Włochy w pigułce – 5 miast, które warto odwiedzić

Planujesz odwiedzić Włochy? Wybierając się po raz pierwszy do tego bogatego w zabytki kraju trudno się zdecydować jakie miejsca odwiedzić i które zabytki powinny się znaleźć na naszym turystycznym szlaku.

Przedstawiam moim zdaniem optymalną trasę zwiedzania, pozwalającą zobaczyć Włochy przez pryzmat najbardziej charakterystycznych miejsc i zabytków. Wszystkie odwiedzone miejsca przedstawiam na zdjęciach, prezentując ich historię oraz związane z nimi ciekawostki.

Wenecja – miasto na wodzie

Włochy rozpocząłem zwiedzać od północy kraju, czyli od Wenecji. Jest to pierwsza atrakcja Włoch na trasie z Polski, jadąc przez Czechy i Austrię.

Samochód można zostawić na jednym z dwóch parkingów: Punta Sabbioni lub Tronchetto. Parkowanie w samym mieście praktycznie graniczy z cudem. Polecam parking Tronchetto, gdyż dysponuje on bardzo dużą liczbą miejsc postojowych i nie ma problemu z zaparkowaniem nawet w szczycie sezonu.

Duży parking znajduje się przy Via Fausta, przed samym placem, z którego odpływają statki i tramwaje wodne. Przy drodze w odblaskowych kamizelkach stoją pracownicy innych parkingów, którzy próbują zachęcić nas, abyśmy skorzystali z ich usług. Ceny wszędzie są takie same, ale lepiej dojechać jak najbliżej celu. Przy Piazzale Punta Sabbioni znajduje się przystanek tramwajów wodnych, skąd popłyniemy do Placu Świętego Marka, od którego najlepiej rozpocząć zwiedzanie Wenecji.

Cennik biletów na tramwaj wodny

Cała Wenecja zbudowana jest na drewnianych palach. Zamiast typowych dla włoskich miast korków i zapachu spalin mamy tutaj zatłoczone kanały wodne i gdzieniegdzie charakterystyczny dla Wenecji zapach wilgoci. Łagodnie falująca woda kanałów obija się o murowane nabrzeże. Na wodzie nieustannie mijają się ze sobą zatłoczone tramwaje wodne, szybkie taksówki, gondole przewożące zakochane pary i prywatne łodzie lub niewielkie jachty.

Plac św. Marka

Najważniejszym punktem Wenecji jest Plac Św. Marka. Można tu podziwiać zachwycające mozaiki i freski na Bazylice Św. Marka oraz spacerować w cieniu pełnego przepychu Pałacu Dożów. Podobno nie należy przechodzić pomiędzy stojącymi na placu kolumnami, ponieważ przynosi to pecha. Nie jestem przesądny, ale na wszelki wypadek darowałem sobie taki spacer.

Z Placu Św. Marka rozpościera się przepiękny widok na lagunę wenecką i Canal Grande. Olbrzymi ruch na wodzie różnego rodzaju statków, jachtów, motorówek i gondoli zrobił na mnie ogromne wrażenie. Warto wjechać windą na Wieżę Dzwonniczą (cena biletu: 8 €), skąd z wysokości 99 metrów rozpościera się przepiękny widok na całą niemalże Wenecję, Plac Św. Marka, lagunę wenecką i liczne wyspy, w tym na majestatyczną Murano.

Po obejrzeniu panoramy Wenecji warto udać się na spontaniczny i niespieszny spacer malowniczymi uliczkami miasta. Słyszałem opinie, że bardzo łatwo się zgubić w ich zakamarkach. Ja jednak bez żadnego planu spacerowałem malowniczymi uliczkami Wenecji we wrześniowym słońcu i bez problemu dotarłem do Canal Grande i Ponte di Rialto.

Canal Grande i Ponte di Rialto

Canal Grande ma kształt litery S i dzieli Wenecję na dwie części. Ponte di Rialto jest najbardziej rozpoznawalną wizytówką Wenecji. Został wybudowany w latach 1588-1591. Na moście znajdują się liczne kramy kupieckie.

Spacerując po Wenecji warto zatrzymać się na chwilę na Moście Westchnień. Jest to kolejny słynny wenecki most. Jego budowa została ukończona w 1614 r. Wnętrze mostu udostępnione jest dla zwiedzających Pałac Dożów, którego zwiedzanie podarowałem sobie, ograniczając się do podziwiania tej budowli z zewnątrz.

Rejs gondolą

Wizyta w Wenecji nie byłaby w pełni zaliczona gdyby nie skorzystać z rejsu gondolą. Gondole są jednym z symboli Wenecji. Ich wygląd i rozmiar jest ściśle określony przepisami. Wszystkie gondole mają długość 11 metrów i szerokość 1,75 metra. Niespecjalnie lubię wodę i obawiałem się o ich stabilność, ale wbrew pozorom bardzo dobrze trzymają się na wodzie dzięki płaskiemu dnu. Taki kształt gondoli ułatwia manewrowanie w wąskich kanałach, gdzie panuje stosunkowo duży ruch na wodzie. Gondolier ma do dyspozycji tylko jedno wiosło i to przy jego pomocy może sterować łodzią. Warto zwrócić uwagę na strój gondolierów: słomiany kapelusz, koszula w pasy, czarne spodnie.

Postoje gondoli znajdują się m.in. przy Placu św. Marka, przy moście Rialto oraz w okolicy dworca kolejowego Venezia S. Lucia. Podczas rejsu gondolą kanałami weneckimi wyczuwalny jest dość intensywny i lekko nieprzyjemny zapach wody.

Polecany artykuł: Wenecja – miasto na wodzie w jeden dzień

Cena rejsu gondolą wynosi 100 € za 30 minutowy kurs. Opłata jest za całą gondolę niezależnie od liczby pasażerów. Jedna gondola mieści 6 osób.

Florencja – perła Toskanii

We Florencji jest tyle miejsc wartych zobaczenia, że z powodzeniem można by tu spędzić cały urlop. Mając jednak tylko kilka godzin na zwiedzanie, trzeba wybrać, które zabytki trzeba koniecznie odwiedzić. Szczególnie wielką ochotę na zwiedzenie Florencji miałem po przeczytaniu książki Dana Browna “Inferno”.

Według mnie Florencja swoim urokiem przebija nawet stolicę Włoch – Rzym.

Polecany artykuł: Florencja – co zobaczyć w jeden dzień?

Poruszanie się po Florencji pieszo nie jest skomplikowane i nie wymaga wielkiego wysiłku, a odległości nie są naprawdę duże. Można zatem zwiedzać pieszo lub skorzystać z komunikacji miejskiej.

W sprzedaży dostępne są bilety:

• bilet 90-minutowy – 1,50 €
• bilet 10-przejazdowy – 14 €

Bazylika Santa Croce

Zwiedzanie Florencji rozpocząłem od Bazyliki Santa Croce (Bazylika św. Krzyża). Świątynia przez 500 lat była miejscem pochówku i uwiecznienia słynnych mieszkańców Florencji.

Pochowano tu m.in. Michała Anioła, Machiavelliego czy Galileusza. W środku znajduje się symboliczny grobowiec Dantego. Prawdziwy grób poety znajdziemy w Rawennie – sam artysta został wygnany z Florencji. W świątyni spoczywa też kilku naszych rodaków – w tym m.in. malarz Michał Bogoria-Skotnicki i książę Michał Kleofas Ogiński (Cappella Castellani).

Cennik biletów wstępu do bazyliki Santa Croce

Santa Maria del Fiore

Najbardziej znaną atrakcją Florencji jest katedra Santa Maria del Fiore (Duomo). Florencka świątynia jest czwartym największym kościołem na świecie, a jej fasada oraz kopuła są jednymi z najbardziej rozpoznawalnych symboli stolicy Toskanii.

Wejście do wnętrza samej katedry jest darmowe, ale za pozostałe atrakcje kompleksu trzeba zapłacić (bilet na wszystkie obiekty kosztuje 30 € i obejmuje zwiedzanie katedry, baptysterium, kopuły, dzwonnicy, krypty pod katedrą).

Wrażenie ogromu robi przepiękna kopuła Katedry zaprojektowana przez Brunelleschiego. Warto również zobaczyć najstarszy budynek miasta czyli Baptysterium, do którego prowadzą słynne Rajskie Wrota.

Ponte Vecchio

Spacer nad rzeką Arno zaprowadził mnie do mostu Vecchio (Ponte Vecchio, czyli Stary Most). Jest to najstarszy most Florencji i jedyny zachowany po II Wojnie Światowej.

Na moście mieszczą się sklepy z biżuterią oraz złotem (ceny kosmiczne). Most znany jest też pod nazwą Most Złotników. Niemal o każdej porze dnia most jest zapchany tłumami ludzi, ale warto się przejść mostem, żeby zakosztować tego ciekawego klimatu. Trzeba tylko dobrze pilnować kieszeni przechodząc na drugą stronę rzeki, bowiem jest to idealne środowisko dla kieszonkowców. Żeby zobaczyć Most Złotników w całej okazałości najlepiej udać się na most Santa Trinita.

Palazzo Vecchio

Kolejnym miejscem we Florencji, które trzeba koniecznie odwiedzić jest Palazzo Vecchio. Będąc tu nie sposób nie zobaczyć kopii “Dawida” Michała Anioła. Z bliska widać, jak piękna, a jednocześnie dziwnie nieproporcjonalna jest ta rzeźba – Dawid ma wielkie ręce, umięśnione ciało i delikatną twarz dziecka.

Zwiedzając Florencję podarowałem sobie wejście do Galerii Uffizi, ze względu na gigantyczne niekończące się kolejki.

Rzym – Wieczne Miasto

Zwiedzając Rzym najlepiej poruszać się po mieście pieszo. Do centrum miasta dojechałem metrem (cena biletu 1,50 €), wysiadając na stacji “Colloseo”, tuż obok słynnego Koloseum.

Polecany artykuł: Komunikacja miejska w Rzymie – bilety i informacje praktyczne

I to właśnie od położonego w samym centrum Wiecznego Miasta Amfiteatru Flawiuszów (bo tak inaczej nazywa się Koloseum) rozpocząłem swój spacer po Rzymie.

Koloseum

Koloseum to jedna z najwspanialszych budowli antycznych, które dotrwały do naszych czasów. Jest doskonałym świadectwem wielkiego poziomu architektury i budownictwa Imperium Rzymskiego.

Budowa Koloseum rozpoczęła się około 72 roku n.e. na polecenie założyciela dynastii Flawiuszów, cesarza Wespazjana. Wzniesiono go na miejscu sztucznego stawu, który ozdabiał jeden z dziedzińców słynnego Złotego Domu cesarza Nerona (Domus Aurea).

Koloseum zostało wzniesione na planie owalu zbliżonego kształtem do elipsy; jego oś dłuższa ma 188 m, oś krótsza 156 m. Mierzy w obwodzie 527 m i ma dziś około 48,5 m wysokości (w przeszłości jego wysokość osiągała 52 m).

Polecany artykuł: Zwiedzanie Koloseum w Rzymie – bilety i rady praktyczne

W podziemiach amfiteatru znajdowały się pomieszczenia dla gladiatorów, zbrojownie, magazyny, klatki dla zwierząt. Arena – drewniana podłoga pokryta kilkucentymetrową warstwą piasku była wyjątkowo duża (86×54 m) i doskonale widoczna z każdego miejsca amfiteatru.

Cennik biletów wstępu do Koloseum

Szlak mojego spaceru po Rzymie prowadził następnie do znajdującego się tuż obok Łuku Konstantyna Wielkiego, będącego pomnikiem chwały cesarza. Został wybudowany w 315 roku n.e. dla uczczenia dziesięciolecia rządów oraz jego zwycięstwa nad Maksencjuszem w bitwie o most Mulwijski w 312 roku n.e. Jego budowa trwała od 312 do 315 roku n.e. Łuk ma wysokość 21 metrów, szerokość 25 metrów i głębokość 7 metrów.

Kapitol i Forum Romanum

Idąc dalej dotarłem na Kapitol wypełniony akurat rozwrzeszczanym tłumem protestujących, a następnie na słynne Forum Romanum, najstarszy plac miejski Rzymu, położonego u stóp Kapitolu i Palatynu, który stanowiło centrum polityczne i towarzyskie Rzymu okresu republiki.

W tym miejscu znajdziemy liczne ruiny zabytkowych budowli: świątyni Saturna, świątyni Dioskurów, bazyliki Emiliusza, świątyni Wespezjana oraz Łuk Tyberiusza. Wstęp na Forum Romanum odbywa się na podstawie biletów zakupionych do Koloseum.

Ołtarz Ojczyzny i Plac Wenecki

Kolejnym krokiem mojej rzymskiej wędrówki był Ołtarz Ojczyzny. Będący zarazem pomnikiem króla Wiktora Emanuela II i Grobem Nieznanego Żołnierza Ołtarz Ojczyzny (Altare della Patria, popularnie il Vittoriano) dominuje nad placem Weneckim.

Monumentalna budowla z białego marmuru stanowi pomnik projektu Giuseppe Zaconiego zbudowany dla uczczenia zjednoczenia Włoch. Na cokole ustawiono dwunastometrowy konny pomnik króla. Pod nim stoi płaskorzeźba bogini Rzymu na złotym tle. Poniżej, przy Grobie Nieznanego Żołnierza płonie ogień, a żołnierze trzymają wartę. Budowlę zamyka półokrągły portyk z kolumnami, spod których roztacza się malownicza panorama Rzymu oraz widok na Plac Wenecki (Piazza Venezia) zabudowany w XV wieku przez Leone Battista Albertiego.

Fontanna di Trevi

Opuszczając szybko Plac Wenecki docieram do Fontanny di Trevi, będąca akurat w trakcie generalnego remontu. Fontanna di Trevi jest chyba najbardziej znaną fontanną świata.

Barokowa fontanna w Rzymie ma 20 metrów szerokości i 26 metrów wysokości. Centralnymi postaciami fontanny są Neptun i dwa trytony, będące symbolami Kastora i Polluksa.

Fontanna została zbudowana z inicjatywy papieża Klemensa XII w miejscu istniejącej wcześniej fontanny zaprojektowanej przez Leona Battiste Albertiego z 1435 r. Zasila ją woda doprowadzona akweduktem zbudowanym w 19 r. p.n.e. przez Agrypę, tym samym, który zasila fontannę Barcaccia znajdującą się u podnóża Schodów Hiszpańskich.

Polecany artykuł: Fontanny Rzymu – spacer po Wiecznym Mieście

Gorycz niemożności podziwiania fontanny osłodziły lody, które również dały odrobinę ochłody od rzymskiego słońca. Nazwy lodziarni nie pamiętam, ale będąc przy fontannie łatwo ją poznać po nieustannej kolejce turystów.

Panteon

Jedną z najbardziej znanych budowli Rzymu jest Panteon, czyli inaczej “Świątynia wszystkich Bogów”. Okrągła świątynia powstała w 125 roku n.e. ku czci siedmiu najważniejszych bóstw rzymskich. Rzadziej funkcjonuje nazwa Pantheum.

Budowla ta została ufundowana przez Marka Agryppę i na jego polecenia zaprojektowana. Konstrukcja powstała na Polu Marsowym na miejscu byłej świątyni ku czci boskich patronów Rzymu wybudowanej w roku 27 p.n.e. i zniszczonej w pożarze w 80 roku n.e. Panteon to rotunda o średnicy i wysokości wynoszącej 43 metry.

Budowla pokryta jest ogromną kopułą odlaną z betonu, przy podstawie której grubość wynosi 7 metrów. Kopuła budowli posiada na szczycie centralny otwór, zwanym “okiem” (oculusem) o średnicy 9 metrów, który jest jedynym otworem oświetlającym wnętrze. Ponieważ otwór nie ma przykrycia, podłoga na środku jest lekko wklęsła z odpływem do zbierania deszczu. Podniebienie kopuły jest ozdobione pięcioma rzędami kasetonów.

Piazza Navona

Nie mogąc oprzeć się atmosferze “Aniołów i demonów” Dana Browna odwiedziłem Piazza Navona (słynna fontanna, w której Tom Hanks ratuje od utonięcia jednego z preferiti). Oglądając film myślałem, że fontanna jest głębsza.

Aktualną zabudowę Piazza Navona zawdzięcza papieżowi Innocentemu X, który powierzył Francesco Borromini’emu sporządzenie projektu rozbudowy pałacu i kościoła Sant’Agnese in Agone.

Fontanna Czterech Rzek

Fontannę Czterech Rzek (fontana dei Quattro Fiumi) zbudował w latach 1647-1651, Giovanni Lorenzo Bernini, który skomponował ją wokół egipskiego obelisku sprowadzonego na polecenie papieża z ruin Cyrku Maksencjusza.

Cztery postacie wraz z elementami krajobrazu w postaci palm i zwierząt symbolizują cztery rzeki z czterech kontynentów. Rio de la Plata symbolizuje postać z podniesioną ręką, Dunaj i Europę wyobraża postać dosiadająca konia, personifikacja Nilu ma osłoniętą głowę (nie znano w tym czasie źródeł tej rzeki), Azję uosabia Ganges.

Schody Hiszpańskie

Kres mojej wędrówki po Rzymie znajdował się przy Schodach Hiszpańskich. Zbudowane w stylu rokokowym w latach 1723-1725, według projektu Francesca de Sanctisa i Alessandra Specchiego schody uroczyście poświęcił ówczesny papież Benedykt XIII. Schody zaczynają się przy Piazza di Spagna i prowadzą ku XVI-wiecznemu kościołowi Trinita dei Monti, poświęconemu Trójcy Świętej.

Schody Hiszpańskie to miejsce spotkań Włochów i odpoczynku turystów. Co ciekawe z obiektem tym wiąże się kilka przesądów. Jeden z nich mówi, że nie powinno się tam jeść, ponieważ może to przynieść nieszczęście. Inny zaś, że radość i powodzenie w życiu można sobie zapewnić, robiąc sobie zdjęcie na Schodach Hiszpańskich ze spuszczoną głową. Nie znałem tych przesądów w momencie odpoczynku po całodziennym spacerze po Rzymie.

Polecany artykuł: Spacer po Rzymie szlakiem antycznych zabytków

Moje nogi i kręgosłup dawały znać po długiej wędrówce a pusty żołądek domagał się pożywnego posiłku. Zdjęcia ze spuszczoną głową sobie nie zrobiłem. Ale chyba to tylko przesąd, bo ani nic złego mnie nie spotkało, a na powodzenie nie narzekam.

Monte Cassino – polski cmentarz wojenny

Nie sposób nie odwiedzić klasztoru i cmentarza polskiego zlokalizowanego w środkowych Apeninach, między Rzymem a Neapolem. Na samo wzgórze można wjechać autobusem bardzo wąską i krętą drogą, podziwiając przepiękne widoki.

Z parkingu obok klasztoru idziemy schodami i dróżką wzdłuż siatki i świeżo posadzonego szpaleru tui aż do bramy cmentarnej, po bokach której stoją dwa monumenty z orłami husarskimi z rozłożonymi skrzydłami (dwa orły jak dwa skrzydła II Korpusu: 3 Dywizja Strzelców Karpackich oraz 5 Dywizja Kresowa Piechoty). Następnie trafiamy na mały półkolisty plac z krzyżem Virtuti Militari pośrodku, na półkolach napis:

Przechodniu powiedz Polsce żeśmy polegli wierni w Jej służbie.

W tej części cmentarza znajduje się również mogiła gen. Andersa i jego drugiej żony. Dalej znajdują się żołnierskie mogiły ułożone na kształt wachlarza. Na każdej mogile wyryto imię i nazwisko żołnierza, stopień i jednostkę, datę urodzenia i śmierci. Zaznaczono również wyznanie: krzyż katolicki lub prawosławny góruje nad mogiłami żołnierzy tych wyznań, natomiast gwiazdę Dawida wyryto na grobach żołnierzy wyznawców judaizmu. Miejsce zrobiło na mnie bardzo imponujące wrażenie.

Odwracając się w stronę klasztoru widzimy budynek klasztoru w całej okazałości. Zniszczony podczas II Wojny Światowej klasztor benedyktynów został wiernie odbudowany i z pewnością zyska uznanie większości odwiedzających. Widząc malowniczy widok rozciągający się z klasztoru, nie dziwi fakt wybrania wzgórza jako miejsca kultu religijnego – mnisi z pewnością musieli czuć się tu nieco bliżej Boga.

Polecany artykuł: Czerwone maki na Monte Cassino

Warto wejść przynajmniej na chwilę do samego klasztoru jak i jego podziemi, a także do benedyktyńskiej apteki (niestety oferowane tam produkty są dość drogie jak na kieszeń polskiego turysty).

Asyż – miasto św. Franciszka

Maleńkie średniowieczne miasteczko położone jest 23 km od Peruggi. Asyż to miasto św. Franciszka, w którym jego wołanie o miłość i pokój do dziś brzmi z niezwykłą siłą. Pomimo tłumu turystów i pielgrzymów Asyż wciąż emanuje niezwykłym klimatem, a jego autentyzm pozostawia niezatarte wspomnienia.

Imponująca Bazylika św. Franciszka (San Francesco), zaliczana do najpiękniejszych chrześcijańskich świątyń, składa się z dwóch kościołów – dolnego i górnego, pod którymi mieści się krypta. Okazała, ozdobiona wspaniałymi dziełami sztuki, może wydawać się sprzeczna z surowymi zasadami Franciszka. Należy jednak pamiętać, że miała pełnić funkcję kościoła papieskiego i sanktuarium, obliczonego na przyjmowanie wielkiej liczby pielgrzymów. Prace rozpoczęto w 1228 r., a już dwa lata później do wzniesionego częściowo kościoła przeniesiono relikwie świętego. Uroczysta konsekracja odbyła się w 1253 r.

W mrocznym i niewysokim wnętrzu kościoła dolnego warto się przyjrzeć zniszczonym lecz pięknym malowidłom na ścianach nawy. Te najstarsze freski zachowały się fragmentarycznie. Układają się one w dwa cykle: po prawej stronie przedstawiono Mękę Chrystusa, a po lewej sceny z życia Biedaczyny z Asyżu. Z nawy głównej dolnego kościoła schodzi się do krypty z grobem św. Franciszka. Kiedy w 1230 r. jego ciało przeniesiono do bazyliki, ukryto je w niedostępnym miejscu z obawy przed kradzieżą. Drogocenne relikwie spoczywały nietknięte przez sześć wieków. W 1818 r. na polecenie papieża Piusa VII rozpoczęto poszukiwania grobu Biedaczyny z Asyżu. Po długich badaniach odkryto go pod głównym ołtarzem dolnego kościoła. Wkrótce zbudowano pomieszczenie umożliwiające wiernym dostęp do relikwii.

Nieco młodszy od dolnego, kościół górny jest jednym z najwcześniejszych przykładów architektury gotyckiej we Włoszech. Budowla została uszkodzona w czasie ostatniego trzęsienia ziemi we wrześniu 1997 r. Wyjątkowe miejsce w dziejach sztuki zajmują freski na ścianach nawy. Jest to jedno z pierwszych dzieł, w których dokonano nowatorskiej próby nadania obrazom trójwymiarowego charakteru. Głównym tematem dekoracji nawy są dzieje św. Franciszka, opowiedziane na 28 obrazach.

Polecany artykuł: Asyż – zwiedzanie miasta św. Franciszka

Wychodząc z obiektów sakralnych udałem się na spacer urokliwymi ulicami miasteczka. Z całej podróży do Włoch to właśnie to miejsce zrobiło na mnie największe wrażenie. Na koniec uczta dla ciała w postaci słusznego kawałka prawdziwie włoskiej pizzy i pora kierować się w stronę autokaru.

Wyprawa do Włoch byłaby niepełna bez zwiedzania Watykanu, miasta papieży. Choć wydawałoby się, że Watykan leży w sercu Rzymu, to jednak jest to całkowicie odrębne państwo, enklawa na terenie Włoch, posiadająca własny rząd i własnego monarchę absolutnego – papieża.

Polecany artykuł: Za murami Watykanu – 4 miejsca, które musisz zobaczyć

Z uwagi na bogactwo zabytków, zwiedzaniu Watykanu poświęcam osobny artykuł. Dowiesz się z niego co warto i trzeba zobaczyć w Stolicy św. Piotra oraz jak zorganizować program zwiedzania aby udało się to zorganizować w jeden dzień.