Luksemburg (Wielkie Księstwo Luksemburga) jest małym krajem w zachodniej Europie graniczącym z Belgia, Francją i Niemcami. Zajmuje powierzchnię zaledwie 2586 km2, a liczba mieszkańców wynosi nieco ponad 650 tysięcy. Luksemburg jest krajem, który nie posiada dostępu do morza, przez co wydawać się może, że nie ma tu co robić. Tymczasem oferuje wiele atrakcji dla turystów: od średniowiecznych zamków i malowniczych miasteczek po piękne tereny zielone i nowoczesne muzea. Poznaj najciekawsze atrakcje w Luksemburgu.
W tym artykule
Luksemburg – informacje ogólne
Państwo Luksemburg ma bogatą historię sięgającą średniowiecza, kiedy to było hrabstwem, a następnie księstwem. W 1867 roku Luksemburg uzyskał pełną niezależność, a w 1957 roku stał się jednym z sześciu krajów założycielskich Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (EWG), która później przekształciła się w Unię Europejską. Luksemburg jest również członkiem NATO i Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Ustrój polityczny Luksemburga to parlamentarna monarchia konstytucyjna. Głową państwa jest Wielki Książę, pełniący głównie funkcje reprezentacyjne, natomiast rządem kieruje premier wybierany przez parlament.
W Luksemburgu obowiązują trzy języki urzędowe: luksemburski (używany na co dzień przez większość mieszkańców), francuski i niemiecki. Zróżnicowanie językowe odzwierciedla bogatą historię kraju i wpływy sąsiednich państw.
Luksemburg posiada jeden z najwyższych dochodów na mieszkańca. Silnie rozwinięty jest sektor finansowy. Ważną rolę odgrywa również przemysł stalowy i turystyka.
Od 1 marca 2020 roku Luksemburg stał się pierwszym krajem na świecie, który udostępnił całkowicie darmowy transport publiczny dla wszystkich. Oznacza to, że możesz jeździć autobusami, tramwajami i pociągami na terenie całego kraju bez kupowania biletów. Darmowa komunikacja nie dotyczy jednak podróży pociągami w pierwszej klasie.
Co warto zobaczyć w Luksemburgu
Luksemburg, choć niewielki, oferuje turystom mnóstwo atrakcji: od średniowiecznych zamków i malowniczych miasteczek po nowoczesne muzea i piękne tereny zielone. To idealne miejsce na kilkudniowy city break.
Stolica – miasto Luksemburg zachwyca Starym Miastem z brukowanymi uliczkami, katedrą Notre-Dame i Pałacem Wielkich Książąt. Warto również zajrzeć do podziemi Kazamatów Bock i skorzystać z windy Pfaffenthal, oferującej panoramiczne widoki na miasto.
Miłośnikom historii Luksemburg oferuje liczne zamki, m.in. imponujący zamek Vianden górujący nad miastem o tej samej nazwie. W regionie Mullerthal, nazywanym często Małą Szwajcarią Luksemburga, można podziwiać malowniczą krainę krasową z wąwozami, jaskiniami i wodospadami.
Luksemburg stawia również na nowoczesność. W dzielnicy Kirchberg znajdują się siedziby instytucji europejskich, a muzeum sztuki Mudam Musée d’Art Moderne (MUDAM) zachwyca bogatą kolekcją dzieł artystów XX i XXI wieku.
Jeżeli wybierasz się w podróż do Luksemburga, sprawdź co możesz zobaczyć i zwiedzić w samej stolicy jak i całym Luksemburgu.
Miasto Luksemburg – stolica kraju i największe atrakcje
Warto wybrać się na wycieczkę do stolicy Luksemburga. Stare Miasto w Luksemburgu, wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, to labirynt wąskich uliczek, brukowanych placów i starych kamienic z XVII-XIX wieku.
Już w XII wieku w tym miejscu znajdowała się warowna osada, która z biegiem czasu rozwijała się i rosła w siłę. Ślady dawnych fortyfikacji widoczne są do dziś w postaci murów obronnych i bram miejskich. Na terenie Starego Miasta znajdują się liczne kościoły, z których najsłynniejszy to katedra Notre-Dame z XIV wieku. Warto również zobaczyć Ratusz Miejski z XVI wieku oraz XVIII-wieczny Pałac Wielkich Książąt.
Poniżej znajdziesz polecane przeze mnie miejsca i atrakcje w stolicy państwa Luksemburg, które spokojnie zwiedzisz w 1 dzień. Ciekawą opcją zwiedzenia Luksemburga jest trzygodzinna wycieczka z przewodnikiem na rowerze elektrycznym.
Kazamaty Bock (Casemates du Bock)
Zwiedzanie proponuję rozpocząć od Kazamatów Bock (Casemates du Bock). Są one rozległym systemem podziemnych tuneli i korytarzy wykutych w skale pod wzgórzem Bock. Stanowią jeden z najważniejszych zabytków historycznych miasta i są wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Kazamaty Bock
Godziny zwiedzania — codziennie 09:45-17:00
Bilety wstępu — bilet normalny – 8,00 € / bilet ulgowy – 4,00 €
Kazamaty zostały zbudowane w XVII wieku przez Hiszpanów i Francuzów jako część systemu fortyfikacji. Początkowo służyły one jako schronienie dla żołnierzy oraz magazyn broni i amunicji. Z biegiem czasu rozbudowywano je i ulepszano, a w XVIII wieku stały się one jedną z najpotężniejszych twierdz w Europie. Casemates du Bock odegrały kluczową rolę w obronie miasta podczas licznych oblężeń, m.in. w czasie wojen francusko-hiszpańskich i wojen napoleońskich.
Chemin de la Corniche
Wzdłuż dawnych murów obronnych miasta biegnie trasa widokowa Chemin de la Corniche okrzyknięta “najpiękniejszym balkonem Europy”. Oferuje ona widoki na dolinę rzeki Alzette i dolną część miasta.
Ścieżka została pierwotnie wybudowana w tym samym czasie co Kazamaty Bock. Do 1870 roku niektóre z jej stromych odcinków posiadały schody, które później zostały wyrównane po likwidacji fortyfikacji.
Trasa rozpoczyna się przy Bock Promontory, gdzie można zwiedzić pozostałości dawnej twierdzy. Następnie prowadzi wzdłuż murów obronnych.
Spacer Chemin de la Corniche to łatwa i przyjemna trasa, odpowiednia dla osób w każdym wieku. Szlak jest w całości wybrukowany i posiada łagodne nachylenie, co czyni go dostępnym również dla osób z wózkami dziecięcymi i osób o ograniczonej sprawności ruchowej.
Pałac Wielkich Książąt (Palais Grand-Ducal)
Warto odwiedzić jeden z najbardziej rozpoznawalnych budynków w mieście – Pałac Wielkich Książąt. Został zbudowany w XVI wieku jako ratusz miejski. W 1795 roku został przejęty przez Francuzów i przekształcony w siedzibę prefektury. Po kongresie wiedeńskim w 1815 roku pałac został przekazany Królestwu Niderlandów i służył jako rezydencja gubernatora. W 1867 roku, po uzyskaniu niepodległości przez Luksemburg, pałac stał się oficjalną rezydencją Wielkich Książąt.
Pałac jest dostępny dla zwiedzających tylko podczas letnich wycieczek z przewodnikiem w okresie od 17 lipca do 1 września 2024 roku. Wycieczki odbywają się w języku luksemburskim, francuskim, niemieckim i angielskim. Bilety można kupić w kasie pałacu lub online.
Pałac Wielkich Książąt w Luksemburgu
Godziny zwiedzania — codziennie 09:00-17:00
Bilety wstępu — bilet normalny – 18,00 € / dzieci od 4. do 12. roku życia – 9,00 € / dzieci poniżej 4. roku życia – bezpłatnie
Pałac jest trzykondygnacyjnym budynkiem z elewacją w stylu flamandzkiego renesansu. Został wzniesiony na rzucie zbliżonym do prostokąta, a nakryto go dachem dwuspadowym z licznymi facjatami.
Podczas wycieczki można zobaczyć m.in. Wielką Salę Balową, w której odbywają się oficjalne przyjęcia i bale, Złotą Izbę służącą jako miejsce spotkań dla rodziny wielkoksiążęcej i dygnitarzy państwowych oraz Kaplicę Pałacową, w której odbywają się nabożeństwa dla rodziny wielkoksiążęcej.
Plac Wilhelma (Place Guillaume II)
Znajdujemy się teraz w centrum Starego Miasta, na Placu Wilhelma. Został on nazwany imieniem króla Wilhelma II, a często nazywany również Knuedler (od luksemburskiego słowa oznaczającego “węzeł”). Otoczony imponującymi budynkami, kawiarniami i restauracjami, stanowi popularne miejsce spotkań zarówno dla mieszkańców, jak i turystów.
Początki Placu sięgają XIII wieku, kiedy to znajdował się tu klasztor franciszkański. W 1797 roku, podczas francuskich wojen rewolucyjnych, klasztor został zlikwidowany, a plac przejęty przez okupujących żołnierzy francuskich. W 1804 roku odwiedzający Luksemburg Napoleon Bonaparte podarował plac miastu. Od tego czasu Plac Guillaume II stał się ważnym centrum kulturalnym i społecznym Luksemburga.
Na placu Guillaume II znajduje się wiele ciekawych miejsc. Jednym z nich jest Ratusz Miejski wybudowany w stylu neorenesansowym.
Katedra Notre Dame (Cathédrale Notre-Dame)
Jedną z budowli, którą warto zobaczyć na placu Guillaume II jest Katedra Notre-Dame. To jedna z najważniejszych atrakcji turystycznych i miasta. Jej początki sięgają XIV wieku, kiedy to wzniesiono pierwszą świątynię na tym miejscu. Budowa obecnego gotyckiego kościoła rozpoczęła się w 1621 roku i trwała ponad 100 lat. Świątynia stała się kościołem parafialnym w 1723 roku, a w 1870 roku, po podniesieniu Luksemburga do rangi biskupstwa, uzyskała status katedry.
Katedra Notre-Dame zachwyca harmonijną gotycką architekturą. Jej fasadę zdobią strzeliste wieże, bogato zdobione okna i portal wejściowy. Wnętrze katedry urzeka przestronnym prezbiterium, żebrowanymi sklepieniami i licznymi witrażami. Wewnątrz znajduje się cudowny obraz Maria Consolatrix Afflictorum. W krypcie katedry znajdują się grobowce wielu władców Luksemburga, m.in. Marii Adelajdy, Marii Anny Portugalskiej oraz Feliksa Burbona-Parmeńskiego.
Winda panoramiczna Pfaffenthal (Ascenseur panoramique du Pfaffenthal)
W trakcie zwiedzania miasta warto skorzystać z Windy Pfaffenthal. Łączy ona dolne i górne miasto, czyli park Pescatore z dzielnicą Pfaffenthal u podnóża doliny Alzette. Winda jest dostępna codziennie od godziny 5:45 rano do godziny 1:00 w nocy. Korzystanie z windy jest bezpłatne.
Muzeum Sztuki Nowoczesnej (Mudam Musée d’Art Moderne)
Na koniec zwiedzania Luksemburga można udać się do Muzeum Sztuki Nowoczesnej, popularnie nazywanego MuDAM. Zostało ono otwarte w 2006 roku i szybko stało się jednym z najważniejszych muzeów sztuki współczesnej w Europie.
Muzealny budynek zachwyca nowoczesną formą i doskonale wpisuje się w otoczenie historycznych fortyfikacji Luksemburga. Szklane fasady i przestronne wnętrza zapewniają doskonałe warunki do ekspozycji dzieł sztuki.
Muzeum Sztuki Nowoczesnej
Godziny zwiedzania — poniedziałek – nieczynne / wtorek – 10:00-18:00 / środa – 10:00-21:00 / od czwartku do niedzieli – 10:00-18:00
Bilety wstępu — bilet normalny – 10 € / bilet ulgowy – 7 € / w środy w godzinach 18:00-21:00 wstęp bezpłatny
Kolekcja MuDAM obejmuje ponad 300 dzieł sztuki współczesnej. Obejmuje dzieła wybitnych artystów XX i XXI wieku, takich jak Andy Warhol, Jeff Koons, Pierre Soulages i Anish Kapoor. Muzeum prezentuje również wystawy czasowe poświęcone różnym nurtom w sztuce współczesnej, co pozwala zwiedzającym odkrywać nowe trendy i idee artystyczne.
Dolina Siedmiu Zamków
Dolina Siedmiu Zamków (Vallée des Sept Châteaux) to malownicza dolina rzeki Eisch w zachodniej części Luksemburga, rozciągająca się na odcinku 37 kilometrów między Mersch a Gaichel.
Nazwa doliny nawiązuje do siedmiu średniowiecznych zamków, które niegdyś strzegły tego terenu:
- Zamek Hollenfels – zbudowany w XI wieku, z charakterystycznym donżonem, obecnie siedziba ośrodka dla młodzieży.
- Zamek Mersch (Château de Mersch) – zbudowany w XIII wieku, obecnie siedziba lokalnych władz.
- Zamek Septfontaines (Château de Septfontaines) – pochodzący z XII wieku, wielokrotnie przebudowywany z donżonem, obecnie własność prywatna.
- Zamek Schoenfels (Château de Schoenfels) – zbudowany w XIII wieku, z zachowanym charakterystycznym donżonem.
- Zamek Ansemburg (Vieux Château d’Ansembourg) – XVII-wieczny zamek, obecnie własność japońskiej wspólnoty Sūkyō Mahikari.
- Nowy Zamek Ansemburg (Nouveau Château d’Ansembourg) – wzniesiony w 1639 roku, wielokrotnie rozbudowywany, obecnie stanowiący własność prywatną
- Zamek Gravenburg (Château de Gravenburg) – pochodzący z okresu XII-XIII wieku zamek pod opieką państwa, udostępniony dla zwiedzających.
Choć Luksemburg to nie tylko zamki, to polecam, albo udać się samochodem Doliną Siedmiu Zamków, albo zobaczyć przynajmniej jeden z dalej wymienionych zamków w Luksemburgu.
Zamek Vianden (Château de Vianden)
Tuż przy granicy z Niemcami znajduje się Zamek Vianden. Położony jest na wzgórzu nad miastem o tej samej nazwie. Jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Luksemburga. Ta imponująca budowla zachwyca romantyczną atmosferą i bogatą historią.
Początki budowli sięgają XI wieku, kiedy to wzniesiono tu warowną wieżę na skalistym wzgórzu. W XII wieku zamek został rozbudowany o kolejne budynki, stając się siedzibą hrabiów Vianden. Wielokrotnie był przebudowywany i rozbudowywany, odzwierciedlając zmieniające się style architektoniczne. W jego murach można znaleźć elementy romańskie, gotyckie i renesansowe.
Zamek Vianden był świadkiem wielu historycznych wydarzeń. W XIV wieku przeszedł w ręce książąt Luksemburga, a następnie stał się własnością Habsburgów. W XVI wieku stracił swoje znaczenie militarne i stał się rezydencją szlachecką. W wieku XIX popadł w ruinę, ale w XX wieku został pieczołowicie odrestaurowany i udostępniony dla zwiedzających.
Zamek Vianden
Godziny zwiedzania — codziennie 10:00-18:00
Bilety wstępu — bilet normalny – bilet normalny – 10,00 € / bilet dla uczniów i studentów do 25 roku życia – 5,00 € / dzieci (6-12 lat) – 2,50 €
Podczas zwiedzania można podziwiać imponujące mury obronne, blankowane wieże, bogato zdobione komnaty i malownicze dziedzińce.
Zamek Bourscheid (Château de Bourscheid)
W odległości około 20 km od Vianden leży kolejny zamek, który polecam zwiedzić w Luksemburgu. Zamek Bourscheid to imponująca warownia z XI wieku, górująca nad doliną rzeki Sûre w północnym Luksemburgu. Znany jest z charakterystycznych okrągłych wież, masywnych murów obronnych i bogatej historii, która sięga czasów rycerzy i turniejów. Zamek Bourscheid jest jednym z najpopularniejszych miejsc turystycznych w Luksemburgu.
Początki zamku Bourscheid sięgają 1095 roku, kiedy to wzniesiono tu drewniany gród. W XII wieku zamek został przebudowany na kamienną fortecę, która stała się siedzibą możnego rodu Bourscheid. Zamek został później rozbudowany i ufortyfikowany, odzwierciedlając zmieniające się techniki wojenne i style architektoniczne. W XIV wieku zamek stał się jednym z najważniejszych ośrodków rycerskich w Luksemburgu i był miejscem licznych turniejów.
W XV wieku przeszedł w ręce Habsburgów, a następnie Burbonów. W XVI wieku stracił swoje znaczenie militarne i stał się rezydencją szlachecką. Pieczołowicie odrestaurowany, został udostępniony do zwiedzania.
Zamek Bourscheid
Godziny zwiedzania — od 1 kwietnia do 15 października – codziennie 09:30 – 18:00 / od 16 października do 31 marca – codziennie 11:00 – 16:00
Bilety wstępu — bilet normalny – 7,00 € / seniorzy (65+) oraz studenci – 5,00 € / dzieci 6-12 lat – 4,00 € / dzieci do 5. roku życia – bezpłatnie
Podczas zwiedzania można zobaczyć mury obronne, blankowane wieże, bogato zdobione komnaty i malownicze dziedzińce.
Dolina Mozeli i luksemburskie winnice
Rzeka Mozela przepływa przez trzy kraje: Francję, Niemcy i Luksemburg. Luksemburska część doliny, rozciągająca się na długości około 30 km od miasta Grevenmacher na południu do Wasserbillig na północy, słynie z malowniczych krajobrazów, wyśmienitych win i uroczych miasteczek. To idealne miejsce na relaksujący wypoczynek wśród natury, degustację lokalnych specjałów i odkrywanie zabytków.
Dolina Mozeli w Luksemburgu zachwyca krajobrazami i warto ją odwiedzić. Rzeka Mozela leniwie płynie przez dolinę otoczoną wzgórzami porośniętymi winoroślami, lasami i łąkami. Na zboczach wzgórz wznoszą się ruiny średniowiecznych zamków, a w dolinie rozlokowane są małe miasteczka i wioski. Szczególnie ładne widoki roztaczają się z punktów widokowych, takich jak Schengen Panorama czy platform widokowych w Remich i Ehnen.
Luksemburska Dolina Mozeli słynie z doskonałych win. Uprawia się tu wiele szczepów winorośli, m.in. Riesling, Pinot Gris, Chardonnay i Gewürztraminer. Tutejsi winiarze produkują wyśmienite wina białe, których można skosztować w licznych winiarniach i piwniczkach. W regionie odbywają się również festiwale wina, takie jak “Schueberfouer” w Remich czy “Vins de Terroir” w Grevenmacher.
Schengen
Zwiedzając Luksemburg warto zatrzymać się w niewielkiej miejscowości Schengen. Choć miejscowość ta liczy zaledwie 500 mieszkańców, zyskała światową sławę jako miejsce podpisania Układu z Schengen w 1985 roku, który zapoczątkował proces tworzenia strefy Schengen – obszaru swobodnego przepływu osób w Europie.
Pierwsze wzmianki o tej miejscowości pochodzą z XIV wieku. Wówczas była to mała wioska rybacka, która z biegiem czasu rozwijała się jako ośrodek handlu i rzemiosła. Znaczenie Schengen wzrosło w XIX wieku, gdy wybudowano tu linię kolejową łączącą Luksemburg z Niemcami i Francją.
13 czerwca 1985 roku w Schengen przedstawiciele Belgii, Francji, Luksemburga, Holandii i Niemiec podpisali traktat, który stał się kamieniem milowym w historii integracji europejskiej. Układ z Schengen znosił kontrole graniczne między tymi państwami, umożliwiając swobodny przepływ osób, towarów, usług i kapitału. Z czasem do strefy Schengen dołączyły kolejne kraje, a dziś obejmuje ona 29 państw, w tym 25 będących członkami Unii Europejskiej.
Oprócz historycznego znaczenia, Schengen jest dziś popularnym celem turystycznym. Turystów przyciąga tu malownicze położenie nad rzeką Mozelą, zabytkowa architektura oraz Centre Européen Schengen Asbl, czyli Muzeum Europejskie Schengen, poświęcone historii i funkcjonowaniu strefy Schengen. Aktualnie muzeum to jest tymczasowo zamknięte.
Jeżeli szukasz dobrego punktu widokowego w Schengen polecam Hollywood Swing Wellenstein (Point de vue de Wellenstein) oraz Point de Vue Remich.
W Schengen polecam odwiedzić Biodiversum, wyjątkowe centrum edukacyjne i park rozrywki poświęcony różnorodności biologicznej. Głównym celem Biodiversum jest podnoszenie świadomości na temat znaczenia różnorodności biologicznej i inspirowanie ludzi do działania na rzecz jej ochrony. Centrum wykorzystuje innowacyjne metody przekazu i interaktywne wystawy, aby przybliżyć zwiedzającym fascynujący świat przyrody.
Biodiversum
Godziny zwiedzania — od wtorku do niedzieli 10:00-18:00
Bilety wstępu — wstęp bezpłatny
Główna wystawa obejmuje interaktywne eksponaty, gry edukacyjne i multimedia, które pozwalają poznać różne ekosystemy, gatunki roślin i zwierząt oraz zagrożenia dla przyrody.
W kinie 3D Biodiversum można obejrzeć filmy edukacyjne na temat różnorodności biologicznej i ochrony środowiska, przenoszące zwiedzających w różne zakątki świata oraz ukazujące piękno i kruchość przyrody.
Müllerthal – Mała Szwajcaria Luksemburga
Jeśli jesteś amatorem przyrody i szlaków turystycznych, wybierz się do Müllerthal, regionu położonego na wschodzie kraju, potocznie zwanym jako “Mała Szwajcaria”. Nazwa ta nie jest przypadkowa. Müllerthal charakteryzuje się krajobrazem przypominającym szwajcarskie Alpy – malowniczymi dolinami, stromymi klifami i gęstymi lasami. Region ten jest idealnym miejscem wszystkich, którzy pragną odkrywać dzikie krajobrazy bez konieczności wyjazdu do bardziej odległych miejsc.
Najbardziej znaną atrakcją regionu jest Szlak Müllerthal liczący aż 112 km. Trasa prowadzi przez wąwozy, skalne labirynty oraz wodospady, takie jak Schiessentümpel – jedno z najbardziej fotogenicznych miejsc w regionie. Szlaki są dobrze oznakowane i dostępne zarówno dla doświadczonych turystów, jak i dla rodzin z dziećmi.
Müllerthal słynie z unikalnych formacji skalnych, które przez wieki były kształtowane przez naturę. Najbardziej znane to Hohllay, gdzie można zobaczyć ślady dawnego wydobycia kamienia oraz Perekop, imponujący skalny tunel.
Warto odwiedzić także średniowieczny zamek w Beaufort, który położony jest w sercu Müllerthal. Zamek ten zachował swoją autentyczną architekturę, a jego otoczenie sprawia, że przenosimy się w czasie do średniowiecza.
Z kolei na na obrzeżach Müllerthal, przy granicy z Niemcami, warto odwiedzić Echternach, najstarsze miasto w Luksemburgu. Słynie z pięknych klasztorów, malowniczej starówki i odbywającej się tu co roku procesji tanecznej, wpisanej na listę UNESCO.