Kuchnia słowacka podlegała przez wieki wpływom tradycji kulinarnej krajów sąsiednich. Jej początków należy upatrywać w czasach, kiedy większość ludności Słowacji zamieszkiwała na wsi i podstawą ich wyżywienia były samodzielnie wytwarzane płody rolne: pszenica, ziemniaki, mięso, kiszona kapusta, cebula i mleko. Sprawdź co zjeść na Słowacji.
W tym artykule
Co zjeść na Słowacji – charakterystyka lokalnej kuchni
Współczesna kuchnia słowacka pozostaje pod wyraźnym wpływem kuchni różnych krajów. W przygotowaniu potraw wykorzystuje się wiele różnych składników, przypraw i produktów wysoko przetworzonych.
Najbardziej popularnym mięsem na Słowacji jest wieprzowina. Oprócz tego chętnie jest jadana wołowina i drób – głównie kurczak. Często spotkać można na słowackich stołach dziczyznę m.in. mięso z dzika czy królika. Mięso jest najczęściej panierowane i smażone na oleju, gotowane lub duszone w sosie.
Polecany artykuł: Co zjeść w Czechach – 10 najlepszych potraw i deserów
Głównym posiłkiem na Słowacji, podobnie jak w Polsce, jest obiad, składający się z zupy i dania głównego.
Poniżej znajdziesz 10 najpopularniejszych u naszych południowych sąsiadów potraw. Sprawdź co zjeść na Słowacji.
Guláš
Tradycyjny słowacki guláš to obfity gulasz mięsny z ciemnoczerwonym sosem, którego kolor pochodzi od dodawanej w dużych ilościach papryki. Na przestrzeni dziejów to danie pochodzenia węgierskiego stało się jednym z najpopularniejszych posiłków w Czechach i na Słowacji.
Zarówno Czesi jak i Słowacy stworzyli jednak własną unikalną wersję gulaszu, nieco różniącą się od węgierskiego oryginału. Gulasz składa się zwykle z wołowiny, wieprzowiny lub dziczyzny, zrumienionej i gotowanej na wolnym ogniu z cebulą przez wiele godzin, aż do zgęstnienia bulionu. Można spotkać kilka odmian tego dania m.in. z ziemniakami, kminkiem, majerankiem, a nawet kiełbaskami i grzybami.
Guláš to niezwykle popularne danie restauracyjne, podawane najczęściej z delikatnymi knedlikami na parze lub chlebem.
Kapustnica
Co zjeść na Słowacji jeśli ktoś jest miłośnikiem zup? Oczywiście słowacką kapustnicę, czyli sycącą zupę z kiszonej kapusty oraz wędzonej wieprzowiny (najczęściej żeberek), kiełbas i suszonych grzybów. Kapustnica jest spokrewniona z wieloma podobnymi zupami występującymi w całej Europie Wschodniej i Środkowej. Jednak tylko na Słowacji podaje się ją z ziemniaczanymi kluskami zwanymi „bryndzové halušky”, z dodatkiem bryndzy.
Halušky
Halušky to kluski ziemniaczane spotykane najczęściej na Słowacji i w Czechach. Składnikami ciasta na kluski są tarte surowe ziemniaki i mąka, które wyrabia się na drewnianej desce . Po wyrobieniu ciasto jest rozdrabniane lub krojone na mniejsze kawałki i wrzucane do wrzącej wody.
Inną metodą przygotowania tych klusków jest użycie sitka, przez które przeciskane jest ciasto. Tym sposobem powstaje coś w rodzaju małych pierożków. Niezależnie, którą metodą przyrządzane są halušky, kluski są zawsze miękkie i mają jasny kolor.
Podobne rodzaje klusków ziemniaczanych występują w wielu krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Najbardziej znane są niemieckie spätzle.
Gotowe halušky są powszechnie dostępne w sklepach i supermarketach, jednak Słowacy wolą je przygotowywać samodzielnie. Halušky są najczęściej dodatkiem do tradycyjnych dań mięsnych. Najczęściej spotykaną odmianą tej potrawy są bryndzové halušky, słowacki klasyk składający się z klusków ziemniaczanych, bryndzy, czyli słonego sera owczego oraz smażonego boczku.
Bryndzové halušky
Bryndzové halušky to danie bardzo proste i skromne, a jednocześnie rewelacyjne w smaku. Potrawa ma tylko trzy składniki: halušky, bryndza i bekon. Oryginalna słowacka bryndza jest słona, krucha i ma kolor jasnoszary. Bryndza produkowana masowo jest dużo łagodniejsza i zazwyczaj dodaje się do niej ser z mleka krowiego. Tradycyjna słowacka bryndza dodawana jest do klusków ziemniaczanych. Kluski i ser są dokładnie mieszane aż bryndza rozpuści się.
Ostatni składnik potrawy, czyli boczek, jest krojony na kawałki, smażony na patelni a następnie wykładany na halušky wymieszane z bryndzą. Bryndzové halušky są symbolem prostoty i tradycjonalizmu kuchni słowackiej.
Zemiakové placky
Jeśli ktoś lubi placki ziemniaczane będzie miał co zjeść na Słowacji. Chrupiące zemiakové placky należą do kanonu tradycyjnej kuchni słowackiej. Ciasto na placki robione jest z tartych ziemniaków, jajek, mąki i różnych przypraw. Placki są smażone na patelni do uzyskania złotobrązowego koloru.
Zemiakové placky podawane są jako danie główne z dodatkiem różnych produktów mlecznych (np. śmietany). Jako dodatek podawane są zwykle do sycącego słowackiego gulaszu.
Treska
Co zjeść na Słowacji jeśli mamy ochotę na sałatkę? Najlepszym wyborem jest treska, czyli tradycyjna słowacka sałatka z dorsza, majonezu, cebuli, marchwi, octu, musztardy i przypraw. Najpierw dorsz jest gotowany w mieszance octu, wody i liści laurowych. Następnie jest rozdrabniany i łączony z gotowaną marchewką i wszystkimi pozostałymi składnikami.
Sałatkę pozostawia się do schłodzenia w lodówce, najlepiej na co najmniej 24 godziny przed podaniem. Zwykle sałatkę spożywa się z długimi słowackimi bułkami zwanymi “rožky na boku”. Najlepiej smakuje treska przygotowana tym tradycyjnym sposobem. Jest również dość łatwo dostępna w sklepach według przepisu opracowanego w 1954 roku przez Júliusa Boško, szefa kuchni z miejscowości Nové Mesto nad Váhom.
Makovník
Słowacki makovník jest bliźniakiem tradycyjnego polskiego makowca. Warstwy ciasta drożdżowego są przekładane masą makową. Do słowackiego makovníka dodawane są również rodzynki, migdały, miód i skórka pomarańczową. Idealny makovník nie powinien być zbyt słodki.
Wygląd pokrojonego makowca ze spiralnie wijącą się warstwą maku jest obłędny, Na Słowacji ciasto podawane jest jako słodki dodatek do kawy i herbaty. Zwykle makovník jest pieczony na Boże Narodzenie. Choć ciasto dostępne jest w sklepach i cukierniach przez cały rok, to pieczenie makowca we własnym domu jest na Słowacji świąteczną rodzinną tradycją.
Makowiec można również znaleźć w całej Europie Środkowej, w krajach takich jak Austria, Chorwacja, Czechy, Niemcy, Węgry, Słowacja, Słowenia, Rumunia, Serbia i oczywiście w Polsce.
Parené buchty
Germknödel to słynny austriacki drożdżowy knedel na parze wypełniony dżemem śliwkowym przyprawionym rumem. Przed podaniem knedel jest oblewany roztopionym masłem lub sosem na bazie wanilii i posypany znaczną ilością maku. Danie to powstało z myślą o Wielkim Poście, w okresie którego unikano mięsa. Na Słowacji i w Czechach te miękkie knedle na parze znane są jako parené buchty i buchty na páře.
Parené buchty powinny być zawsze świeżo przygotowane i podawane na ciepło. Oprócz powideł śliwkowych jako nadzienia czasem używa się innych dżemów owocowych, z dodatkiem świeżego sera, maku lub czekolady.
Šišky
Šišky to nic innego jak po prostu pączki. Pierwszymi pączkami w stylu europejskim były niemieckie krapfen. Pierwszy przepis pojawił się w Niemczech już w XIV wieku. Z niewielkimi modyfikacjami te wypieki pojawiły się następnie w innych krajach pod regionalnymi nazwami. I tak w Polsce znane są jako pączki, Węgrzy nazywają je fánk, Czesi – koblihy, w Słowenii są znane jako krofi, w Chorwacji, Bośni i Serbii jako krofne lub krafne, a Słowacy nazywają je šišky.
Šišky są pieczone z ciasta drożdżowego na głębokim tłuszczu aż nabiorą złotego koloru. Po upieczeniu šišky muszą być chrupiące na zewnątrz i miękkie w środku. Najczęściej šišky są nadziewane dżemem owocowym, kremem waniliowym lub czekoladowym. Na wierzchu posypuje się je cukrem pudrem lub polewa rozpuszczoną czekoladą.
Wypiek ten zawsze był ściśle związany z karnawałem, który poprzedza chrześcijański Wielki Post.
Lokše
Lokše to rodzaj cienkich naleśników pieczonych z ciasta ziemniaczanego. Są tradycyjną słowacką przekąską zwykle spożywaną w okresie świąt Bożego Narodzenia i Wielkiego Postu. Ziemniaki na ciasto są najpierw gotowane w mundurkach a następnie przeciskane przez praskę. Do ciasta dodaje się mąkę krupczatkę i odrobinę soli. Uformowane w cienkie placki ciasto jest pieczone bez tłuszczu aż placki będą chrupiące i się zarumienią. Lokše smaruje się roztopionym masłem lub gęsim smalcem.
Na Słowacji lokše są najczęściej używane jako dodatek do dań mięsnych. Lokše występują w wielu regionalnych odmianach jako przekąska słodka. W takiej wersji placki są smarowane przetworami owocowymi, polewane roztopionym masłem i posypywane makiem oraz cukrem.
