Co warto zobaczyć w Lublinie?

Poświęcając kilka godzin na zwiedzanie miasta można się udać w kierunku dobrze utrzymanego lubelskiego Starego Miasta. Mimo, że Lublin, a w szczególności jego stara część, jest bardzo urokliwy, to w odróżnieniu od Krakowa czy Warszawy nie spotkamy tu tłumów turystów biegających z aparatami pomiędzy kolejnymi atrakcjami.

Zapraszam Cię na krótką wycieczkę, podczas której opowiem o historii i urokach Lublina. Wycieczka składa się z dwóch części. Pierwszą spędzimy na Starym Mieście. W części drugiej wycieczki udamy się do Ogrodu Botanicznego UMCS.

Początek wycieczki po Lublinie

Wjeżdżanie samochodem do ścisłego centrum miasta nie jest dokonaniem zbyt rozsądnym. Szukanie wolnego miejsca parkingowego i drobnych do parkomatu to nie jest konieczny element zwiedzania. Samochód zostawiam na parkingu podziemnym pod Placem Teatralnym.

Po przejściu około 500 metrów dochodzę do wyłączonej z ruchu części ulicy Krakowskie Przedmieście. Mijając Plac Litewski udaję się w kierunku Placu Łokietka, a w zasadzie Bramy Krakowskiej, gdzie zaczyna się pierwsza część mojej wycieczki.

Brama Krakowska

To główna brama prowadząca na lubelskie Stare Miasto. Bardzo dawno temu w tym miejscu przebiegały miejskie mury otoczone fosą. Brama Krakowska była jedną z dwóch bram w murach miasta. Powstała około połowy XIV wieku po groźnym najeździe Tatarów na Lublin, który miał miejsce w 1341 roku.

W starych księgach miejskich Brama Krakowska nazywana jest zawsze Bramą Wyższą, w odróżnieniu od Bramy Grodzkiej, znajdującej się w niżej położonej części miasta.

Początkowo bramę tworzyła część dolna, która zakończona była krenelażem ze spiczastym wysokim dachem. Do miasta prowadził most zwodzony ponad głęboką fosą oraz brona, czyli żelazna krata w bramie. Później dobudowano do bramy wyższą kondygnację, urządzono przedbramie czyli frontowy mur, za którym kryje się właściwa wieża. Wieża z hełmem została dobudowana dopiero w XVI wieku. Kiedyś w bramie mieszkał trębacz oraz “dyrektor zegara miejskiego”.

Obecnie w Bramie Krakowskiej funkcjonuje Muzeum Historii Miasta Lublina, w którym przechowuje się mechanizm zegara wieżowego z 1903 roku.

Bilety wstępu do Muzeum Historii Miasta Lublina

Godziny zwiedzania Muzeum Historii Miasta Lublina

Muzeum Historii Miasta Lublina można zwiedzać od wtorku do soboty w godzinach od 10:00 do 17:00.

Stare Miasto

Po przejściu przez Bramę Krakowską trafiam na Stare Miasto, którego urokliwe uliczki są świadectwem barwną historii miasta.

Po przejściu dosłownie kilkudziesięciu metrów ul. Bramową trafiam na Rynek. Na nim stoi duży budynek, w którym kiedyś był ratusz. Po jednym z wielu pożarów miasta lublinianie odbudowali ratusz i w 1578 roku oddali go na siedzibę Trybunału Koronnego dla Małopolski. Budynek nazywa się tak do dziś, a obecnie mieści się w nim Pałac Ślubów.

Stojąc przodem do budynku po prawej jego stronie, na ścianie bocznej, znajduje się wejście do Lubelskiej Trasy Podziemnej.

Lubelska Trasa Podziemna

Lubelska Trasa Podziemna to około 280-metrowa trasa turystyczna, która przebiega pod Rynkiem i kamienicami Starego Miasta. Trasa powstała w wyniku połączenia kilkunastu staromiejskich piwnic, których historia sięga początku XVI wieku. Piwnice zostały częściowo połączone korytarzami i w ten sposób pod miastem powstał podziemny labirynt.

Polecany artykuł: Niedziela w Kazimierzu Dolnym – 6 miejsc, które musisz zobaczyć

Spacer zabytkowymi piwnicami jest wędrówką w czasie pozwalającą odkryć przeszłość miasta. Historię rozwoju przestrzennego Lublina przybliżają makiety ukazujące miasto od VIII wieku, poprzez średniowiecze i wiek XVI. Znajdują się tutaj także dwie makiety przedstawiające dawne panoramy miasta: najstarszy widok Lublina z XVI wieku i najbardziej znany widok z pierwszej połowy wieku XVII.

Początki osadnictwa w Lublinie sięgają VI wieku. Początkowo była to osada na Czwartku, która rozprzestrzeniła się na sąsiednie wzgórza. W okresie wczesnopiastowskim wzniesiono tu kościół św. Mikołaja oraz drewnianą budowlę obronną na Wzgórzu Zamkowym, która w XII wieku zyskała funkcję kasztelanii. Pierwsze wzmianki o Lublinie pochodzą z roku 1198. Miasto lokowano na prawie magdeburskim prawdopodobnie za czasów Bolesława Wstydliwego około roku 1257, jednak nie zachował się akt lokacyjny, który potwierdziłby dokładną datę lokacji Lublina.

Punktem kulminacyjnym podziemnej wędrówki jest ruchoma makieta Wielkiego Pożaru Lublina z 1719 roku wzbogacona światłem i dźwiękiem. Wizualizacja została stworzona na podstawie obrazu znajdującego się w kościele ojców dominikanów i archiwalnych źródeł pisanych.

W ciągu 40-minutowego spaceru podziemiami poznamy historię i legendy miasta, które opowiada przebrany za szczurołapa młody człowiek z dużym talentem aktorskim.

Jedna z legend opowiada o czarciej łapie:

Pewnego razu sędziowie Trybunału dali się przekupić szlachcicowi, który miał spór z biedną wdową. Sędziowie skazali wdowę na więzienie, a wyrok ten był tak niesprawiedliwy, że rozzłościł samych diabłów. Ci przybyli nocą do Trybunału i sami podszywając się pod sędziów wydali nowy wyrok, w którym oczyścili wdowę z zarzutów. Na dowód tego przybili dekret czarcią łapą, która wypaliła diabelski znak na sędziowskim stole. Stół ten z odciskiem “czarciej łapy” można dziś zobaczyć na zamku w Lublinie.

Trasa podziemna kończy się wyjściem na powierzchnię przy Placu po Farze.

Bilety wstępu na Lubelską Trasę Podziemną

Godziny wejścia do Lubelskiej Trasy Podziemnej

Plac po Farze

Fara to inaczej mówiąc główny i najważniejszy kościół w mieście.

Lubelska fara pod wezwaniem św. Michała istniała jeszcze w połowie XIX wieku. Później zaczęło brakować pieniędzy na remonty i utrzymanie świątyni, więc zdecydowano o jej rozbiórce. Podobno cały koszt rozbiórki przekroczył koszty generalnego remontu kościoła. Obecnie po farze zostały tylko fundamenty, a wygląd świątyni możemy poznać oglądając wykonaną z brązu makietę.

Rozciąga się stąd imponująca panorama Lublina oraz wspaniały widok na zamek, do którego można stąd dotrzeć w kilka chwil.

Obecnie plac Po Farze jest miejscem koncertów oraz spotkań Lublinian.

Spacerując dalej ulicą Grodzką i oglądając malownicze fasady kamienic, dochodzę do Bramy Grodzkiej.

Brama Grodzka

Zamyka ona niejako zabudowę Starego Miasta, a droga prowadzi dalej na most prowadzący wprost do zamku.

Brama Grodzka zwana była również Bramą Żydowską, ponieważ tuż za nią rozciągała się dzielnica żydowska. Żydzi nie mieli przywileju osiedlania się na stary mieście. Dzielnica ta funkcjonowała aż do roku 1942, kiedy to hitlerowcy zlikwidowali lubelskie getto, mordując niemal wszystkich Żydów mieszkających w Lublinie, którzy przed I wojną światową stanowili prawie połowę mieszkańców miasta.

Obecnie w Bramie Grodzkiej mieści się ośrodek “Brama Grodzka – Teatr NN”.

Ulicą Zamkową dochodzę do Zamku Lubelskiego.

Zamek Lubelski

Lubelski zamek zbudowany został w XII wieku przez króla Kazimierza Wielkiego. W kolejnych latach był wielokrotnie przebudowywany. W XIII wieku do zamku dobudowano romański donżon, czyli wieżę mieszkalno-obronną.

XIV-wieczna Kaplica Trójcy Świętej, wybudowana jako fundacja Kazimierza Wielkiego, pokryta rusko-bizantyńskimi freskami z 1418 roku powstałymi na zamówienie Władysława Jagiełły, jest jednym z najcenniejszych zabytków w Polsce.

Najprawdopodobniej w XIV wieku powstał gotycki kościół zamkowy pod wezwaniem Trójcy Świętej, który pełnił funkcję kaplicy królewskiej. Z fundacji Władysława Jagiełły gotyckie wnętrza kaplicy pokryto malowidłami bizantyjsko-ruskimi. Prace ukończono w 1418 roku. Dzięki malowidłom, zachowanym do czasów współczesnych, Kaplica Trójcy Świętej stanowi zabytek w skali międzynarodowej.

W latach zaboru rosyjskiego obecny zamek był wykorzystywany jako więzienie. Od 1957 roku znajduje się tu siedziba Muzeum Lubelskiego.

Bilety wstępu do Muzeum Lubelskiego

Środa jest dniem bezpłatnego zwiedzania Zamku w Lublinie.

Godziny zwiedzania Muzeum Lubelskiego

W drugiej części wycieczki wracam na parking i przejeżdżam kilka kilometrów – do dzielnicy Sławin, a konkretnie na ulicę Willową.

Ogród Botaniczny UMCS

Pomysł utworzenia Uniwersyteckiego Ogrodu Botanicznego w Lublinie pojawił się w 1944 roku. Za początek istnienia obiektu uznaje się dzień 23 lutego 1965 r., kiedy to Senat Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie powołał jednostkę organizacyjną pod nazwą “Ogród Botaniczny”.

Na obszarze ponad 21 hektarów rośnie około 1.600 gatunków drzew i krzewów, ponad 3.300 roślin zielnych oraz około 1.600 gatunków roślin szklarniowych. W parku rośnie 106 drzew w wieku ponad 100 lat.

Wszystkie rośliny zostały pogrupowane w następujących działach:

• Dział Roślin Cebulowych i Bulwiastych – rosną tu: rannik zimowy, przebiśnieg pospolity, śnieżyca wiosenna, bulbokodium wiosenne, puszkinia cebulicowata, szafirek miękkolistny, szachownica cesarska, a także tulipany, narcyzy, krokusy i hiacynty.
• Dział Dendrologii (Arboretum) – w tym dziale zgromadzono różne odmiany krzewów kwitnących i iglaków, a ponadto spotkać tu można m.in.: azalię pontyjską, brzozy, cisa pospolitego, wierzbę lapońską.
• Dział Roślin Południowej i Południowo-Wschodniej Europy – w dziale tym rosną m.in.: bylica Boże drzewko, dereń jadalny, jesion mannowy, laurowiśnia, migdał karłowy, suchodrzew alpejski, świerk serbski, złotokap zwyczajny.
• Rośliny Biblijne – to niewielki, bo liczący około 100 gatunków roślin dział, ale bardzo ciekawy. Zobaczyć tu można m.in.: gorejący krzew Mojżesza, manna niebieska, czy roślina, z której zrobiono koronę cierniową dla Jezusa.
• Dział Flory Polski – można tu zobaczyć: klon zwyczajny, lipa drobnolistna, czeremcha pospolita, bez czarny, leszczyna pospolita, bluszcz pospolity, buk zwyczajny, czosnek niedźwiedzi, jodła pospolita, klon jawor, kopytnik pospolity, lilia złotogłów, przylaszczka pospolita, wawrzynek wilczełyko.
• Dział Roślin Górskich (Alpinarium) – zgromadzono tu gatunki chronione i zagrożone polskich Karpat, m.in.: chaber Kotschyego, ciemiernik czerwonawy, lulecznica kraińska, obrazki alpejskie, parzydło leśne, pokrzyk wilcza jagoda, śnieżyca wiosenna.
• Dział Roślin Ozdobnych – częściowo urządzony na styl ogrodu dworskiego z alejkami wyznaczonymi przez bukszpanowe szpalery. Znajdują się tu rzadkie gatunki atrakcyjnych warzyw, ziół i ozdobnych roślin jednorocznych. W części stawowej rosną liliowce, funkie, astry krzaczaste oraz żurawki. Wzdłuż stoku za Dworkiem Kościuszków znajduje się suchy wąwóz lessowy porośnięty naturalnym drzewostanem.
• Rosarium – możemy tu cieszyć oczy widokiem ponad 200 odmian róż. Rosną tu min.: biała “Tiara”, różowa “Queen Elizabeth Rose” oraz czerwone “Sarabande”, “Farandole” i “Lilii Marleen”.
• Dział Systematyki Roślin – są tutaj głównie rośliny zielne występujące w strefie klimatu umiarkowanego. Rośliny ułożone są systematycznie: najpierw najprostsze rośliny naczyniowe – skrzypy i paprotniki, a następnie nagozalążkowe i okrytozalążkowe.
• Dział Roślin Tropikalnych i Subtropikalnych – znajdziemy tu ponad 1.600 roślin pochodzących z klimatu tropikalnego i subtropikalnego. Można tu zobaczyć kaktusy: kolumnowe, beczkowate i kuliste. Oprócz kaktusów rosną tu opuncje.
• Dział Roślin Użytkowych – rosną tutaj rośliny stosowane w ziołolecznictwie oraz wykorzystywane jako surowiec dla przemysłu farmaceutycznego, a także rośliny miododajne, warzywa i przyprawy.
• Dział Roślin Wodnych i Bagiennych – w otoczeniu stawów można podziwiać rośliny wodne i wilgociolubne, m.in.: bobrek trójlistkowy, brzoza niska, czermień błotna, grążel żółty, grzybienie białe, języczka syberyjska, knieć błotna, kosaciec syberyjski, kotewka orzech wodny, oczeret jeziorny, tatarak zwyczajny i wiele innych.

Jeżeli wiele z wyżej wymienionych nazw roślin nic Ci nie mówi, koniecznie musisz tu przyjechać, bo naprawdę warto zobaczyć wszystkie te rośliny w jednym miejscu.

Godziny otwarcia Ogrodu Botanicznego UMCS

Bilety wstępu do Ogrodu Botanicznego UMCS

Na terenie Ogrodu Botanicznego znajduje się Dworek Kościuszków oraz szklarnie. Dworek Kościuszków można zwiedzać od wtorku do czwartku w godzinach 10:00 – 14:00 oraz
od piątku do poniedziałku w godzinach 10:00 – 17:00. Szklarnie otwarte są od poniedziałku do piątku w godzinach 10:00 -14:00.

Pierwsze wzmianki o dworku pochodzą z 1720 roku. W drugiej połowie XVIII wieku dworek był własnością Jana Nepomucena Kościuszki, starosty krzemienieckiego, stryja Tadeusza Kościuszki, inicjatora insurekcji w roku 1794. Obecny budynek Dworku Kościuszków jest rekonstrukcją wzniesioną na zachowanych piwnicach pierwowzoru. W trakcie prac konserwatorskich użyto części materiałów pochodzących z rozbiórki dawnego dworu.

Lubelski cebularz

Spacer w ogrodzie botanicznym zajmuje około 3 godzin, więc z pewnością po taki długim spacerze na świeżym powietrzu każdy zrobi się głodny. Jeżeli jesteśmy w Lublinie to koniecznie trzeba spróbować miejscowego cebularza.

To jeden z najbardziej popularnych produktów tradycyjnych w województwie lubelskim. Z pierwszymi wzmiankami na jego temat, a także z przekazywaną z pokolenia na pokolenie recepturą spotykamy się w XIX stuleciu. Jako pierwsi cebularze zaczęli wypiekać Żydzi z lubelskiego Starego Miasta. Lubelski cebularz pieczony jest z ciasta drożdżowego z nadzieniem z cebuli i maku.

Cebularz lubelski został ogłoszony 37. polskim produktem chronionym w Unii Europejskiej.

Gdzie spać w Lublinie? Polecane noclegi

Jeśli zarezerwujesz nocleg za pomocą zamieszczonych we wpisie linków ja otrzymam niewielką prowizję. Dla Ciebie cena noclegu pozostaje taka sama.