważnym czynnikiem wpływających na zróżnicowanie hiszpańskiej kuchni jest położenie geograficzne poszczególnych regionów i różnice w ich zasobach naturalnych. Ma to bezpośrednie przełożenie na zawartość talerzy Hiszpanów.
Północna Hiszpania słynie głównie z ryb i owoców morza z racji położenia nad Atlantykiem. W tym rejonie dość często pada deszcz, co sprzyja uprawom ziemniaków, kukurydzy oraz innych warzyw np. kapusty. Rejony górskie północnej Hiszpanii słyną z szynki i kiełbas.
We wschodniej części Półwyspu Iberyjskiego powszechnie można spotkać oliwki, pomarańcze, ryż oraz migdały i szafran. Jedną z najpopularniejszych potraw w tym regionie jest paella. Smakosze docenią miejscowe ryby i ślimaki.
Południowa Hiszpania to mająca swoje korzenie w tradycji arabskiej kuchnia andaluzyjska. W tych rejonach jada się mięsa z rożna, sardynki, kalmary, migdały i pomidory. Z przypraw używa się najczęściej szafranu i kminku. To właśnie z tego regionu pochodzą słynne hiszpańskie tapas.
Polecany artykuł: Najciekawsze atrakcje w Grenadzie – 10 miejsc w stolicy Andaluzji
W środkowej Hiszpanii serwowane są głównie: dziczyzna, bażanty, kuropatwy, a także mięso z królika oraz wieprzowina. Często jada się również żaby, a w niektórych miejscach popularne jest pieczenie w całości prosiąt i jagniąt.
Warto również wspomnieć o kulinarnych zwyczajach na wyspiarskiej części Hiszpanii. Baleary to dania głównie z wieprzowiny, zupy, ryby, owoce morza oraz potrawy warzywne. Kuchnia na archipelagu Balearów przypomina tą z Katalonii. Minorka jest ojczyzną majonezu, a z Majorki pochodzi ostra kiełbasa hiszpańska sobrassada.
Wyspy Kanaryjskie kulinarne korzenie zawdzięczają Guanczom, pierwszym znanym mieszkańcom tych wysp. Wśród potraw można tu spotkać różnorodne ryby niewystępujące w innych rejonach. Wyspy Kanaryjskie to ojczyzna sosu “mojo” doprawianego papryką i kolendrą, a także gulaszu zagęszczanego mąką jęczmienną “gofio”. Najpopularniejszym deserem jest słodki krem z żółtek, migdałów i cynamonu zwany “bienmesabe”. Jako dodatek do dań często podawane są ziemniaki w mundurkach gotowane w bardzo słonej wodzie, nazywane tutaj “papas arrugadas”.
Polecany artykuł: Fuerteventura – plaża Wysp Kanaryjskich
Do posiłków w Hiszpanii pija się najczęściej sangrię. Ten tradycyjny napój alkoholowy wytwarzany jest z wina z dodatkiem owoców lub soków owocowych, a także mocniejszych alkoholi np. winiaków. Sangria pochodzi z regionu Walencji, a jej nazwa z hiszpańskiego oznacza “krwawienie”, od głębokiego czerwonego koloru trunku.
Po teoretycznym wprowadzeniu do hiszpańskich kulinariów pora na konkrety. Sprawdź co zjeść w Hiszpanii.
Paella
Zestawienie otwiera najpopularniejsze danie hiszpańskie. Paella jest jednogarnkowym daniem opartym na ryżu przyprawionym szafranem. Oprócz tych obowiązkowych składników do paelli może być dodane mięso, owoce morza lub warzywa. Paella pochodzi z Walencji, gdzie była wytwarzana z sezonowych warzyw, drobiu, mięsa króliczego i ślimaków. We współczesnej Hiszpanii nazwa “paella” jest używana dla wszystkich potraw z ryżu przygotowanych w “paellera” lub “paelli”, czyli tradycyjnej płytkiej patelni używanej zarówno do gotowania, jak i serwowania potrawy.
Paella pochodzi najprawdopodobniej z laguny Albufera, obszaru znanego z pól ryżowych i dzikiej przyrody. Dokładny przepis na tradycyjną paellę od dawna jest przedmiotem spornym, ale jedno jest pewne – każda paella powinna mieć subtelny smak szafranu.
Chorizo
Chorizo to hiszpańska kiełbasa wyrabiana z posiekanego mięsa wieprzowego i tłuszczu, doprawionych papryką, a czasem czosnkiem. Masę powstałą z połączenia tych składników umieszcza się w naturalnej osłonce. Chorizo charakteryzuje się czerwonym kolorem, ze względu na użycie specjalnego gatunku papryki znanego „pimenton”. To właśnie papryka, którą kiełbasa jest przyprawiona odróżnia hiszpańskie chorizo od innych podobnych kiełbasek.
Hiszpańskie chorizo ma wyjątkowy, bogaty i pikantny smak. Różne wersje chorizo można spotkać również w takich krajach jak Meksyk, Portoryko, Ekwador, Panama, Boliwia, Peru, Kolumbia i Urugwaj. Chorizo używane jest do kanapek, ale można go także smażyć, grillować i gotować.
Cocido
Cocido to tradycyjny hiszpański gulasz występujący w kilku odmianach regionalnych. Danie to jest również przygotowywane w Portugalii (gdzie występuje pod nazwą “cozido”) i Brazylii. Hiszpańskie cocido jest przygotowywane z różnych gatunków mięs – kurczaka, wołowiny, wieprzowiny i baraniny. Czasami danie jest przygotowywane z owoców morza. Do tego dodawane są peklowane i suszone kiełbaski oraz warzywa: marchew, ciecierzyca, ziemniaki, rzepa i kapusta.
Do potrawy dodaje się również ser lub jajka, aby wzbogacić smak. Nazwa gulaszu pochodzi od słowa “cocer”, oznaczającego gotowanie. Gulasz ten jest zazwyczaj gotowany na małym ogniu. Cocido występuje pod kilkoma nazwami, dookreślającymi miejsce jego pochodzenia: cocido lebaniego, cocido madrileño lub cocido gallego.
Gazpacho
Doskonałym lekarstwem na upał jest gazpacho, czyli podawana na zimno zupa składająca się z pokrojonych pomidorów, posiekanych ogórków, cebuli, papryki, grzanek, octu i oliwy z oliwek. Gazpacho jest tak samo popularne i rozpoznawalne wśród turystów jak paella.
Kiedyś gazpacho przynosiły żony swoim mężom pracującym na polu, a dziś jest ono popularną letnią przystawką. W Hiszpanii występuje kilka odmian gazpacho, takich jak gazpacho blanco (białe gazpacho) lub ajo blanco, z dodatkiem czosnku, chleba i migdałów i zielonych winogron. Niezależnie który rodzaj gazpacho mamy przed sobą, każde z nich przyrządzone jest z kluczowych trzech składników – chleba, octu i oliwy.
Croquetas
Te tradycyjne hiszpańskie krokieciki są zwykle przygotowywane z maślanego beszamelu, który po schłodzeniu formuje się w okrągłe lub cylindryczne kotleciki, obtacza w jajku i bułce tartej, a następnie smaży aż staną się chrupiące i nabiorą złotego koloru.
W Hiszpanii można spotkać różne rodzaje croquetas. Najpopularniejsze z nich zawierają szynkę lub rozdrobnionego kurczaka, ale występują również takie z grzybami lub krewetkami. Croquetas to prawdziwy hiszpański klasyk, często podawany jako tapas, czyli przekąska do drinków.
Migas
Kolejne tradycyjne danie kuchni hiszpańskiej przygotowywane jest z rozmiękczonego chleba. Nazwa potrawy “migas” oznacza w dosłownym tłumaczeniu “okruchy chleba”. W Hiszpanii w zależności od regionu do przygotowania tego dania używa się nieco innych składników, ale zawsze bazą jest chleb nasączony wodą, z dodatkiem czosnku, papryki i oliwy z oliwek. Regionalne odmiany potrawy mają w swoim składzie szpinak, chorizo i bekon. Migas zwykle podaje się jako przystawkę przed głównym posiłkiem.
Migas spotkać można również w Portugalii, gdzie jest przygotowywany z tartej bułki pszennej lub kukurydzianej, czosnku i oliwy z oliwek. Regionalne warianty tej potrawy zawierają w składzie szparagi, pomidory, kolendrę, jarmuż, fasolę lub ryż. Potrawa jest podawana jako dodatek do dań głównych na bazie mięsa.
Bocadillos
Bocadillos lub bocatas to hiszpańskie kanapki z bagietek w stylu hiszpańskim znanych jako “barra de pan”. Można je znaleźć wszędzie, od barów i tawern po przydrożne restauracje. Zwykłe kanapki robione są z białego chleba (pan de molde). Do bocadillos najczęściej wkładane jest mięso, ser, tuńczyk, omlet, szynka jamón lub kiełbaski chorizo.
Hiszpanie zazwyczaj nie dodają do bocadillos cebuli, majonezu, marynat ani sałaty. To co znajduje się w środku bocadillos różni się w zależności od regionu. Omlet bocadillos jest zwykle spożywany na śniadanie lub jako popołudniowa przekąska i ma w środku jajka, ser, fasolę, paprykę i ziemniaki. Bocadillos mięsne robione są z kurczakiem, wołowiną, wieprzowiną, koniną lub koziną. Z kolei bocadillos rybne wypełnione są mątwami, sardynkami i kalmarami.
Tortilla de patata
Według tradycyjnych przekazów tortilla de patata została wymyślona w roku 1817 przez generała Tomása de Zumalacárregui, jako antidotum na panujący w wojsku głód. Kluczowymi składnikami potrawy są cienko pokrojone ziemniaki i jajka. Tortilla de patata jest rodzajem omleta ziemniaczanego przypominającego włoską frittatę.
I tu znów należy się odwołać do regionalnych uwarunkowań kuchni hiszpańskiej. W zależności bowiem od regionu do tej potrawy używa się kiełbasy chorizo, cukinii, zielonej papryki lub grzybów. W barach danie podawane jest jako tapas, krojone w małe kostki lub kliny (pincho de tortilla). Dobrym dodatkiem do tortilla de patata jest kieliszek czerwonego wina.
Churros
Osoby lubiące na słodko również będą miały co zjeść w Hiszpanii. Pierwsza z propozycji to chrupiące i intensywnie pachnące churros. Churros to smażone na głębokim tłuszczu ciasto drożdżowe, przed spożyciem lukrowane. Przed wrzuceniem na tłuszcz ciasto jest przeciskane przez specjalne rurki, dzięki którym powstają na churros cienkie prążki.
Pierwotnie churros wymyślili hiszpańscy pasterze, którzy piekli ciasto nad otwartym ogniem. Dziś churros można spotkać nie tylko w Hiszpanii, ale i Ameryce Łacińskiej. Jada się je głównie na śniadanie jako dodatek do filiżanki mocnej kawy. Mimo powszechnej opinii o niekorzystnym wpływie cukru i tłuszczu na ludzki organizm, warto na chwilę zapomnieć się i podelektować hiszpańskim churros, szczególnie podczas zwiedzania Sewilli, gdzie są najpyszniejsze.
Rosquillas
Na koniec kolejna słodka propozycja – rosquillas, czyli tradycyjne hiszpańskie pączki, smażone na głębokim tłuszczu, bardzo puszyste w środku. Tradycyjnie piecze się je w trakcie chrześcijańskiego Wielkiego Tygodnia. Klasyczne rosquillas są wyrabiane z jajek, cukru, mleka, oliwy, skórki z cytryny, mąki, proszku do pieczenia i anyżu, który nadaje pączkom niepowtarzalnego smaku.
Inna klasyczna wersja rosquillas jest wyrabiana ze słodkiego wina muscat (moscatel) i występuje pod nazwą rosquillas de vino. Po usmażeniu rosquillas są zazwyczaj podawane jako słodka przekąska, lukrowana cukrem cynamonowym. Co ciekawe, rosquillas można również spotkać w Hondurasie, gdzie są wytwarzane z masy kukurydzianej i twarogu i nie są smażone na głębokim tłuszczu, ale pieczone w piekarniku.
Czy już wiesz co zjeść w Hiszpanii?
