Lublana (Ljubljana) jest największym miastem i stolicą Słowenii. Niemal 300-tysięczne miasto leży nad rzeką Lublanicą, którą przecinają malownicze mosty. Lublana słynie z obszernego parku Tivoli, ciągnącego się aż do jej centrum. Znajdziemy tu również miejsca będące świadectwem liczącej ponad 4 tysiące lat historii – m.in. pozostałości rzymskiego miasta Emona czy kompleks starego miasta ze średniowiecznym zamkiem oraz barokowymi budynkami. Z tego wpisu dowiesz się co warto zobaczyć w Lublanie.
W tym artykule
Historia Lublany
Historia Lublany sięga 2000 lat p.n.e. W tamtym czasie na terenie dzisiejszej Lublany powstawały pierwsze drewniane chaty. Pierwszym plemieniem zamieszkującą na stałe te tereny byli Wenetowie. Później pojawili się tu Celtowie. W początkach nowej ery Rzymianie założyli tu obozowisko Emona. Osada została zniszczona w 452 r. przez Hunów. W VI wieku na terenie Lublany pojawili się Słowianie.
Nazwa miasta, Luwigana, pojawiła się po raz pierwszy w 1144 roku. W XIII wieku miasto podzielono na trzy dzielnice: Stari trg, Mestni trg, Novi trg, a Lublana otrzymała prawa miejskie. Od XIII do prawie końca XVIII wieku Lublana pozostawała w rękach Habsburgów.
W 1511 roku miasto zostało nawiedzone przez trzęsienie ziemi, po którym Lublana została odbudowana w stylu renesansowym oraz powstał nowy mur obronny wokół miasta. W XVI wieku Lublana była ośrodkiem reformacji.
Po zakończeniu I wojny światowej Lublana została przyłączona do Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców. W czasie II wojny światowej miasto okupowały najpierw faszystowskie Włochy, a później nazistowskie Niemcy.
Po II wojnie światowej Lublana stała się stolicą Socjalistycznej Republiki Słowenii wchodzącej w skład Jugosławii. W roku 1991 Słowenia ogłosiła niepodległość, a Lublana stała się jej stolicą.
Zwiedzanie Lublany – informacje praktyczne
Jeśli chcesz odwiedzić w Lublanie jak najwięcej atrakcji, a jednocześnie obniżyć koszty zwiedzania i podróżowania po mieście komunikacją miejską rozważ zakup karty turystycznej “Ljubljana Card” w punkcie informacji turystycznej lub przez internet.
Karta 24-godzinna:
36,00 €
Karta 48-godzinna:
44,00 €
Karta 72-godzinna:
49,00 €
Decydując się na zakup “Ljubljana Card” bez dodatkowych opłat możesz:
- zwiedzić ponad 20 zabytków
- bezpłatnie jeździć komunikacją miejską
- za darmo zwiedzić miasto z przewodnikiem
- bezpłatnie wjechać kolejką na Wzgórze Zamkowe
- bezpłatnie popłynąć statkiem po rzece Lublanicy
- bezpłatnie wynająć rower miejski na 4 godziny
- bezpłatnie korzystać przez 24 godziny z internetu bezprzewodowego WiFree
- bezpłatnie wejść do muzeów (ich wykaz w dalszej części wpisu)
- bezpłatnie wejść do ZOO w Lublanie
Uwzględniając podane w dalszej części opłaty związane ze zwiedzaniem stolicy Słowenii, moim zdaniem warto skorzystać z tej karty, oczywiście przy założeniu, że zamierzasz aktywnie zwiedzać Lublanę.
Stolica Słowenii to idealna baza wypadowa do odkrywania wszystkich kulturowych i naturalnych pereł tego kraju. Oto kilka atrakcji i wycieczek, które mogą Cię zainteresować:
Co zobaczyć w Lublanie
Lublana jest nowoczesną stolicą, ale zachowała też sielską atmosferę i klimat małego miasta. Bardzo klimatycznie prezentuje się kameralne Stare Miasto z renesansową, barokową i modernistyczną zabudową. Nad Starym Miastem góruje Wzgórze Zamkowe, Golovec oraz Tivolski vrh. Żeby powiedzieć, że się było w Lublanie koniecznie trzeba zobaczyć Plac Prešerna (Prešernov trg), Potrójny most (Trimostovje), Targ lubljański, Katedrę św. Mikołaja, Smoczy most (Zmajski most), Zamek (Ljubljanjski grad) i park Tivoli. Warto również wybrać się na długi spacer nabrzeżem rzeki Lublanicy. Sprawdź co zobaczyć w Lublanie, aby poznać nie tylko najważniejsze zabytki stolicy Słowenii ale i poczuć prawdziwy klimat tego miasta.
Polecany artykuł: Słowenia – 10 miejsc, które warto zobaczyć
Zwiedzanie Lublany rozpoczynamy w jednym z najbardziej rozpoznawalnych miejsc w mieście – na Placu Prešerena.
Plac Prešerena (Prešernov trg)
France Prešeren był wielkim słoweńskim poetą epoki romantyzmu. Jeden z jego wierzy “Zdravljica” stał się hymnem narodowym Słowenii. A my znajdujemy się właśnie na Placu Prešerena.
Adres:
Prešernov trg 1, 1000 Ljubljana
Współrzędne GPS:
46°03’05.1″N 14°30’21.8″E
Przy placu znajduje się poświęcony poecie pomnik wykonany na początku XX wieku przez Maksa Fabianiego i Ivana Zajca.
Układ Placu Prešerena bazuje na modelu włoskim. Budynkiem, który dominuje nad placem i przyciąga wzrok jest XVII-wieczny barokowy Kościół Franciszkanów (Frančiškanska cerkev Marijinega oznanjenja). Wchodząc do środka można podziwiać ogromny ołtarz dłuta Francesco Robba oraz bogato zdobione sklepienie. W kaplicach bocznych kościoła znajduje się 8 ołtarzy. Od strony zachodniej do kościoła przylega klasztor Franciszkanów ze wspaniałą biblioteką.
Charakterystycznymi elementami Placu są również wykonane w stylu Art Nouveau fasady budynków Ura (Hauptmannova hiša) i Urbanca (Urbanceva hiša), w którym mieści się dom towarowy “Centromerkur”.
Potrójny Most (Tromostovje)
Z Placu Prešerena wchodzimy na słynny Potrójny Most. To jeden z najbardziej rozpoznawalnych elementów architektury Lublany.
Adres:
Adamič-Lundrovo nabrežje 1, 1000 Ljubljana
Współrzędne GPS:
46°03’04.1″N 14°30’22.5″E
Pierwsza wzmianka o moście w tym miejscu pochodzi z 1280 roku. W średniowieczu powstał tu most, który nazywano dolnym lub szpitalnym. Łączył on północno-zachodnią Europę z Bałkanami. W roku 1841 średniowieczny most został rozebrany a na jego miejscu powstał most kamienny. Architekt Jože Plečnik doprojektował w 1931 roku do istniejącego mostu dwie kładki dla pieszych. Całość została ozdobiona kolumnowymi balustradami, które nadają temu miejscu niepowtarzalny urok. I tak właśnie powstał Potrójny Most, którym można się dostać do Starego Miasta.
Na drugim brzegu Lublanicy znajduje się punkt informacji turystycznej, w którym możemy kupić “Ljubljana Card”, o której wcześniej wspominałem.
Stare Miasto – Rynek Miejski (Mestni trg), Stary Rynek (Stari trg), Górny Rynek (Gornji trg)
Wszystkie trzy rynki znajdujące się na Starym Mieście w Lublanie przechodzą jeden w drugi. Część znajdującej się tu zabudowy zachowała swój pierwotny średniowieczny układ. Jednak większość budynków jest w stylu barokowym.
Ratusz (Mestna hiša)
Głównym budynkiem na Rynku Miejskim jest Ratusz, będący siedzibą burmistrza Lublany.
Adres:
Stritarjeva ulica 2, 1000 Ljubljana
Współrzędne GPS:
46°02’59.9″N 14°30’26.0″E
Budynek Ratusza był wielokrotnie przebudowywany. Jego charakterystycznym elementem jest wieża zegarowa. Wewnątrz budynku można obejrzeć różne wystawy dzieł sztuki.
Przed ratuszem na placu Mestni trg stoi Fontanna Robba (Robbov vodnjak), zwana też Fontanną Trzech Rzek. Fontanna ta nasunęła mi pewne skojarzenie z Fontanną Czterech Rzek w Rzymie. Główne rzeki Słowenii – Krka, Sawa i Ljublianica fontanna przedstawia jako trzech tytanów trzymających dzbany, z których wylewa się woda.
Katedra Świętego Mikołaja w Lublanie (Stolnica svetega Nikolaja v Ljubljani)
Kierujemy się teraz do lublańskiej barokowej Katedry Świętego Mikołaja.
Adres:
Dolničarjeva ulica 1, 1000 Ljubljana
Współrzędne GPS:
46°03’02″N 14°30’28″E
W miejscu obecnej katedry w XIII wieku stała bazylika romańska. W XVII wieku stan techniczny kościoła był tak zły, że zaplanowano budowę nowej katedry, która po różnych perypetiach powstała na początku XVIII wieku. Wewnątrz świątyni wyróżnia się ołtarz główny oraz stalle kanonickie.
Dla upamiętnienia wizyty papieża Jana Pawła II w 1996 roku powstały drzwi z brązu. Na drzwiach głównych (zachodnich) wyryto sceny przedstawiające 1250 lat chrześcijaństwa na Słowenii. Z kolei drzwi boczne (południowe) przedstawiają historię diecezji w Lublanie.
Po wyjściu z katedry ulicą Dolničarjeva kierujemy się w stronę kolejnego mostu na trasie zwiedzania Lublany.
Most Rzeźników (Mesarski most)
Most Rzeźników przypomina raczej kładkę niż prawdziwy most.
Adres:
Mesarski most, 1000 Ljubljana
Współrzędne GPS:
46°03’06.2″N 14°30’31.5″E
Most został dopiero w 2010 roku, ale oryginalny pomysł na most, którego autorem był architekt Jože Plečnik powstał już latach 30. XX wieku.
Most łączy główny targ w Lublanie z nabrzeżem Petkovšek. Zdobią go prace rzeźbiarza Jakova Brdara przedstawiające postacie z mitologii greckiej i tradycji chrześcijańsko-żydowskiej: Adama i Ewę, Satrya i Prometeusza. Całości dopełniają mniejsze groteskowe rzeźby żab i skorupiaków.
Wkrótce po otwarciu mostu na jego stalowych drutach zaczęły pojawiać się kłódki, zapinane przez zakochane pary, co miało symbolizować deklaracje dozgonnej miłości.
Na Stare Miasto wrócimy kolejnym mostem na Lublanicy – Mostem Smoków.
Most Smoków (Zmajski most)
Most Smoków zaprojektowany został w stylu Art Nouveau i wybudowany w stylu wiedeńskiej secesji w 1901 roku na miejscu drewnianego Mostu Rzeźnickiego. To jeden z najbardziej charakterystycznych obiektów miasta, zaraz po zamku.
Adres:
Resljeva cesta 2, 1000 Ljubljana
Współrzędne GPS:
46°03’06.9″N 14°30’37.4″E
Nowy most formalnie nosił imię Cesarza Franciszka Józefa, ale oficjalna nazwa nigdy się nie przyjęła. Mostu strzegą cztery smoki. Według legendy, ponoć poruszają ogonem za każdym razem, gdy przez most przechodzi dziewica.
Nie bacząc zbytnio na milczące jak zaklęte kamienne smoki wracamy na Stare Miasto. Najpierw ulicą Kopitarjeva a następnie Krekov trg idziemy do dolnej stacji kolejki linowej, którą można wjechać na Wzgórze Zamkowe widoczne już od początku zwiedzania, które rozpoczęliśmy na Placu Prešerena.
Chcąc dostać się tu piechotą od Mostu Smoków (około 750 m) należy odbić w Vodnikov trg, następnie Za ograjami i Ovinki.
Zamek w Lublanie (Ljubljanski grad)
Pierwsza fortyfikacja na Wzgórzu Zamkowym górującym nad Lublaną powstała za czasów celtyckich. Średniowieczny zamek powstał tu w IX wieku i był siedzibą kniaziów Spannheim. Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z 1144 roku.
W XIV wieku zamek stał się własnością Habsburgów. Z polecenia cesarza Fryderyka III od XVI wieku rozpoczęła się gruntowna rozbudowa zamku po trzęsieniu ziemi, które miało miejsce w 1511 roku. Przebudowano lub wybudowano od nowa wszystkie główne budynki zamku. Do 1814 r. w lublańskim zamku funkcjonował garnizon wojskowy. W połowie XIX wieku została dobudowana wieża obserwacyjna. W 1905 roku zamek zastał zakupiony przez miasto i urządzono w nim mieszkania. W latach 60. XX wieku rozpoczęła się gruntowna odnowa zamku trwająca w zasadzie do chwili obecnej.
Zamek w Lublanie to największa atrakcja Starego Miasta w Lublanie. Na przestrzeni wieków zamek odgrywał ważną rolę i pozostał symbolem miasta aż do czasów obecnych.
Godziny zwiedzania Zamku w Lublanie
Styczeń-kwiecień, październik-grudzień:
9:00–19:00
Maj-wrzesień:
9:00–22:00
Cennik biletów wstępu do Zamku w Lublanie
Bilet normalny:
16,00 €
Bilet ulgowy:
11,20 €
Bilet rodzinny:
38,40 €
Bilet normalny (audioprzewodnik):
20,00 €
Bilet ulgowy (audioprzewodnik):
14,00 €
Bilet rodzinny (audioprzewodnik):
48,00 €
W cenie biletu wstępu jest zawarta opłata za wjazd kolejką linową na Wzgórze Zamkowe i zjazd na dół.
Kolejka zabiera jednorazowo 33 osoby, a wjazd na górę trwa około 1 minuty. Przystanek kolejki znajduje się przy Krekov trg 4, nieopodal Smoczego Mostu. Można tu dojechać autobusami linii 2, 13, 20.
Adres:
Krekov trg 4, 1000 Ljubljana
Współrzędne GPS:
46°03’00.3″N 14°30’34.8″E
W trakcie zwiedzania zamku można obejrzeć wystawę poświęconą historii Słowenii oraz obejrzeć film o historii Lublany. Turyści mogą zwiedzać XV-wieczną kaplicę św. Jerzego z licznymi płaskorzeźbami i freskami oraz XIX-wieczną wieżę. Zarówno z samej wieży jak i z zamkowych murów rozciąga się malowniczy widok na lublańskie Stare Miasto. W zamku mieści się także Muzeum Lalek.
Lublana ma do zaoferowania turystom nieco więcej niż tylko Stare Miasto. Na koniec pełnego atrakcji pierwszego dnia zwiedzania warto udać się na rejs po rzece Lublanicy i obejrzeć miasto z wieczorno-nocnej perspektywy. Warto również skorzystać z noclegu i następnego dnia poznać kolejne atrakcje miasta.
Plac Kongresowy (Kongresni Trg)
Najbardziej malowniczym a zaraz największym i najchętniej odwiedzanym placem w Lublanie jest Plac Kongresowy.
Główną zabudowę placu stanowią zabytkowe kamienice.
Na uwagę zasługują budynki Filharmonii Słoweńskiej (Slovenska filharmonija), Uniwersytetu Słoweńskiego (Univerza v Ljubljani) oraz Kościoła Urszulanek p.w. św. Trójcy (Cerkev Sv. Trojice)
Park Tivoli
Z Placu Kongresowego ulicą Šubičeva dojdziemy do 5-hektarowego Parku Tivoli będącego ulubionym miejscem odpoczynku mieszkańców Lublany.
Adres:
Park Tivoli, 1000 Ljubljana
Współrzędne GPS:
46°3’14″N 14°29’48″E
Przez park prowadzi promenada Jakopič zaprojektowana przez Jože Plečnika. Kończy się ona przy XVII-wiecznym Zamku Tivoli (Tivolski grad). Kiedyś budynek ten był letnią rezydencją Biskupa Lublany, a obecnie mieści się w nim Międzynarodowe Centrum Grafiki.
Cały Park Tivoli wypełniają ogrody w stylu francuskim, urokliwe zbiorniki wodne oraz liczne trawniki idealne do urządzenia pikniku. W parku znajdują się również hale sportowe do koszykówki i hokeja, a także place zabaw.
Cmentarz Žale
W odległości około 3 km na wschód od Starego Miasta, w dzielnicy Bežigrad znajduje się zaprojektowany przez Jože Plečnika Cmentarz Žale. Dojedziemy do niego autobusami linii 2, 7, 19 i 22.
Adres:
Med hmeljniki 2, 1000 Ljubljana
Współrzędne GPS:
46°04’02,84″N 14°31’42,32″E
Cmentarz zajmuje powierzchnię 375 tys. m kw. Już na początku zwraca uwagę bardzo charakterystyczne wejście na nekropolię. Pochowani są tu znani słoweńscy poeci, pisarze, rzeźbiarze, malarze, kompozytorzy, architekci, aktorzy, inżynierowie, politycy i sportowcy. Spoczywa tu również Jože Plečnik, jeden z najwybitniejszych architektów XX wieku, który zaprojektował i zrealizował większość obiektów budowanych w Lublanie.
Šmarna gora
Podczas zwiedzania szukam miejsc, z których można podziwiać panoramę okolicy. W Lublanie takim miejscem jest Šmarna gora, zwana też Górą Najświętszej Marii Panny.
Wzgórze oddalone jest 10 km od centrum Lublany. Można tu dojechać pociągiem wysiadając na stacji Medno.
Adres:
1211 Ljubljana – Šmartno
Współrzędne GPS:
46°7’47″N 14°27’49″E
Šmarna gora jest najwyższym wzgórzem w Lublanie. Dla mieszkańców stolicy Słowenii jest popularnym miejscem do uprawiania turystyki pieszej i weekendowego wypoczynku. Górę upodobali sobie również paralotniarze. Šmarna gora ma dwa szczyty (669 i 676 m n.p.m.) i wyglądem przypomina garby wielbłąda. Na szczycie znajduje się zabytkowy kościół i gospoda.
Muzea w Lublanie
Na koniec pozwolę sobie wrócić do karty “Ljubljana Card”. Wspomniałem, że po jej wykupieniu mamy bezpłatny wstęp do ponad 20 muzeów. Osobiście nie jestem zapalonym amatorem muzeów, ale mogę polecić kilka poniższych, które warto odwiedzić podczas zwiedzania Lublany.
Muzeum Iluzji (Hiša Iluzij)
Muzeum Iluzji to jedno z ciekawszych i chętnie odwiedzanych obiektów. Polecam go szczególnie osobom podróżującym z dziećmi, gdyż w tym miejscu zabawa nie ma granic. W pokoju antygrawitacyjnym przekonasz się, że wszystko wydaje się przeczyć prawom grawitacji. W obróconym pokoju z kolei cała rzeczywistość obróci się o 90 stopni. Szczególnemu wrażeniu iluzji można ulec w tunelu wirowym, w którym wszystko wydaje się obracać, a utrzymanie równowagi jest prawie niemożliwe.
Adres:
Kongresni trg 13, 1000 Lublana
Współrzędne GPS:
46°02’58.6″N 14°30’12.2″E
Muzeum otwarte jest codziennie w godzinach od 09:00 do 21:00. Bilety wstępu kosztują: 13 € (bilet normalny), 9 € (bilet ulgowy), 34 € (bilet rodzinny).
Muzeum Narodowe Słowenii (Narodni muzej Slovenije)
Muzeum Narodowe Słowenii mieści się w neorenesansowym pałacu. Znajdują się tu bogate zbiory wykopalisk architektonicznych, zaliczanych do najcenniejszych skarbów światowego dziedzictwa kulturowego. W muzeum można zobaczyć m.in. flet neandertalski z wykopalisk Divje Babe, liczący około 60 tys. lat.
Adres:
Muzejska ulica 1, 1000 Ljubljana
Współrzędne GPS:
46°03’06.6″N 14°29’58.4″E
Muzeum czynne jest codziennie w godzinach od 10:00 do 18:00 (w czwartki do 20:00). Bilety wstępu kosztują: 8 € (bilet normalny), 4 € (bilet ulgowy), 15 € (bilet rodzinny).
Muzeum Architektury i Wzornictwa (Muzej za arhitekturo in oblikovanje)
Muzeum Architektury i Wzornictwa mieści się w zamku Fužine i jest dobrym wyborem dla miłośników architektury. To jedno z najstarszych tego typu muzeów w Europie. Organizowane są tu wystawy i wydarzenia z zakresu architektury, urbanistyki, wzornictwa przemysłowego i graficznego oraz fotografii. Można tu podziwiać dzieła Jože Plečnika – naczelnego architekta Lublany.
Adres:
Rusjanov trg 7, 1000 Lublana
Współrzędne GPS:
46°03’02.2″N 14°33’48.0″E
Muzeum czynne jest od wtorku do niedzieli w godzinach od 10:00 do 18:00. Bilety wstępu kosztują: 7 € (bilet normalny), 3,50 € (bilet ulgowy), 12,50 € (bilet rodzinny).
Słoweńskie Muzeum Etnograficzne (Slovenski etnografski muzej)
Słoweńskie Muzeum Etnograficzne jest najważniejszym muzeum etnologicznym w Słowenii. Muzeum gromadzi artefakty związane ze słoweńską i pozaeuropejską kulturą materialną, społeczną i duchową. Można tu zobaczyć bogate zbiory przedmiotów codziennego użytku, jakich używali na przestrzeni lat ludzie zamieszkujący tereny Słowenii. Muzeum powstało w 1923 roku w wyniku wydzielenia go z Muzeum Narodowego Słowenii.
Adres:
Metelkova ulica 2, 1000 Ljubljana
Współrzędne GPS:
46°03’17.2″N 14°30’57.9″E
Muzeum czynne jest od wtorku do niedzieli w godzinach od 10:00 do 18:00 (w czwartki do 20:00). Bilety wstępu kosztują: 6 € (bilet normalny), 3 € (bilet ulgowy), 12 € (bilet rodzinny).
Muzeum Kolejnictwa (Železniški muzej Slovenskih železnic)
Muzeum Kolejnictwa jest zarządzane przez Koleje Słoweńskie. W tym wyjątkowym miejscu można nie tylko obejrzeć sporą kolekcję lokomotyw parowych, w tym kilka bardzo rzadkich modeli, ale także dowiedzieć się, jak faktycznie działają koleje. Szczególną atrakcją jest możliwość poznania funkcjonowania dworca kolejowego z okresu monarchii austro-węgierskiej. Muzealne zbiory uzupełnia kolekcja starych urządzeń, narzędzi, mundurów, starych biletów oraz innych przedmiotów dziedzictwa technicznego związanych z koleją.
Adres:
Parmova ulica 35, 1000 Lublana
Współrzędne GPS:
46°03’44.9″N 14°30’10.2″E
Muzeum czynne jest od wtorku do niedzieli w godzinach od 10:00 do 18:00. Bilety wstępu kosztują: 8 € (bilet normalny), 4 € (bilet ulgowy), 20 € (bilet rodzinny).
Dom Plečnika (Plečnikova hiša)
Jeśli zwiedzamy lublańskie muzea nie sposób pominąć Domu Plečnika, muzeum poświęconego genialnemu architektowi oraz jego dziełom. W Domu Plečnika można zobaczyć dom architekta dokładnie takim, jakim był za jego życia oraz obejrzeć stałą wystawę prezentującą jego prace. Wystawa koncentruje się na twórczości architekta w Lublanie, ale Plečnik działał również w innych krajach. Jest autorem wielu dzieł architektury w Wiedniu, a także odnowił Zamek Praski.
Adres:
Karunova ulica 4, 1000 Lublana
Współrzędne GPS:
46°02’33.1″N 14°30’07.8″E
Muzeum czynne jest od wtorku do niedzieli w godzinach od 10:00 do 18:00. Bilety wstępu kosztują: 8 € (bilet normalny), 6 € (bilet ulgowy), 18 € (bilet rodzinny).
Gdzie spać w Lublanie? Polecane noclegi
Jeśli zarezerwujesz nocleg za pomocą zamieszczonych we wpisie linków ja otrzymam niewielką prowizję. Dla Ciebie cena noclegu pozostaje taka sama.
Rooms Sincere 1830
Petkovškovo Nabrežje 41
Eagle’s Nest Ljubljana
Orlova ulica 7a
Lina Rooms
Korytkova ulica 20