Kiedy zapytać podróżujących po Bałkanach turystów o to co zjeść w Bośni i Hercegowinie, większość z nich bez wahania odpowie, że ćevapi. Rzeczywiście ćevapi jest najpopularniejszym w tym kraju daniem i prawdziwą dumą narodową Bośni i Hercegowiny. Oprócz ćevapi warto jednak spróbować innych równie smacznych potraw. Sprawdź co zjeść w Bośni i Hercegowinie.
W tym artykule
Kuchnia bośniacka pozostaje pod silnymi wpływami zarówno kuchni tureckiej, śródziemnomorskiej, bliskowschodniej, jaki i środkowoeuropejskiej. W Bośni i Hercegowinie nie używa się zbyt wielu przypraw. Dania bośniackiej kuchni są lekkostrawne ponieważ głównie gotowane są w wodzie. Jeśli już pojawiają się sosy to są one przygotowywane z naturalnych składników.
Najczęstszymi składnikami potraw są pomidory, ziemniaki, cebula, czosnek, papryka, ogórki, marchew, grzyby, szpinak, cukinia, fasola, wołowina, baranina, śmietana i kajmak.
Z dań mięsnych najpopularniejszymi są ćevapi, pljeskavica i burek. Wśród dań warzywnych króluje buranija, czyli gulasz z zielonej fasolki. Łasuchom przypadną do gustu bośniackie desery: tufahija, baklava i kadaif.
Ćevapi
Pomimo wyraźnych tureckich korzeni, bośniackie ćevapi są wielką dumą narodową i ulubionym daniem w Bośni i Hercegowinie. Te małe, ręcznie formowane kiełbaski z mięsa mielonego są zwykle wytwarzane z mielonej wołowiny lub mieszanki wołowiny i innych gatunków mięs – wieprzowiny, cielęciny lub jagnięciny. Mięso doprawia się mieszanką różnych przypraw: czosnku, soli, czarnego pieprzu, a czasem czerwoną papryką.
Uformowane z mięsa wałeczki odstawia się następnie na kilka godzin, a później grilluje na węglu drzewnym. Tradycyjnie jedna porcja tego dania składa się z dziesięciu kawałków ćevapi schowanych w miękkim, wilgotnym, lekko grillowanym płaskim chlebie zwanym lepinja lub somun, razem z różnymi dodatkami, takimi jak kajmak, ajvar oraz surowa cebula.
Sarajevski ćevapi
Ta unikalna odmiana ćevapi pochodzi ze stolicy Bośni i Hercegowiny – Sarajewa, stąd nazwa sarajevski ćevapi. Istnieje kilka szkół przyrządzania mięsa na sarajewskie ćevapi. Jedni robią je tylko z mielonej wołowiny, soli i pieprzu. Z kolei inni do wołowiny dodają baraniny. Osobiście bardziej smakuje mi ta druga wersja.
Najczęściej jednak sarajevski ćevapi jest wytwarzany tylko z mielonej wołowiny doprawionej solą i pieprzem. To właśnie ten smak ćevapi można spotkać w Sarajewie. Według tradycyjnej receptury po przygotowywaniu mięso powinno być przechowywane w lodówce przez 48 godzin. Dopiero po tym czasie ćevapi są grillowane i tradycyjnie podawane w okrągłym chlebie zwanym somun z dodatkiem surowej cebuli.
Polecany artykuł: Ćevapčići – przepis na “bosanske ćevapi”
Banjalučki ćevapi
Najczęściej spotykane w Bośni i Hercegowinie ćevapi mają formę cienkim mięsnych kiełbasek lub jak kto woli wałeczków. Banjalučki ćevapi wyróżnia się przede wszystkim wyglądem. W tej wersji ćevapi jest formowane w formie „płytki” mięsnej składającej się zazwyczaj z czterech ćevapi połączonych w rzędzie.
Zwykle są one wytwarzane tylko z mielonej wołowiny, soli i pieprzu, podobnie jak sarajevski ćevapi, ale czasami do mieszanki mięsnej dodaje się również cielęcinę i czosnek. Podobnie jak sarajewska odmiana ćevapi, banjalučki ćevapi po ugrillowaniu podawany jest tradycyjnie w okrągłym chlebie somun, a potrawie towarzyszy spora ilość surowej cebuli.
Burek
Co zjeść w Bośni i Hercegowinie oprócz ćevapi? Drugą najpopularniejszą w tym kraju potrawą jest burek. Robi się go z warstw ciasta filo nadziewanych różnymi rodzajami pikantnego farszu. Pomimo tureckiego pochodzenia, danie to, podobnie jak ćevapi, stało się prawdziwym klejnotem bośniackiej kuchni narodowej. Chociaż większość mieszkańców twierdzi, że tylko burek z mieloną wołowiną można nazwać burkiem, to samo danie pojawia się również z innymi nadzieniami- serem, szpinakiem lub ziemniakami.
Burek ma kształt przypominający ślimaka i taki właśnie jego rodzaj jest zwykle spotykany w piekarniach. Z kolei tradycyjne restauracje często przyrządzają burka w formie okrągłego ciasta krojonego na ćwiartki przed podaniem. Danie jest szalenie popularne na całych Bałkanach, chociaż w Bośni i Hercegowinie kulturowe znaczenie tego codziennego produktu jest nieporównywalne. Przyjęło się nawet, że na żonę nadaje się tylko kobieta, która umie zrobić dobrego burka.
Zeljanica
To pikantne bośniackie ciasto składa się z cienko zwiniętego ciasta filo wypełnionego nadzieniem z blanszowanego szpinaku, świeżego sera krowiego, śmietany i jaj. Ciasto jest bardzo cienko rozwałkowane a następnie wykłada się na nie nadzienie i zwija w płaski rulon.
Po upieczeniu ciasto jest czasami oblewane ciepłym mlekiem lub mieszanką oleju i wody. Zeljanica najlepiej smakuje zaraz po upieczeniu, podana ze śmietaną lub jogurtem.
Buranija
Buranija to aromatyczny bośniacki gulasz składający się z fasoli Romano (odmiana zielonej fasoli) i kawałków cielęciny, będących głównym składnikiem tego dania. Gulasz jest zazwyczaj doprawiany solą, papryką, pieprzem i liśćmi laurowymi. Dodaje się do niego również cebulę, czosnek, marchew a nawet ziemniaki.
Danie to jest gotowane na wolnym ogniu przez kilka godzin, aż wszystkie składniki oddadzą swój smak i aromat, a mięso stanie się miękkie. Można również spotkać się z wegetariańską wersją tej potrawy, tak więc nawet jarosze będą zadowoleni.
Sač
Sač lub peka to tradycyjna technika przygotowywania różnych potraw w specjalnym naczyniu przypominającym kształtem odwrócony dzwon. Tą techniką przygotowuje się najczęściej mięso, warzywa lub owoce morza, które są przyprawiane i gotowane razem z oliwą z oliwek, innymi rodzajami tłuszczu, ziołami, a czasami winem.
Od góry naczynie jest nakrywane pokrywą w kształcie kopuły, a następnie całe naczynie jest umieszczane w piecu. Na pokrywę zgarniany jest żar z pieca. Ta technika przygotowania potraw polega na powolnym gotowaniu składników, dzięki czemu zachowane są ich smaki i aromaty. Kiedyś tą metodą w Chorwacji, Serbii i Bośni pieczono nawet chleb.
Tufahija
Tufahija to deser z jabłek duszonych w wodzie z cukrem, nadziewane kremem migdałowym lub orzechowym, a następnie krótko pieczone i oblewane syropem cukrowym. Deser ten ma korzenie perskie.
Tufahija jest deserem bardzo orzeźwiającym i warto go spróbować. Deser ten podaje się schłodzony oraz przyozdobiony bitą śmietaną i wiśnią. Można go otrzymać na talerzyku lub w dużej szklance.
Gurabije
Kolejny klasyczny bośniacki deser to gurabije. To rodzaj okrągłych, płaskich kruchych ciasteczek, które zwykle są wytwarzane z mąki, cukru i oleju. Uważa się, że ten słodki specjał ma orientalne pochodzenie i jest istotną częścią kultury, tradycji i dziedzictwa kulinarnego całych Bałkanów.
Chociaż można się spotkać z kilkoma wariantami tych ciastek, to najczęściej w ich składzie znajdują się jajka, proszek do pieczenia, masło lub margaryna, jogurt lub mleko. Ciasto jest najczęściej aromatyzowane cukrem waniliowym, skórką z cytryny, orzechami i suszonymi owocami.
Kadaif
Ten bośniacki deser powstaje z połączenia rozdrobnionego ciasta kadayıf i posiekanych orzechów włoskich. Kadaif składa się zazwyczaj z warstw ciasta przełożonych nadzieniem orzechowym. Na wierzchu układa się podsmażane na maśle „nici” migdałowe.
Po upieczeniu deser jest oblewany gęstym syropem cytrynowym z dodatkiem cynamonu lub goździków. Kadaif ma swoje korzenie w tureckiej tradycji kulinarnej, ale obecnie jest bardzo popularnym deserem w Bośni i Hercegowinie. Najlepiej smakuje z mocną bośniacką kawą.
