Kiedy zapytałem 6-latka co zabrać na wyjście w góry, odpowiedział z rozbrajającą szczerością: plecak. Młody człowiek, zapewne przyszły górski turysta, postawił dość trafną jak na swój wiek diagnozę, bowiem to od plecaka należy zacząć. Do niego zabierzemy niezbędne na górską wycieczkę wyposażenie. Przejdźmy więc do rzeczy: co zabrać na wyjście w góry?
W tym artykule
Wbrew pozorom odpowiedź pytanie “co zabrać na wyjście w góry” wcale nie jest łatwa, a wybór ekwipunku nie jest oczywisty. Wszystko zależy bowiem od tego w jakie konkretne miejsce się wybieramy, jak wymagająca kondycyjnie jest wędrówka i jak długo czasu spędzimy na szlaku.
Przeciętny turysta wyjeżdża w góry raz w roku i najczęściej z rodziną. W górach jako turyści szukamy przeważnie relaksu. Jeśli jedziemy w Tatry to przeważnie celem naszych wędrówek są doliny (Kościeliska, Chochołowska), Morskie Oko, czasem Giewont czy Kasprowy Wierch. Z całą pewnością nie da się porównać ekwipunku niezbędnego do wyprawy na Giewont z wyposażeniem turystycznym przydatnym podczas spaceru w Dolinie Chochołowskiej.
Młody człowiek, o którym wspomniałem na początku wskazał na plecak. I słusznie. Można by zaryzykować stwierdzenie, że każdy plecak będzie dobry na górską wędrówkę. Sprawdź co zabrać na wyjście w góry.
Co zabrać na wyjście w góry? Zacznij od plecaka
W zasadzie jakikolwiek plecak będzie lepszy niż foliowa reklamówka czy damska torebka. Dzięki plecakowi mamy w trakcie marszu swobodne ręce, a ciężar, który dźwigamy zdecydowanie mniej obciąża nasz kręgosłup.
Plecak na górskie wyprawy powinien być średniej wielkości, z utwardzoną częścią przylegającą do pleców i możliwością skrzyżowania lub spięcia szelek z przodu za pomocą klamer, najlepiej z pasem biodrowym. Z uwagi na często zmieniające się warunki atmosferyczne na górskich szlakach warto również zadbać o pokrowiec przeciwdeszczowy na plecak.
Skoro już mamy “pojemnik” na całe niezbędne podczas górskiej wędrówki wyposażenie przejdźmy teraz do tego, co zabrać na wyjście w góry.
Woda do picia
To pierwsza rzecz, o jakiej musisz pomyśleć wybierając się na jakikolwiek szlak. Oprócz wody, a nawet zamiast wody, dobrym wyborem będą napoje izotoniczne z magnezem, witaminami i mikroelementami, często używane przez sportowców.
Ludzki organizm dla prawidłowego funkcjonowania potrzebuje wody. Bez picia wody bardzo szybko poczujesz na szlaku zmęczenie i ogólną słabość fizyczną. Dlaczego tak się dzieje? Podczas wysiłku fizycznego pocimy się. Tym samym organizm pozbywa się wody. Organizm potrzebuje energii, która jest uwalniania w procesie hydrolizy. Nawet jeśli zjesz solidne śniadanie przed wyjściem na szlak, jeśli dodatkowo zapakujesz pół plecaka kanapek, bez wody Twój organizm nie będzie miał wystarczająco dużo energii, aby zapewnić Twoim nogom siłę do pokonania odległości. Bez odpowiedniej ilości wody po prostu dalej nie pójdziesz.
Skoro już wiesz dlaczego woda jest ważna, to teraz przejdźmy do kwestii jej ilości. Na pewno pół litra wody to tyle co nic. Jeśli wybierasz się na bardzo łagodny i niewymagający szlak np. do Doliny Chochołowskiej, zabranie ze sobą 1,5 litra wody nie będzie przesadą. Na bardziej wymagające szlaki (np. wejście na Giewont), trwające często cały, albo prawie cały dzień, zabierz przynajmniej 3 litry płynów.
Unikaj zabierania na takie wycieczki napojów energetycznych. Co prawda pobudzają one organizm do zwiększonego wysiłku, ale tylko na krótki czas. W dłuższym okresie odwadniają organizm.
Suchy prowiant
Z lekcji biologii pamiętasz zapewne, że człowiek bez jedzenia może przeżyć przez kilkanaście dni. Nawet więc jeśli do plecaka zapakujesz mniejszą ilość jedzenia, śmierć głodowa na szlaku raczej Ci nie grozi. Ale z drugiej strony bez przesady. Raczej mało komfortowo maszeruje się z pustym żołądkiem.
Wybór konkretnych produktów czy ich ilość jest wyborem bardzo indywidualnym. Zależy on po pierwsze od tego co lubisz, po drugie od tego czy konkretne produkty dostarczają zdrowych kalorii, a po trzecie od możliwości przechowywania ich w wysokich temperaturach, które również na górskich szlakach nie należą do rzadkości.
Moim zdaniem praktyczniejsze i rozsądniejsze będzie zabranie zróżnicowanych produktów niż np. 5 identycznych kanapek. Zwróć również uwagę aby to były produkty kaloryczne. Podczas górskich wędrówek spala się mnóstwo kalorii, więc nawet gdy przesadnie dbasz o linię, od nadmiaru kalorii podczas jednej wędrówki nie utyjesz.
Co zabrać na wyjście w góry? Dobrym wyborem będą zarówno kanapki (najlepiej z żółtym serem, łososiem czy salami, które lepiej znoszą wysoką temperaturę niż szynka czy polędwica), jak i kabanosy czy mięsna konserwa. Dobrze też zapakować trochę bakalii czy mieszanek orzechów, które dostarczają dużo energii. Unikaj jednocześnie słodyczy w nadmiernych ilościach oraz surowych owoców i warzyw, które mimo, że są bardzo zdrowe, to w reakcji z dużą ilością wypitej wody mogą doprowadzić do nieprzyjemności żołądkowych.
Wydawać by się mogło, że te najważniejsze rzeczy mamy zorganizowane i z resztą jakoś sobie poradzimy. Ale czy na pewno? Co zabrać na wyjście w góry dodatkowo?
Buty, buty, buty…
Nieważne jaki szlak wybierzemy, ani sandały ani buty typu pantofelki nie będą dobrym wyborem, nawet jeśli idziemy na trasę typowo spacerową. Jeśli wybierasz się nad Morskie Oko, na które prowadzi w większości trasa wyasfaltowana, to na trasie natkniesz się miejscami na drobne nierówności czy kamienie, po których trudno komfortowo maszerować w sandałach.
Polecany artykuł: Co oznaczają kolory szlaków w górach?
Nawet na najlżejsze trasy zabierz przynajmniej obuwie typu “adidasy”, koniecznie z grubą podeszwą, która zapewni lepszą przyczepność i większy komfort stąpania po nierównościach. Na trasy bardziej wymagające (np. szlak na Kasprowy Wierch) ubierz buty trekkingowe przeznaczone do wędrówek po górach: na grubej i antypoślizgowej podeszwie, sznurowane, wysokie ponad kostkę i najlepiej nieprzemakalne. Nie muszą to być buty kosztujące fortunę. W zupełności wystarczy obuwie za około 300 zł sprzedawane najczęściej pod marką własną przez sieciowe sklepy z artykułami turystycznymi i sportowymi. Używam takich butów od kilku lat i nigdy mnie nie zawiodły, nawet na trasach w Słowackim Raju, gdzie chodzi się po wyślizganych i mokrych kamieniach, a często brodzi się w płytkiej wodzie czy wręcz błocie.
Pamiętaj: w przypadku butów na górskie wędrówki nie ma kompromisu.
Do dobrych butów trekkingowych załóż dobre skarpety, długie i z jak największą zawartością bawełny. Popularne “stopki” są zdecydowanie złym wyborem. To właśnie Twoje nogi wiodą Cię po górskich szlakach, zadbaj więc o nie. Buty i skarpety źle dobrane uprzykrzą Ci każdą, nawet najlżejszą górską wędrówkę.
Odpowiednie ubranie
Bawełniany t-shirt są jest bardzo wygodny i praktyczny. Jednak na czas górskiej wycieczki zastąp go koszulką termoaktywną, dzięki czemu unikniesz efektu mokrych pleców z racji oddychających właściwości użytego przy ich produkcji materiału.
Podobnie popularne są dżinsy, na co dzień bardzo praktyczne, ale na czas wędrówki lepiej założyć na siebie typowe spodnie trekkingowe, które zdecydowanie lepiej się sprawdzą.
Termoaktywna koszulka i spodnie trekkingowe potraktuj jako zestaw startowy do wyruszenia na szlak. Pamiętaj jednak, że w wyższych partiach gór i na szczytach zazwyczaj jest bardzo chłodno, nawet w lipcu. Warto zatem zapakować do plecaka termoaktywną lub przynajmniej polarową bluzę. Na górskim szlaku trzeba przygotować odpowiedni do warunków atmosferycznych strój, tak, aby nie było Ci ani za ciepło, ani za zimno. Na szlakach górskich stosujemy zasadę ubierania się na tzw. cebulkę. To najbardziej rozsądne podejście.
Mając na uwadze zmienność pogody w górach dobrym pomysłem będzie zabranie ze sobą kurtki przeciwdeszczowej i przeciwwiatrowej. Jeśli kurtka będzie miała membramę, tym lepiej. Równie przydatne może być zabranie na szlak pary cienkich rękawiczek oraz czapki.
Telefon komórkowy
Przed każdym wyruszeniem na szlak koniecznie naładuj baterię telefonu do pełna. Nie, nie chodzi o to, żeby móc pstrykać fotki bez ograniczeń, choć warto uwiecznić na fotografiach piękno gór. Telefon w górach potraktuj jako rodzaj polisy ubezpieczeniowej. W książce telefonicznej zapisz na wszelki wypadek numery alarmowe GOPR i TOPR (601 100 300 lub 985). W górach telefon to jedyna możliwość wezwania pomocy w przypadku kiedy Tobie lub Twoim towarzyszom wędrówki przydarzy się nieszczęście.
Mapa szlaków turystycznych
Na rynku dostępnych jest wiele wydawnictw z planem szlaków górskich. Podstawa to oczywiście umiejętność czytania takiej mapy, ale warto zwrócić uwagę na rok wydania tych map oraz skalę w jakiej wykonana jest mapa (np. 1:27000; im niższa liczba po dwukropku tym dokładniejsza jest mapa). Najlepiej jeśli to będzie mapa laminowana i taka, która po złożeniu pokazuje cały szlak na jednym fragmencie.
Szlaki turystyczne w górach są co prawda dobrze oznakowane, jednak w przypadku chęci zmiany trasy mapa turystyczna jest nieodzowna.
Mapy turystyczne dostępne w smartfonach traktuj tylko jako ewentualne uzupełnienie mapy papierowej.
Apteczka
Chodzenie po górskich szlakach stwarza ryzyko wystąpienia otarć, skaleczeń, odcisków, odparzeń, czy nawet poparzeń. Warto zatem na taką okoliczność włożyć do plecaka podstawowe materiały opatrunkowe i ochronne. W zestawie powinien się znaleźć obowiązkowo plaster z opatrunkiem, bandaż elastyczny na wypadek nadwyrężenia stawów, lek na biegunkę i środek przeciwbólowy. Może Cię to zaskoczy, ale warto również zabrać krem z filtrem, taki sam jak na plażę.
Do kompletowania górskiego ekwipunku należy podchodzić z rozsądkiem. Wszystko o czym pisałem powyżej to absolutne minimum. Co zabrać na wyjście w góry dodatkowo? Jeżeli chcesz na górski szlak możesz również zabrać:
- kijki trekkingowe
- karimatę
- termos z kawą lub herbatą
- powerbank
Najlepszą zasadą przy doborze ekwipunku jest niepopadanie w skrajności. Nie wolno zatem lekceważyć sprawy mówiąc, że jakoś to będzie, ale jednocześnie nie jest wskazane zabieranie rzeczy zbędnych, które później trzeba dźwigać na własnych plecach.
Niniejszy niezbędnik ma za zadanie wskazać co zabrać na wyjście w góry, jeżeli górskie szlaki pokonujemy typowo turystycznie i rekreacyjnie. Jeśli aspirujesz do rangi taternika lub alpinisty, to jest to zupełnie inna kategoria górskich wędrówek. Wchodzenie na bardzo strome i często niebezpieczne szczyty wymaga profesjonalnego i najczęściej kosztownego wyposażenia i sprzętu, a przede wszystkim odpowiedniego przygotowania kondycyjnego.
