Kuchnia chorwacka jest pod silnymi kulinarnymi wpływami innych krajów bałkańskich oraz kuchni śródziemnomorskiej. Odnaleźć w niej można także ślady kuchni tureckiej. Chorwaci jedzą dużo ryb i owoców morza, a do posiłków piją wino wytrawne – białe do ryb oraz czerwone do dań mięsnych. Z tego wpisu dowiesz się co zjeść w Chorwacji, aby poczuć lokalne smaki.
W tym artykule
Położenie Chorwacji na Bałkanach w basenie Morza Śródziemnego sprawia, że w kuchni chorwackiej odnajdziemy wiele cech charakterystycznych dla kultury śródziemnomorskiej. Na przestrzeni wieków tereny dzisiejszej Chorwacji wielokrotnie znajdowały się pod panowaniem starożytnej Grecji, Rzymu, Imperium Osmańskiego, Republiki Weneckiej oraz Austro-Węgier. Nie pozostało to bez wpływu na kuchnię chorwacką. Na północy Chorwacji można zauważyć wpływy kuchni kontynentalnej, zaś na wybrzeżu wpływy weneckie. Można śmiało nazwać kuchnię chorwacką jako regionalną. Mimo dużego zróżnicowania kuchnia chorwacka jest przepyszna.
W Chorwacji do wielu potraw używa się oliwy, rozmarynu i oregano. Oprócz ryb popularne są tu owoce morza – małże, krewetki a nawet ośmiornice. Dość często na stołach można spotkać makarony. Typowymi produktami regionalnymi jest dojrzewająca szynka (istarski pršut), trufle na Istrii, krewetki w Kwarnerze oraz oliwa w Dalmacji.
W Chorwacji można się udać do kawiarni (kafić), główne posiłki jemy w restauracjach zwanych konoba lub restoran, zaś przekąski kupujemy w piekarniach (pekarna).
Co zjeść w Chorwacji
Przede wszystkim warto spróbować ryb i owoców morza, które w Chorwacji smakują jak nigdzie indziej. Obowiązkowo trzeba spróbować pljeskavicy, czyli bałkańskiego mielonego, a także zupy rybnej.
Polecany artykuł: Pljeskavica – przepis na serbskiego burgera
W dalszej treści wpisu podpowiadam co zjeść w Chorwacji i poznać najbardziej charakterystyczne smaki.
Fuži s bijelim istarskim tartufom
Makaron z białą istryjską truflą można spotkać w wielu restauracjach w Istrii. Jednakże niektóre restauracje używają mniej aromatycznej czarnej trufli, a nawet, o zgrozo, oleju truflowego lub sztucznie aromatyzowanej tartufaty (kremu z trufli).
Biała trufla istryjska dostępna jest tylko w okresie pomiędzy wrześniem a styczniem. Jeśli udajemy się do restauracji w okresie letnim makaron zostanie najprawdopodobniej podany z czarną truflą lub tartufatą. Biała trufla ma intensywny i przyjemny aromat. Jest jedną z najbardziej cenionych i najwyższej jakości odmian na świecie.
Trufle (tartufi), z których słynie Istria są najdroższymi grzybami na świecie. Kilogram białej trufli kosztuje około 4 tysięcy euro. Czarna trufla jest o połowę tańsza.
Jeśli ta potrawa odstraszyła Cię ceną jej głównego składnika, to dalej pokażę Ci co zjeść w Chorwacji za mniejsze pieniądze.
Istarska jota
W przeciwieństwie do poprzedniej potrawy istarska jota jest daniem, które w przeszłości było uważane za posiłek biedoty. Jotę robi się z prostych składników, takich jak fasola, kapusta kiszona lub kwaśna rzepa, ziemniaki, bekon, żeberka, cebula i czosnek. Wszystkie składniki doprawiane są kilkoma wyselekcjonowanymi przyprawami. Jedynymi stałymi składnikami tej potrawy są kiszona kapusta i oliwa z oliwek. Reszta składników zależy od inwencji kucharza.
Ten gulasz lub jak kto woli gęsta zupa są niezwykle popularne na Istrii i północno-zachodniej Chorwacji. Danie to można spotkać również w niektórych regionach Słowenii i północno-wschodnich Włoszech, szczególnie na terytoriach, które w przeszłości znajdowały się pod panowaniem austro-węgierskim.
Buzara
Buzara to chorwacka technika przygotowywania owoców morza poprzez ich gotowanie w mieszance oliwy z oliwek, wina, czosnku, świeżych ziół (zwykle pietruszki) i czasami bułki tartej. Podczas przygotowania tworzy się aromatyczny sos, który nadaje potrawie charakterystyczny, świeży smak i morski aromat. Taka technika przygotowania potraw jest powszechna w przybrzeżnym rejonie Chorwacji, głównie w Dalmacji i Istrii.
W garnku lub na patelni rozgrzewa się oliwę i podsmaża na niej czosnek oraz pietruszkę. Następnie dodaje się owoce morza: małże (dagnje na buzaru), scampi (škampi na buzaru), ale także krewetki, langustynki i homary, a nawet małe ryby. Do dania dolewane jest następnie wino. Sos jest czasami zagęszczany tartą bułką.
Buzara występuję w dwóch wariantach: na bijelo (biała) lub na crveno (czerwona), odnosząc się do koloru sosu pochodzącego od rodzaju użytego do sosu wina. Do buzary na czerwono dodawane są również pomidory. Danie spożywa się obowiązkowo z chrupiącym chlebem.
Brudet
Brudet to jeden z prawdziwych klasyków tradycyjnej kuchni chorwackiej. Przygotowany z różnych owoców morza, ten rustykalny gulasz można zjeść na całym chorwackim wybrzeżu. W każdym jednak miejscu ten “gulasz rybny” smakuje nieco inaczej ponieważ każdy region, miasto i gospodarstwo domowe mają swoją ulubioną wersję potrawy.
Według tradycyjnego przepisu do przygotowania potrawy powinno się użyć co najmniej trzech różnych rodzajów ryb. Ryby powinny być pokrojone na większe kawałki bez usuwania ości. Na brudet nadaje się każda ryba o białym miąższu. Do potrawy dodawane są skorupiaki, takie jak małże i scampi, które dopełniają smaku. W regionie Neretwy dodaje się węgorze i żaby.
Brudet jest zwykle gotowany w dużych ilościach na tradycyjnych patelniach z ciężkim dnem. Ryby są smażone z oliwą z oliwek, cebulą i czosnkiem. Następnie dusi się je w aromatycznym bulionie powstającym z połączenia bulionu z owoców morza, sosu pomidorowego i białego lub czerwonego wina. Czasami do patelni dodaje się świeże pomidory, papryczki chili i odrobinę octu. Danie doprawia się liśćmi laurowymi, rozmarynem i świeżą pietruszką.
Warto wspomnieć o pewnym sekrecie gotowania potrawy – podczas przygotowywania brudetu potrawy się nie miesza, ale intensywnie obraca naczyniem. Danie podawane jest najczęściej z polentą, rzadziej z gotowanymi ziemniakami i świeżym chlebem. Brudet można zjeść zarówno w małych wiejskich knajpkach jak i renomowanych restauracjach.
Maneštra
Istria maneštra to chorwacki wariant włoskiej zupy minestrone. Ta gęsta, nieco przypominająca gulasz zupa gotowana jest z suszonego mięsa, ziemniaków, fasoli i kukurydzy. Do zupy dodaje się również marchew, seler, rzepę, cebulę i pomidory. Potrawę przyprawia się pietruszką, czarnym pieprzem, liśćmi laurowymi i oliwą z oliwek.
Maneštra występuje w kilku odmianach. Jeśli potrawa jest przyrządzana bez suszonego mięsa, wtedy podawana jest jako zupa na pierwsze danie wraz z chlebem. Jeśli maneštra jest ugotowana ze wszystkich wyżej wymienionych składników, również z mięsa, wówczas podaje się ją jako danie główne.
W ramach ciekawostki warto dodać, że na rynku chorwackiego miasteczka Gračišće co roku odbywa się Festiwal Maneštry.
Poljički soparnik
Soparnik wywodzi się z regionu Poljica w Dalmacji, a dokładnie z okolic Splitu. Mówi się o nim, że jest “chorwacką pizzą”. Soparnik, nazywany również zeljanik lub uljenjak, to proste ciasto z nadzieniem warzywnym. Ciasto składa się tylko z mąki, soli, wody i odrobiny oliwy. Nadzienie do ciasta robi się z blitvy, czyli warzywa spokrewnionego z popularnym burakiem i przypominającego w smaku szpinak, oraz z czerwonej cebuli (kapula). Farsz wkłada się między dwa cienkie arkusze ciasta. Prawdziwy soparnik pieczony jest na gorących węglach.
Tradycyjny poljički soparnik przed spożyciem smarowany jest oliwą i cięty na kawałki w formie rombów (fete). Jeśli w farszu wyczuwalny jest czosnek i pietruszka to z całą pewnością nie jest prawdziwy tradycyjny soparnik poljički.
To potrawa, którą można zjeść zarówno w restauracji, jak i kupić w lokalnej piekarni i wziąć ze sobą “na drogę”. Soparnik został w Chorwacji wpisany na listę dziedzictwa kulturowego, a w różnych miejscach Dalmacji organizowane są poświęcone mu festiwale.
Hobotnica ispod peke
Hobotnica ispod peke to popularne danie w Dalmacji. Powstaje ono poprzez powolne gotowanie świeżej całej ośmiornicy w sosie własnym w piecu pod dużą, tradycyjną, dzwonkowatą pokrywką zwaną peka (stąd nazwa “ispod peke”). Ośmiornica jest często aromatyzowana ziołami i przyprawami takimi jak czosnek, cytryna, liście laurowe, mięta i czarny pieprz. Razem z ośmiornicą gotowane są ziemniaki, cebula, marchew, pomidory i papryka. Aby przyspieszyć proces gotowania dodaje się czerwone lub białe wino.
Do przygotowania potrawy nie używa się soli ponieważ ośmiornica sama w sobie zawiera sól pochodzącą z morskiej wody. Po przygotowaniu powstaje pyszne danie jednogarnkowe podawane z chlebem pieczonym pod przykrywką (kruh ispod peke).
Istarski pršut
Jednym z podstawowych składników kuchni chorwackiej jest istryjski pršut, czyli tradycyjna szynka peklowana i suszona. Zwykle pršut podaje się w postaci cienkich plasterków krojonych nożem jako przystawkę, wraz z rzemieślniczym chlebem i serem z mleka owczego lub koziego. Prawdziwy istryjski pršut ma głęboki czerwony kolor bez żadnych przebarwień, ma słonawy smak i dosłownie rozpływa się w ustach.
Mięso na pršut pochodzi z lokalnych ras świń karmionych tradycyjną paszą. Po usunięciu skóry i tłuszczu mięso jest solone grubą solą i nacierane mieszaniną czarnego pieprzu, czosnku i różnych ziół. Następnie suszy się go przez kilka miesięcy na północnym chłodnym wietrze wiejącym na Istrii, zwanym “bura”. Cały proces suszenia trwa około roku.
Pršut można zjeść w restauracjach serwujących tradycyjne istryjskie potrawy.
Zagorski Štrukli
Štrukli to dość proste danie z ciasta, które w zależności od rodzaju nadzienia może być pikantne lub słodkie. Po rozwałkowaniu, napełnieniu farszem i zwinięciu ciasta kroi się je na mniejsze kawałki, które następnie piecze się lub gotuje. Najbardziej znana wersja tego dania jest pikantna. Nadzienie robione jest ze świeżego sera, jajek i kwaśnej śmietany.
Tradycyjne štrukli jest najbardziej popularne w regionie Hrvatsko Zagorje oraz w Zagrzebiu. Różne wersje tego dania można zjeść w całej środkowej Chorwacji.
Fritule
Co zjeść w Chorwacji na deser? Oczywiście fritule, czyli chorwackie pączki. Te okrągłe pączuszki pieczone są z tradycyjnego ciasta drożdżowego, złożonego z jajek, mąki, mleka, masła i cukru. W zależności od rejonu Chorwacji do pączków dodaje się również rodzynki, starte jabłka, jogurt oraz proszek do pieczenia.
Zwykle do ciasta dodaje się wanilię i skórkę z cytryny, które nadają pączkom przyjemny aromat i charakterystyczny smak. Sekretnym składnikiem w przygotowaniu tych miniaturowych pączków jest brandy.
Mm nadzieję, że już wiesz co zjeść w Chorwacji.
