Najciekawsze atrakcje w Wiedniu – 14 miejsc, które warto zobaczyć

Wiedeń jest jak tort Sachera – sycący, słodki i tajemniczy. Wszechogarniający czar miasta wynika zarówno z habsburskiej przeszłości, jak i z muzyki rozbrzmiewającej w najmniej spodziewanym miejscu. To na ile odkryjemy Wiedeń i na ile ujawni on nam z siebie zależy tylko od nas. W stolicy muzyki warto się zagubić, zapomnieć o troskach i wybrać to, co nam w duszy gra. Poznaj najciekawsze atrakcje w Wiedniu.

Pod koniec XIII wieku nastały w Austrii rządy dynastii Habsburgów trwające ponad 600 lat. Pierwsi władcy zajęli się w Wiedniu fundacjami sakralnymi. W historii edukacji chlubnie zapisał się książę Rudolf IV, który ufundował tu uniwersytet mający konkurować z praskim. Habsburgowie w XV wieku zyskali tytuł cesarski, a jeden z pierwszych cesarzy, waleczny Maksymilian I, wydał dwójkę swoich wnuków Karola i Marię za dzieci Władysława Jagiellończyka – Annę i Ludwika II, co dało początek hiszpańskiej i austriackiej gałęzi rodu Habsburskiego.

Historia miasta jest naznaczona licznymi atakami ze strony nieprzyjaciół. Najbardziej znanym jest oblężenie miasta w 1683 r. przez hordę turecką, które w polskiej historii zapisało się odsieczą wiedeńską poprowadzoną przez Jana III Sobieskiego.

Ale Wiedeń to przede wszystkim stolica sztuki. Najpierw ze względów religijnych jako jeden z bastionów kontrreformacji Wiedeń wydał wiele kościołów barokowych, będących wizytówką religii katolickiej. Pośród nich należy wspomnieć kościoły franciszkanów, dominikanów, kapucynów i jezuitów oraz klasztor szkocki. Lecz za panowania Leopolda I Wiedeń stał się ważnym centrum muzyki i teatru. Wtedy powstały arcydzieła sakralnej sztuki barokowej (kościół św. Karola Boromeusza) i świeckiej (wspaniała letnia rezydencja księcia Eugeniusza Sabaudzkiego – Belweder).

Trzeba przyznać, że osławiona turecka nawała przyczyniła się do prawdziwego rozkwitu budowniczego Wiednia na początku XVIII wieku, gdyż działania wojenne oczyściły tereny wokół miasta niejako przygotowując je pod przyszłą zabudowę. Później przyszły rządy Marii Teresy. To ona podjęła decyzję o budowie pałacu w Schönbrunnie. Była wielką protektorką muzyków i artystów. Dla niej tworzyli najwięksi tego czasu. Dziś trudno wyobrazić sobie muzykę klasyczną bez takich kompozytorów jak Józef Haydn, Ludwik Beethoven, Franciszek Schubert, czy Wolfgang Amadeusz Mozart. Wszyscy oni byli bezpośrednio związani z Wiedniem i tworzyli dzięki wsparciu rodu Habsburgów.

Szybko jednak nastał trudny okres wojen napoleońskich, które zagroziły i samemu Wiedniowi. Przez krótki czas miasto zajmowały wojska Napoleona. Po kongresie wiedeńskim nastał złoty wiek w historii Wiednia pod rządami księcia Metternich, a życie w mieście stało się wygodniejsze dla jego mieszkańców. Powstawały liczne ogrody, na starych wałach obronnych utworzono promenadę, a Wiedeń rozkwitł znów jako stolica muzyki, poezji i literatury. Niestety idylla została brutalnie przerwana przez rewolucję 1848 roku. Wojna na nowo wtargnęła w życie wiedeńczyków razem z burzliwą sytuacją polityczną w całym kraju.

Względny spokój przywróciły rządy Franciszka Józefa, który doprowadził do pojednania Austrii z Węgrami i szczególnie przyczynił się do obecnego wizerunku Wiednia. Cesarz nakazał wyburzenie wałów obronnych i stworzenie na ich miejsce alei, Ringu, co pociągnęło za sobą liczne fundacje w budowle publiczne i prywatne usytuowane wokół tej arterii.

Wkrótce jednak ciemne chmury zaczęły się zbierać nad dynastią Habsburgów. Jedyny syn Franciszka Józefa – Rudolf, wrażliwy młodzieniec o liberalnych poglądach, wraz z ukochaną popełnił w 1889 roku samobójstwo w pałacyku Mayerling w pobliżu Wiednia. Następnie zamach w Sarajewie spowodował wybuch I wojny światowej. Franciszek Józef zmarł w czasie wojny w 1916 roku. Jego następca Karol I abdykował w 1918 roku kładąc kres 640-letniemu panowaniu Habsburgów.

Powstała Republika Austriacka. Nastał burzliwy okres prób demokratycznych rządów w Austrii zakończony wtargnięciem sił faszystowskich Niemiec i przyłączeniem do Rzeszy w 1938 roku. Społeczność żydowska, która w 95 procentach mieszkała w Wiedniu, została pozbawiona praw obywatelskich i narażona na zniewagi oraz akty agresji. Spowodowało to gwałtowną falę emigracji. Wśród uciekających był również Zygmunt Freud. Ci, którzy nie zdążyli wyemigrować zostali wywiezieni do obozów koncentracyjnych. W czasie II wojny światowej austriaccy obywatele walczyli po stronie nazistów, dlatego Wiedeń po zdobyciu przez siły aliantów został podzielony na 4 strefy okupacyjne. Udało się odbudować zniszczony wojną i głodem kraj oraz przywrócić mu wiele z dawnej świetności.

Nie dajmy się jednak ponieść wyłącznie tragicznym wspomnieniom. Dzisiaj Wiedeń to znów stolica kawiarni, walca i sztuki, gdzie przeszłość miesza się z przyszłością. Z jednej strony można wyruszyć sentymentalnym szlakiem Franciszka Józefa, śledząc ślady imperialnej przeszłości, a z drugiej – poddać się duchowi awangardy, która wydała takich pisarzy jak nagrodzona noblem kontrowersyjna Elfriede Jelinek, w której twórczości wyraźnie odczuwalne jest otwarcie na współczesność i głośne mówienie o jej problemach. Tym też zajmuje się sztuka prezentowana przez liczne instytucje muzealne przede wszystkim zgromadzone w obrębie MuseumsQuartier.

Wiedeńska mała czarna na jednym z zacisznych placyków, osłodzona sernikiem lub jabłecznym strudlem, konkretny galicyjski posiłek pełen mięsiw i popity wybornym piwem, którego rozmaitość przyprawia o zawrót głowy, a może romantyczny wieczór we dwoje w restauracji pośród wąskich uliczek Wiednia… Sprawdź najciekawsze atrakcje w Wiedniu.

Katedra św. Szczepana (Stephansdom)

Na centralnym placu miasta Stephansplatz majestatycznie wznosi się Katedra pod wezwaniem św. Szczepana, pierwszego chrześcijańskiego męczennika. Jej nazwa w tłumaczeniu polskim jest często mylona z wezwaniem świętego Stefana, który żył na przełomie X i XI wieku i był królem węgierskim.

Droga do świątyni prowadzi przez najbardziej ruchliwe ulice Wiednia. Prawdopodobnie i w średniowieczu otaczała kościół świecka zabudowa handlowa i administracyjna, ale bezpośrednio wokół budowli rozciągał się wówczas cmentarz. Pierwszym elementem, który przyciąga wzrok jest jedyny w swoim rodzaju dach kryty różnobarwną glazurowaną dachówką.

Wiedeńczycy są bardzo przywiązani do tego zabytku. Uważają go za symbol miasta. Mówiąc o nim używają zdrobniałej nazwy “Steffl” związanej ze smukłą wieżą południową wysoką na 137 metrów i widoczną prawie z każdego miejsca w Wiedniu. Na wieżę prowadzi 418 stopni. Za to na szczyt północnej wieży można wjechać windą, by podziwiać intrygującą panoramę Wiednia z jej plątaniną spadzistych dachów starówki.

Pierwszy kościół wzniesiono w tym miejscu w XII wieku i od tego czasu dokonywano kolejnych przebudów powiększając świątynię. Obecny gotycki kształt budowla otrzymała w XIV wieku. Konserwowano ją dzięki staraniom cesarza Rudolfa IV, którego wysiłki na rzecz jej powiększenia zyskały mu przydomek Założyciela. Ponad wiek później cesarz Fryderyk III uzyskał od papieża zgodę na utworzenie diecezji wiedeńskiej, co wzniosło kościół św. Szczepana do rangi katedry.

Pożar wywołany jednym z bombardowań zniszczył między innymi wielki dzwon Pummerin (Dzwon Marii Panny) odlany z dział zdobytych na Turkach w 1683 roku. Spadł on ze swego miejsca w wieży północnej, jednak dzięki ofiarności Austriaków udało się w szybkim czasie odrestaurować świątynię i odlać nowy dzwon ważący 21 ton i mający 4 metry średnicy. Bije on tylko przy specjalnych okazjach, np. w noc sylwestrową, kiedy to jego dźwięk transmitowany przez radio obwieszcza nadejście nowego roku. Gdy zamilknie odzywają się takty walca i wszyscy świętujący tanecznym krokiem wkraczają w nowy rok.

Do świątyni wchodzimy przez wejście główne – Bramę Olbrzymów (Riesentor). Nazwa bramy pochodzi od ogromnej kości mamuta wykopanej przy budowie portalu i następnie zawieszonej przy wejściu. Samo wejście jest również bogato zdobione postaciami fantastycznymi. Przedstawiono tu zmagania złych mocy z dobrymi. I tak złe moce ziemskie zostały ukazane pod postacią smoków, ptaków, lwów, karykatur ludzkich, demonów, a uważny obserwator odnajdzie także postać tancerki. Moce niebiańskie z kolei symbolizują apostołowie i ewangeliści, wśród których dwie siedzące postaci to najprawdopodobniej budowniczowie katedry. Nad całością czuwa postać Chrystusa z dwoma aniołami.

Po wkroczeniu w ciemne wnętrze katedry w lewym narożniku widzimy znajduje się kaplica Tirnakapelle, będąca miejscem ostatniego spoczynku księcia Eugeniusza Sabaudzkiego. Ponad ołtarzem widzimy postać Chrystusa na krucyfiksie, który słynie z odrastających według legendy ludzkich włosów na brodzie ukrzyżowanego.

Trzeci filar od wejścia wspiera bogato zdobioną gotycką ambonę. Poręcz półkolistych schodów prowadzących na mównicę zdobiona jest pełzającymi jaszczurkami i ropuchami (symbole zła), którym wejściu na kazalnicę przeszkadza pies (symbol dobra). Wśród elementów wystroju widzimy posągi czterech ojców kościoła oraz autoportret wykonawcy Antona Pilgrama, który uwiecznił siebie jako postać wyglądającą przez okno.

Przy filarze kazalnicy stoi szczególnie piękna gotycka rzeźba zwana Madonną Służebniczką (Dienstbotenmadonna). Według tradycji ufundowana została przez hrabinę, która niesłusznie posądziła swą służącą o kradzież kosztownej biżuterii. Dziewczyna modliła się pod figurą Madonny w domu hrabiny, dzięki czemu wkrótce odnaleziony został prawdziwy sprawca kradzieży.

Wiele arcydzieł znajdujących się w Katedrze można obejrzeć jedynie w czasie wycieczki pod opieką przewodnika, są one bowiem odgrodzone od przejścia dla turystów, aby umożliwić wiernym modlitwę. Wśród nich jest ołtarz Wiener Neustadt ze wspaniałym obrazem dodanym za panowania Fryderyka III. Po otwarciu malowanych skrzydeł ukazują się kolejne sceny z życia Matki Boskiej i Jezusa.

Podążając dalej dochodzimy do barokowego głównego ołtarza ukazującego ukamieniowanie św. Szczepana, jednego z siedmiu diakonów nowej gminy chrześcijańskiej, który zginął w 36 roku. Za głównym ołtarzem znajduje się nagrobek wykonany z czerwonego marmuru upamiętniający doczesne szczątki Fryderyka III.

W katedrze warto zejść do katakumb z mauzoleum biskupów i sarkofagiem Rudolfa IV oraz 13 innych członków rodu Habsburgów. W katakumbach przechowuje się też 56 urn z wnętrznościami władców z tej dynastii, którzy zostali pochowani w innych miejscach Wiednia. Ta opcja zwiedzania jest dostępna tylko z przewodnikiem.

Po zakończeniu zwiedzania wnętrza katedry warto wspiąć się na jedną z jej wież. Spojrzenie ze szczytu daje jasny obraz etapów rozwoju miasta. Przylegające do kościoła niewysokie zabudowania położone wzdłuż krętych i wąskich uliczek w miarę oddalania się od placu ustępują miejsca eleganckim rezydencjom i gmachom publicznym, a na obrzeżach nowoczesnym biurowcom.

Belweder (Schloss Belvedere)

Belweder uznawany jest za jeden z najpiękniejszych pałaców Wiednia. To letnia rezydencja bohaterskiego wodza księcia Eugeniusza Sabaudzkiego. W pałacu otoczonym ogrodami w stylu francuskim znalazło miejsce kilka nadzwyczajnych kolekcji muzealnych.

Wejście do Belwederu prowadzi przez kutą bramę. Rezydencja jest przykładem ilustrującym potrzebę luksusu wśród warstw wysoko urodzonych, gdzie głównym założeniem jest onieśmielenie przybysza skalą i splendorem.

Miejsce pod budowę na początku XVIII wieku zostało wybrane na przedmieściach Wiednia z dala od centrum na łagodnym stoku, skąd książę mógł spoglądać na pole zwycięskiej walki z armią w 1683 roku.

Matka księcia Eugeniusza – Olimpia Mancini (Hrabina de Soissons) była kochanką Ludwika XIV w czasach jego młodości. Krążą zatem pogłoski co do pochodzenia księcia Sabaudzkiego, którego ojcem mógł być sam Ludwik. Eugeniusz lubił mówić o sobie jako o przystojnym płomiennym Apollo. Nie miało to jednak pokrycia w rzeczywistości, gdyż już od dziecka nie grzeszył urodą. Księżna Orleanu opisywała wtedy jego wygląd jako małego i brzydkiego chłopca z zadartym nosem o szerokich nozdrzach i górnej wardze tak wąskiej, że nie mógł zamknąć ust. Eugeniusz uparł się jednak na karierę rycerza i pomimo niewielkiego garbu, jakim obdarzyła go natura, podołał wyczerpującym treningom fizycznym stając się jednym z najsławniejszych dowódców w historii.

Razem z chwałą przyszła myśl o ugruntowaniu swej pozycji odpowiednią rezydencją letnią i zimową, mieszczącą się w obrębie murów miasta. Nadworny architekt Johann Lucas von Hildebrandt wzniósł dwa pawilony oddzielone ogrodem w stylu francuskim. Jednak belweder nigdy nie był miejscem hucznych zabaw. Książę pomimo roli jaką odgrywał w państwie nie był ulubieńcem towarzystwa. Nie władał językiem niemieckim, preferował rozwiązania włoskie i co najważniejsze unikał kobiet. Narażało go to na zarzut homoseksualizmu i to w czasach, gdy inni o podobnych preferencjach płonęli na stosie. Wszystko to sprawiało że Eugeniusz był człowiekiem zamkniętym w sobie i stroniącym od światowego życia. Zmarł w swej zimowej rezydencji cały czas dbając o upiększanie Belwederu.

Belweder tworzą dwa pawilony: na szczycie stoku „Górny Belweder”, który służył jako miejsce przyjęć i spotkań, oraz „Dolny Belweder” u podnóża stoku, będący prywatną rezydencją księcia.

W górnym pałacu znajduje się galeria sztuki Österreichische Galerie Belvedere. U wejścia do „Górnego Belwederu” uwagę zwracają filarów ozdobione postaciami atlantów symbolizujących potęgę militarną. Wszechobecne są motywy wojenne, nawet putta, zazwyczaj niewinne barokowe amorki, tu dzierżą oręż i powiewają bojowymi sztandarami. Polecam zwiedzić wnętrza pałacowe i zapoznać się z ich zbiorami. Najlepsze dzieła sztuki umieszczono na pierwszym piętrze.

Aby odetchnąć od malarstwa proponuję odwiedziny w alpinarium leżącym za „Górnym Belwederem” po południowej stronie lub w ogrodzie botanicznym, do którego wchodzimy wejściem po wschodniej stronie. Założono go za panowania Marii Teresy jako ogród roślin leczniczych, ale gdy uprawiane tam zioła przestały pomagać cesarzowej kazała ona zamienić go w zwykłą placówkę botaniczną.

Po zwiedzeniu górnego pawilonu belwederskiego warto udać się do „Dolnego Belwederu”. Po drodze dostrzeżemy urocze putta przedstawiające kolejne miesiące roku, po 6 na każdym z dwóch ciągów schodów, a na terenie ogrodów zetkniemy się często z wizerunkiem sfinksa będącego symbolem mocy i inteligencji. W najniższej części ogrodów wznosi się pawilon „Dolnego Belwederu” ozdobiony pięknymi posągami umieszczonymi zarówno na budynku jak i na fontannie przed wejściem. W pawilonie umieszczono dwie kolekcje muzealne.

Kościół św. Karola Boromeusza (Karlskirche)

Karlsplatz w Wiedniu jest całkowicie zdominowany przez malowniczą bryłę Kościoła św. Karola Boromeusza, chyba najpiękniejszego przykładu wiedeńskiej barokowej architektury sakralnej preferującej okładziny marmurowe i bogate złocenia. Malowniczości budowli nadaje sadzawka, w której odbija się sylwetka świątyni, co nadaje całości monumentalny charakter.

Kościół powstał jako spełnienie ślubów złożonych przez Karola VI podczas zarazy, która nawiedziła Wiedeń na początku XVIII wieku. Budowla jest dziełem Johanna Bernharda Fischera von Erlach. Ustawione przy wejściu kolumny wzorowane są na rzymskiej kolumnie Trajana i ilustrują fakty z życia świętego Karola Boromeusza, arcybiskupa Mediolanu, patrona ofiar zarazy i samego cesarza. Tympanon głównego wejścia przedstawia ustąpienie zarazy w 1713 roku, a nad nim widnieje posąg Karola Boromeusza.

Wnętrze zachwyca proporcjami i smakiem w dekoracji, ale na szczególną uwagę zasługuje dekoracja kopuły.

Muzeum Albertina

Muzeum Albertina szczyci się największą powierzchnią wystawową w Wiedniu, jak również kolekcją grafik nie mającą sobie równych na całym świecie. W jej skład wchodzą jedne z najbardziej wartościowych dzieł. Można tu podziwiać nie tylko „Zająca” Albrechta Dürera, lecz także szkice do portretów kobiet Gustava Klimta.

Albertina, największy pałac mieszkalny Habsburgów, wyrasta na południowym skraju Hoffburga, na ostatniej zachowanej baszcie wiedeńskiej. W paradnych komnatach pałacu Habsburgów rezydowała niegdyś ukochana córka Marii Teresy, arcyksiężniczka Maria Krystyna, a później jej adoptowany syn arcyksiążę Karol, zwycięzca bitwy pod Aspen z czasów wojen napoleońskich.

Zięć cesarzowej Marii Teresy książę Albert Sasko-Cieszyński założył w roku 1776 zbiory grafiki, które obecnie liczą ponad milion druków i 60 tysięcy rysunków. Wielką sławą cieszą się dzieła Dürera, Rembrandta, Rubensa, Egona Schielego. Ponadto są tu obecni tak znamienici twórcy jak Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Bosch, Bruegel, Cézanne, Picasso, Matisse, Klimt i Kokoschka. W Albertinie mieszczą się także zbiory architektoniczne i zbiory fotografii.

Hofburg (Hofburg Wien)

Hofburg to rozległy kompleks dworski wznoszony na przestrzeni 600 lat. Swój dzisiejszy kształt zawdzięcza on głównie przebudowom z 17. i 18. stulecia. Na przestrzeni około 24 hektarów mieszczą się muzea, zaś na pałacowych terenach odbywają się liczne imprezy kulturalne. Zespół Hofburgu ma dość skomplikowany plan. Składa się z kilku wewnętrznych dziedzińców i placów otoczonych zabudową oraz kilku otwartych.

Ten kompleks architektoniczny zajmuje szczególne miejsce w dziejach Wiednia stanowiąc niejako syntezę następujących po sobie stylów. Z dominującymi w kompleksie budynkami barokowymi sąsiadują resztki budowli średniowiecznych, jak i gmachy wzniesione w XIX wieku.

Hofburg był niegdyś częścią fortyfikacji. Umocnienia te poszerzył król czeski Przemysław Ottokar II dodając do nich tak zwany „Dziedziniec Szwajcarski” będący dziś trzonem kompleksu pałacowego. W zabudowaniach otaczających dziedziniec mieszczą się obecnie między innymi skarbiec cesarski, w którym zgromadzono bezcenne klejnoty, a także kaplica zamkowa wzniesiona jeszcze w XV wieku, gdzie w każdą niedzielę śpiewa Wiedeński Chór Chłopięcy.

W 1276 roku Rudolf von Habsburg pokonał Ottokara zapoczątkowując ponad 600 letnie panowanie Habsburgów. Już w dokumentach z tamtego okresu budowla określana jest mianem “zamku wiedeńskiego” jednak kolejni władcy woleli rezydować w Pradze.

Dopiero Ferdynand I w pierwszej połowie XVI wieku przeniósł tu swój dwór. Wobec nieustannego zagrożenia tureckiego cesarz kładł duży nacisk na wzmacnianie fortyfikacji miejskich, w wyniku czego powstały otoczone fosą umocnienia złożone z czterech skrzydeł, które w każdym z narożników posiadały wieżę. Pozostałości tej konstrukcji obejrzeć można w pobliżu Bramy Szwajcarskiej. Pomysłem Ferdynanda było również wybudowanie stajni, pierwotnie pomyślanych jako rezydencja cesarskiego syna Maksymiliana II, ale w praktyce służących jako pomieszczenie dla dworskich koni.

W XVIII wieku dobudowano Kancelarię Cesarską, w której znalazła dziś siedzibę cesarska kolekcja sreber i porcelany. W następnych latach plany rozbudowy nie były podejmowane aż do XIX wieku, kiedy to arcyksięciu Franciszkowi Ferdynandowi udało się wybudować nowy pałac.

Przekraczamy Bramę Bohaterów, za którą rozpościera się Plac Bohaterów, gdzie pierwotnie organizowano parady. Po prawej stronie widnieje konny posąg Eugeniusza Sabaudzkiego, po lewej zaś pomnik arcyksięcia Karola brata cesarza Franciszka i dowódcy obrony Wiednia przed najazdem Napoleona. Zleceniodawcą pomników był cesarz Franciszek Józef, który planował zamknąć perspektywę placu skrzydłem symetrycznym do nowego pałacu. Niestety pomysł upadł razem z cesarstwem.

Pomimo, iż architektura pałacu wydawać się nam może stara, to w rzeczywistości jej budowę ukończono na początku XX wieku. W zamierzeniu budowla miała dawać dowód potęgi dworu austrowęgierskiego, a stała się symbolem daremnej walki o odzyskanie utraconej pozycji cesarstwa. Do monarchicznej przeszłości odniósł się Hitler ogłaszając z balkonu pałacu połączenie Austrii i Niemiec w 1938 roku.

W Skrzydle Leopolda zamieszkiwał cesarz Franciszek Józef z żoną Elżbietą Bawarską zwaną Sissi. Dziś możemy zwiedzać Muzeum Sissi. Wśród około 300 muzealnych eksponatów są parasole, wachlarze i rękawiczki, elementy garderoby, preparaty kosmetyczne, szklanka na mleko z walizką podróżną, podróżna apteczka, a nawet oryginalny akt zgonu cesarzowej. Do zwiedzania udostępnione jest także Skrzydło Kancelarii Cesarskiej i Rezydencja Amalia, w której znajdowały się apartamenty Franciszka Józefa i Elżbiety. Można zwiedzać 24 pomieszczenia, od pokoju audiencyjnego po cesarską sypialnię. A że cesarzowa była gorącą zwolenniczką ćwiczeń sportowych na trasie zwiedzania znajduje się również pokój gimnastyczny z przyrządami do ćwiczeń.

Na terenie Hofburgu znajduje się również Hiszpańska Dworska Szkoła Jazdy. Wejście na maneż znajduje się tuż na lewo od Bramy Szwajcarskiej. Przy specjalnych okazjach maneż wykładany jest płytami podłogowymi i ujeżdżalnia zamienia się w sale balową.

W gmachu Biblioteki Narodowej mieści się jeden z największych księgozbiorów Austrii. Część kolekcji eksponowana jest w salach wystawowych (m.in. rękopisy teatralne i kartograficzne), jednak największe wrażenie robi Sala Reprezentacyjna, która uważana jest za najpiękniejszą salę biblioteczną świata, a zarazem i największą.

Pałac Schönbrunn (Schloss Schönbrunn)

Całości obrazu architektury rezydencjonalnej Wiednia dopełnia wizyta w Pałacu Schönbrunn. Letnia rezydencja Habsburgów zasługuje na to, by poświęcić jej cały dzień. Już rozległe i pięknie utrzymane ogrody mogą być same w sobie celem wycieczki.

Nazwa pałacu (piękna fontanna) pochodzi od źródła artezyjskiego, na które podczas polowania natrafił cesarz Maciej Habsburg. Znajdująca się tu cesarska rezydencja myśliwska spłonęła podczas oblężenia tureckiego w 1683 roku. Nowy pałac zamówiono u Johanna Bernharda Fischera von Erlacha, który zainspirowany architekturą Włoch stworzył oszałamiający rozmachem plan podmiejskiej rezydencji przyćmiewający nawet Wersal. Plan nie został jednak w pełni zrealizowany. Dopiero 50 lat później cesarzowa Maria Teresa zdecydowała się na budowlę utrzymaną w rokokowym stylu, ale w skromniejszej już wersji, z zaledwie 1441 komnatami.

Zwiedzenie pałacu można odbyć na wiele sposobów. Można wybrać trasę krótszą obejmującą 22 pokoje lub dłuższą prowadzącą przez 40 pokoi.

Wnętrza pałacowe na zawsze nauczą każdego rozpoznawać styl dekoracji właściwy rokoku. Zwiedzanie rezydencji to wędrówka po niezliczonych komnatach zwykle w odcieniach bieli, ozdobionych złoconymi girlandami podobnymi do zdobień widniejących w Hoffburgu. Do największych atrakcji pałacu należy Wielka Galeria oraz pełna przepychu cesarska Sala Bankietowa, ozdobiona olbrzymimi zwierciadłami, w których odbija się bogactwo barw składających się na malowidło na suficie. W sali obradowali uczestnicy Kongresu Wiedeńskiego w 1815 roku i do dziś odbywają się w niej oficjalne audiencje państwowe. Tutaj również koncertował mały Mozart przed rodziną cesarską składającą się z pary cesarskiej i ich dwanaściorga dzieci. Geniusz zdobył sobie uznanie cesarza wyjątkową, nie tylko jak na sześciolatka, wirtuozerią.

Okrągły Gabinet Chiński to pomieszczenie, w którym cesarzowa Maria Teresa zwykła odpoczywać i dyskutować z kanclerzem. Wiedzie stąd dyskretne przejście do apartamentów władczyni, a ponadto gabinet wyposażono w urządzenie umożliwiające wysunięcie spod podłogi nakrytego już stołu, dzięki czemu obrady mogły obyć się bez udziału ciekawskiej służby.

Najwartościowszą komnatą jest Pokój Milionowy zawdzięczający nazwę cenie jaką zapłaciła władczyni za 260 misternych XVII-wiecznych miniatur indyjskich i perskich. Osadzono je na płytach z drogiego różanego drewna sprowadzonego z Chin.

Komnata Napoleońska to z kolei miejsce, gdzie wydał ostatnie tchnienie król Rzymu zwany „orlątkiem” książę Francois Charles Joseph Bonaparte, syn Napoleona Bonaparte i austriackiej księżniczki Marii Ludwiki. Schönbrunn był dwukrotnie kwaterą cesarza Francuzów, a po jego upadku stał się w praktyce więzieniem dla jego syna, który zmarł tu na suchoty w wieku zaledwie 21 lat. Widoczny pod kloszem ptak był nieodłącznym towarzyszem księcia, jedynym, jak mawiał, przyjacielem w pałacu.

Rozciągające się na tyłach pałacu założenia ogrodowe są dziełem paryskiego ogrodnika, który nadał mu właściwy francuskim założeniom geometryczny charakter z wyraźnie poprowadzoną osią pomiędzy pałacem, a wzniesioną na wzgórzu malowniczą arkadią. W całym ogrodzie poukrywane są rzeźby i fałszywe ruiny tak modne w chwili ich powstawania. Najpierw natykamy się na imitację ruin rzymskich wśród krzewów parkowych wyglądających jak na wpół zasypany pałac z kolumnami w porządku korynckim. Dalej widoczny jest obelisk ozdobiony reliefami ilustrującymi epizody z życia Habsburgów.

Na krańcach ogrodów znajduje się najstarsze na świecie ZOO założone w 1752 roku przez cesarza Franciszka Stefana, męża Marii Teresy, dla sześciorga swych dzieci, którym w ten sposób zorganizował czas na zabawę. Tuż za ogrodem zoologicznym znajduje się palmiarnia wzniesiona w 1882 roku, mieszcząca kolekcję roślin tropikalnych. W sąsiedztwie wznosi się Pawilon Motyli pełen owadów fruwających nad sztucznymi kwiatami, które spryskiwane są miodem.

Kościół Wotywny (Votivkirche)

Neogotycki Kościół Wotywny został ufundowany dla upamiętnienia nieudanego zamachu na cesarza Franciszka Józefa. Inicjatorem budowy i zbiórki pieniężnej był cesarski brat Ferdynand Maksymilian, późniejszy cesarz Meksyku. Kamień węgielny pochodzący z Góry Oliwnej w Jerozolimie położono dokładnie 23 lata przed ostatecznym poświęceniem świątyni. Jej ukończenie zbiegło się z obchodami srebrnego wesela cesarskiej pary, kiedy w całym Wiedniu urządzano liczne uroczystości z tej okazji.

Konkurs na projekt kościoła wygrał Heinrich von Ferstel, który zaproponował budowlę w stylu francuskiego gotyku z XIII wieku. Fasada z dwoma wieżami posiada trzy portale z herbami, nad którymi znajduje się okazała rozeta. W portalu głównym obok postaci ze Starego Testamentu i czterech ewangelistów znajdują się figury patronów poszczególnych krajów Monarchii. Lewy portal przedstawia Zwiastowanie, zaś prawy – Zmartwychwstanie Chrystusa.

Do kościoła wchodzimy z boku. Wnętrze trzynawowej bazyliki przykryte jest krzyżowo-żebrowym sklepieniem charakterystycznym dla gotyku. Nad nawą środkową znajduje się fresk przedstawiający drzewo rodowe Chrystusa, a nad arkadami herby krajów koronnych Monarchii.

Witraże zostały zastąpione po wojnie nowymi oprócz jednego znajdującego się w tak zwanym „oknie cesarskim” i ufundowanego przez społeczeństwo. Ukazuje on Chrzest Chrystusa i Przemienienie Pańskie, patronów cesarza Franciszka Józefa, archanioła Michała walczącego ze smokiem (aluzja do zamachu na cesarza) oraz cesarza klęczącego u stóp Matki Boskiej. Swoistego rodzaju ciekawostką jest świeca św. Barbary ufundowana przez artylerzystów. Ta 4-metrowej wysokości świeca ma 30 cm średnicy, jej waga wynosi 264 kg, a czas palenia ocenia się na 100 lat.

Ratusz w Wiedniu (Rathaus der Stadt Wien)

Plac Ratuszowy (Rathausplatz) zaliczany jest do najpiękniejszych w Wiedniu. W jego obrębie znajduje się Ratusz. Budowla została wzniesiona na wzór ratusza w Brukseli. Jej inauguracja przypadła dokładnie w 200. rocznicę zwycięstwa nad Turkami. Neogotycki charakter budowli został wzmocniony ostrołukowymi arkadami w poziomie parteru, skąd można uchwycić dobre ujęcie Votivkirche.

Część wnętrza dostępna jest do zwiedzenia tylko z przewodnikiem, ale inne można zwiedzić samodzielnie. Latem na dziedzińcu odbywają się znakomite koncerty.

Parlament w Wiedniu

Na południe od Ratusza znajduje się zbudowany w stylu hellenistycznym Parlament. Jego centralna część tworzy rodzaj świątyni antycznej o silnie wysuniętej kolumnadzie. Boczne skrzydła zakończone są podobnymi świątyniami o nieco mniejszych rozmiarach. Autor dokładnie obliczył proporcje, dążąc do uzyskania efektu surowego monumentalizmu.

Wnętrza Parlamentu można zwiedzać jedynie z przewodnikiem, gdyż w budynku wciąż odbywają się obrady Nationalratu (Rady Narodowej) i Bundesratu (Rady Federalnej), czyli obu izb austriackiego parlamentu.

Sala posiedzeń zbudowana jest w formie greckiego teatru, gdzie dawniej zasiadali przedstawiciele wielu narodów Monarchii Austriackiej. Nie zabrakło wśród nich wybitnych Polaków, takich jak Franciszek Smolka, który został przewodniczącym parlamentu. Wśród działaczy austriackiej polityki XIX wieku znalazł się także prezes Polskiego Klubu Parlamentarnego w Wiedniu Apolinary Jaworski. Popiersia obu polityków znajdują się w dolnym westybulu. Tutaj również pierwsze doświadczenia zdobywali późniejsi polscy premierzy: Ignacy Daszyński i Wincenty Witos.

Muzeum Historii Sztuki (Kunsthistorisches Museum Wien)

Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu gromadzi zbiory niezwykle cennej kolekcji malarstwa europejskiego, sztuki starożytnej oraz monet. Zbiory te są jednymi z najciekawszych i najbogatszych w Europie.

Jeśli czas na to pozwala warto byłoby poświęcić pół dnia, by móc w spokoju podziwiać prace mistrzów północy i południa. Na szczególną uwagę zasługują prace: Albrechta Dürera (Adoracja Trójcy Świętej, Madonna z dzieciątkiem i gruszką), Pietera Bruegela (Wieża Babel, Walka karnawału z postem, Myśliwi na śniegu, Chłopskie wesele, Rzeź niewiniątek), Rubensa (Helena Fourment w futrze, Cztery kontynenty), Rembrandta (Autoportret), Diego Velázqueza (Infantka Małgorzata w niebieskiej sukni), czy Tycjana (Madonna z czereśniami).

MuseumsQartier

MuseumsQartier to jeden z największych kompleksów muzealno-kulturalnych na świecie. Jego główną ambicją jest stworzenie autonomicznej dzielnicy artystycznej, która miałaby mieć w przyszłości znaczący wpływ na kreowanie nowych trendów.

Dziś MuseumsQartier jednoczy pośród barokowych budynków urozmaiconych współczesną architekturą różnorakie instytucje kulturowe, przedstawicieli wielu sztuk, a także oferuje miejsce do spędzenia wolnego czasu.

W skład kompleksu wchodzą zarówno duże muzea jak Leopold Museum, gromadzące największą kolekcję modernistycznej sztuki austriackiej, Mumok (Museum Moderner Kunst Stiftung Ludwig Wien) z dziełami sztuki modernistycznej i współczesnej oraz Pop-art, Fluxus, Nowy realizm, jak i przestrzenie wystawiennicze w typie Kunsthalle Wien, wystawiające przede wszystkim sztukę współczesną oraz performance. Działalność obejmuje również festiwale, takie jak choćby coroczny Wiener Festwochen, a także wiedeński Festiwal Filmowy.

Jest to właściwe miejsce dla wszystkich, którzy chcieliby aktywnie spędzić wolne chwile w Wiedniu uczestnicząc w jego życiu kulturalnym.

Opera Wiedeńska (Wiener Staatsoper)

Budowa Opery Wiedeńskiej związana jest z dramatycznymi losami budowniczych. Nieprzychylne komentarze prasy spowodowały, że jeden z nich załamał się nerwowo i popełnił samobójstwo, a 2 miesiące później na atak serca zmarł jego współpracownik. Jednak dalsze dzieje były już pasmem sukcesów zainaugurowanym w wystawieniem w 1869 roku opery Mozarta “Don Giovanni”.

Dwupiętrową fasadę opery tworzą pięciołukowe arkady, w których stoją brązowe figury alegorii heroizmu, dramatu, artystycznej fantazji, komedii i miłości. Nad wejściem na postumentach umieszczono dwie grupy z pegazami. Z tyłu znajdują się olbrzymie tarasy. Wejście do opery prowadzi przez marmurowy hol. Figury zdobiące klatkę schodową przedstawiają 7 wolnych sztuk. Możemy tu również odnaleźć popiersie Gustava Mahlera, jednego z dyrektorów opery.

Jednak to nie architektoniczna forma budowli jest dziś najważniejsza. Sama instytucja symbolizuje niejako Wiedeń, muzyczną stolicę Europy. Opera Wiedeńska jest bezsprzecznie jednym z najlepszych teatrów muzycznych i najbardziej demokratycznym, gdyż obok 1624 miejsc siedzących posiada 567 stojących, co pozwala nawet średnio zamożnym melomanom brać udział w spektaklach na najwyższym poziomie. Są jednak chwile, gdy gmach opery dostępny jest tylko dla najznamienitszych osobistości. W ostatni czwartek karnawału staje się on sceną dla największego i najwspanialszego balu wiedeńskiego, na którym walc tańczony jest przez osobistości świata polityki i kultury.

Dom Hundertwassera w Wiedniu (Hundertwasserhaus)

Znużenie dostojnym urokiem starego Wiednia można przerwać spacerem do Hundertwasserhaus, kolorowego gmachu zaprojektowanego przez pomysłowego twórcę Friedensreicha Hundertwassera.

Jaskrawego Hundertwasserhaus o nieregularnym kształcie trudno nie zauważyć. Mając przed oczami tę oryginalną osobliwość warto wspomnieć o twórcy i jego poglądach. W manifestach autora Hundertwasserhaus często pojawiały się przemyślenia o szkodliwości linii prostych, zamiłowanie do otworów okiennych w ścianach i koncepcje dotyczące wież oraz kopuł, których obecność podnosi status właściciela do rangi monarszej.

Friedensreich Hundertwasser był przede wszystkim malarzem należącym do secesji wiedeńskiej, zapatrzonym w twórczość Gustava Klimta i Egona Schielego, i ta plastyczna wyobraźnia wywarła silny wpływ na jego projekty architektoniczne. Jest znany również ze względu na swoje dziwactwa. Najpierw przekształcił swoje prawdziwe nazwisko Stowasser na Hundertwasser, a z Friedricha stał się Friedensreichem. Potem dodał sobie drugie imię Negentag (od zakupionego wcześniej jachtu), by z czasem przekształcić je w Regentag (deszczowy dzień), gdyż podobno był miłośnikiem deszczu. Swoje wybory tłumaczył potrzebą nieustannego odradzania się i rozpoczynania od nowa, a taką moc miałoby według niego nadawanie nowych imion.

Hundertwasserhaus jak wszystkie dzieła tego kreatywnego twórcy w zdecydowany sposób odcina się od zwartej i tradycyjnej zabudowy reszty miasta. Rozkwita bujnie zielenią drzew na dachu, kłóci się z funkcjonalnym projektowaniem wnętrz, nie respektując wymogów kątów prostych i prostopadłych ścian. Albo się je kocha albo nienawidzi, ale z pewnością nie można przejść obok niego obojętnie.

Wiener Prater i Wiener Riesenrad

Dalsza trasa spaceru wiedzie wprost do głównego parku wiedeńskiego Wurstelprater, popularnie nazywanego Prater. W tej części miasta ulice nie są już tak reprezentacyjne, ale oferują obraz prawdziwego życia z dala od turystycznych tras.

Niegdyś były tu tereny łowieckie Habsburgów. W roku 1766 cesarz Józef II Habsburg postanowił udostępnić je mieszkańcom Wiednia i od tego czasu Wiener Prater jest 600-hektarowym parkiem publicznym w Wiedniu. Data utworzenia plasuje go jako drugi najstarszy park rozrywki na świecie.

Mieści się tu wesołe miasteczko ze sławnym diabelskim kołem Wiener Riesenrad, wyraziście obecnym w panoramie miasta. Od czasów światowej wystawy w 1896 roku Wiener Riesenrad jest symbolem miasta. Jest to dzieło angielskiego inżyniera Waltera Bassetta.

Koło było celem bombardowań w czasie II wojny światowej, zostało jednak pieczołowicie odbudowane. Już po wojnie Graham Greene uwiecznił ów pomnik techniki na kartach powieści “Trzeci człowiek”, opowiadającej o latach okupacji Wiednia przez wojska sprzymierzonych.

Warto przejechać się tą potężną karuzelą o średnicy 61 metrów. W okolicy znajdują się także liczne dodatkowe atrakcje. Można odprężyć się w lunaparku oferującym poza typowymi rozrywkami także zabawę w kasynie i posiłki w barach szybkiej obsługi. Ciekawym miejscem jest planetarium. Po samym parku można przejechać się miniaturową wąskotorową kolejką parkową Liliputbahn pokonującą dystans około 4 km.

Do najładniejszych okolic Prateru należą te położone na południowy wschód od wesołego miasteczka. Tamtejsza główna aleja wysadzana jest kasztanami i ciągnie się wśród traw i kwiatów na odcinku 5 km. Na Praterze można zakończyć zwiedzanie stolicy Austrii albo też zobaczyć kolejne atrakcje w Wiedniu, których nie brakuje.